Crkva Šklopotnica
Crkva Šklopotnica (crkva sv. Nikole) u Čelebićima nalazi se u općini Foča. Pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi i Mitropoliji dabrobosanskoj. Proglašena je zajedno sa grobljem i 5 starih hrastova za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1][2]
Lokacija
[uredi | uredi izvor]Nalazi se u naselju Čelebići, zaseok Rijeka, oko 50 kilometara od Foče. Smješteno je na nadmorskoj visini od oko 1000, između planina Ljubišnja (2238 m) i Pliješa (1717 m) s prevojem na Bakiću (1262 m).[1]
Historija
[uredi | uredi izvor]Crkva se zvanično datira u prvu polovinu XIX vijeka (1832. godina), što je učinjeno na osnovu natpisa koji se nalazi sa unutrašnje strane crkve na drvenom nadvratniku. Prvi zvonik i crkveno zvono napravljeno je u vrijeme izgradnje hrama, ali je ono odneseno tokom Prvog svjetskog rata, kada je pretopljeno za izradu municije.
Opis
[uredi | uredi izvor]Pripada grupi jednobrodnih crkvi, jednostavne osnove i skromnih dimenzija. Osnovu crkve predstavlja pravougaonik dimenzija 7,55x5,60 metara. Visina zidova sa vanjske strane iznosi svega 1,50 metara iz razloga što je objekat ukopan u zemlju. Zidovi imaju unutrašnju visinu od 2,00 metara.
Sa zapadne strane objekta pred ulazom podignut je otvoreni zvonik na stubovima.
U crkvi su izuzetno vrijedne ikone na ikonostasu, rad srpskih zoografa Georgija Mitrofanovića, Andrije Raičevića i majstora Jovana. Sve te ikone su u crkvu dospjele iz ne mnogo udaljenog manastira Svete Trojice u Pljevljima.
Na lokaciji oko crkve Šklopotnica nalazi se 5 hrastova vrste hrast cer, Quercus cerris, visine do 30m, debljine preko 1m dijametar i starosti od 300 godina. Kod slavenskih naroda rasprostranjeno je vjerovanje da drvo, kao i ostalo rastinje i oblici u prirodi imaju dušu.[1]
Literatura
[uredi | uredi izvor]- St. Dobroslav Pavlović, "Crkve brvnare u Srbiji", doktorska disertacija odbranjena na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu, Beograd, 1962.
- Vera Brežančić, "Konzervacija značajnih starih stabala u Bosni i Hercegovini", Naše starine X, Sarajevo, Godišnjak zavoda za zaštitu spomenika kulture SR BiH, 1965.
- Zdravko Kajmaković, "Četiri ikone iz radionice majstora Kozme", Zbornik za likovne umjetnosti, br. 7, Novi Sad, 1971.
- Zdravko Kajmaković, "Kozma Jovan", Zbornik za likovne umetnosti, Matice srpske 13, Novi Sad, 1977.
- Svetlana Rakić, Ikone Bosne i Hercegovine (16-19 vijek), Beograd, 1998.
- Branislav Jovanović, Dendrologija, Beograd, Univerzitetska štampa, 2000.
- Slobodan Nenadović, Ilustrovani rječnik izraza u narodnoj arhitekturi, Prosvjeta, 2002.
- Ljiljana Ševo, Pravoslavne crkve i manastiri u Bosni i Hercegovini do 1878. godine, Banja Luka, 2002.
- Milenko Todović, Crkva Šklopotnica u Rijeci kod Foče, Beograd, Svijet knjige, 2004.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b c "Prirodno-graditeljska cjelina - Crkva Šklopotnica (crkva sv. Nikole) u Čelebićima, općina Foča". KONS.gov.ba. Arhivirano s originala, 6. 5. 2021. Pristupljeno 9. 11. 2017.
- ^ "Crkva Svetog NIkole u Rijeci čelebićkoj". focaravajuce.org. Arhivirano s originala, 18. 9. 2017. Pristupljeno 9. 11. 2017.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
- Službeni sajt komisije za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
