Geografske koordinate
Geografske koordinate je veličina koja određuje položaj neke tačke na Zemljinoj površini, tj. geografska dužina (λ) i geografska širina (φ).[1] Izražavaju se u stepenima (˚), lučnim minutama (') i lučnim sekundama ("). Geografska širina označava se od ekvatora na sjever i jug od 0-90˚, a geografska dužina od početnoga meridijana (Greenwich) na zapad i istok od 1-180˚.
-
Geografske koordinate na sferi -
Geografske širine i dužine
Geografska širina i dužina
[uredi | uredi izvor]Dijagram mjerenja ugla širine ϕ i dužine λ za sferni model Zemlje.
"Geografska širina“ (skraćenica: Lat, ϕ ) na Zemljinoj površini je ugao između ekvatorijalne ravni i prave linije koja prolazi kroz tu tačku i kroz (ili blizu) centra Zemlje. Linije koje spajaju tačke iste geografske širine prate kružnice na površini Zemlje koje se nazivaju paralelama, jer su paralelne sa ekvatorom i jedna s drugom. Sjeverni pol je 90° N; Južni pol je 90° S. Paralela 0° geografske širine označena je ekvatorom, fundamentalnom ravninom svih geografskih koordinatnih sistema. Ekvator dijeli globus na sjevernu i južnu hemisferu.
"Geografska dužina" (skraćenica: Long, λ ) tačke na površini Zemlje je ugao istočno ili zapadno od referentnog meridijana do drugog meridijana koji prolazi kroz tu tačku. Svi meridijani su polovice velikih elipsa (često se nazivaju velikim krugovima), koje se spajaju na sjevernom i južnom polu. Meridijan Britanske kraljevske opservatorije u Greenwichu, na jugoistoku Londona, u Engleskoj, je međunarodni početni meridijan, iako neke organizacije – kao što je Francuski Institut National de l'information géographique et forestière – nastavljaju koristiti druge meridijane za interne svrhe. Osnovni meridijan određuje pravu istočnu i zapadnu hemisferu, iako karte često dijele ove hemisfere zapadnije kako bi Stari svijet zadržali na jednoj strani. Antipodni meridijan Greenwicha je i 180°W i 180°E. Ovo ne treba miješati sa Međunarodnom datumskom granicom, koja odstupa od nje na nekoliko mjesta iz političkih razloga i razloga pogodnosti, uključujući između krajnje istočne Rusije i krajnjih zapadnih Aleutskih ostrva.
Kombinacija ove dvije komponente određuje položaj bilo koje lokacije na površini Zemlje, bez obzira na visinu ili dubinu. Vizuelna mreža na karti formirana linijama geografske širine i dužine poznata je kao gratikula.[2] Početna/nulta tačka ovog sistema nalazi se u Gvinejskom zalivu oko 625 km južno od Teme, u Gani.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Chang, Kang-tsung (2016). Introduction to Geographic Information Systems (9th izd.). McGraw-Hill. str. 24. ISBN 978-1-259-92964-9.
- ^ American Society of Civil Engineers (1. 1. 1994). Glossary of the Mapping Sciences (jezik: engleski). ASCE Publications. str. 224. ISBN 9780784475706.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
