9K32 Strela-2
| 9K32 Strela-2 | |
|---|---|
 | |
| Upotreba | |
| U službi | 1968 - do danas |
| Korisnici |  SSSR |
| Ratovi | Bliskoistočni sukob, Iransko-irački rat,Rat u SFRJ, Rat u Iraku 2003. |
| Proizvodnja | |
| Varijante | 9K32, 9K32M, CA-94, Strela 2M2J, HN-5 |
| Opis oružja | |
| Težina | 15 kg |
| Dužina | 1.44 m |
| Posada | 1 |
| Maks. domet | 4.2 km |
| Spremnik municije | 1 raketa |
| Brzina zrna | 430 m/s |
9K32 “Strela-2” (NATO oznaka SA-7 Grail) sovjetski prijenosni sistem protivzračne odbrane. SA-7 je toplinski navođena raketa, te je njena efektivnost ovisila od sposobnosti da se navodi prema toplinskom izvoru mete, najčešće motoru. Jednostavni infracrveni sistem navođenja rakete se lahko može zavarati primjenom toplinskih mamaca te čak oblacima koji reflektiraju njene infracrvene zrake.
Razvoj
[uredi | uredi izvor]Odmah u post ratovskom vremenu, Sovjetska zračna odbrana je zagovarala tešku odbranu protiv nukelarnih bombardera. Zbog toga je razvijen veliki broj PVO sistema velikog dometa i radijusa djelovanja, ali u međuvremenu obraćalo se malo pažnje na terenske pokretne PVO sisteme koji bi branili jedinice od nisko letećih neprijateljskih letjelica.
Razvoj sistema započinje u Turopovu (kasnije Kolomna) OKB-u. U međuvremenu, podaci o američkom sistemu FIM-43 Redeye su dobavljeni, te je u nekim aspektima Strela-2 dosta slična Redeyeu međutim ne može se smatrati kopijom jer ima karakteristike koje je čine još naprednijom.
Godine 1972. pojavio se znatno poboljšani model Strela-2M (NATO-naziv: SA-7b). Raketni motor ostvarivao je veći potisak, te se postizala veća brzina i efikasni domet projektila. Uz to je poboljšana i elektronika tako da je IC sistem za navođenje prema cilju bio znatno precizniji. Ovaj model Strele je još uvijek zastupljen u mnogim vojskama svijeta iako zastario za zahtjeve rata krajem prvog desetljeća 21. stoljeća. Dalja modernizacija ovog projektila je Strela-3 (NATO-naziv: SA-14 Gremlin) koja se pojavila 1978. godine. Ona ima nešto bolje borbene karakteristike ali osnovna tehnološka rješenja ostala bitno nepromijenjena. Dalji slični nasljednik ovog borbenog sistema je i SA-16.[1]
Opis i postupak gađanja
[uredi | uredi izvor]
Raketa je smještena u višekratnom lanseru iz kojeg se lansira i u kojem se transportira.
Strijelac postavlja cijev s raketom na lanser, cilja i pritiska okidač do prvog stepena. Nakon 4-6 sekundi, aktivira se infracrveni sistem navođenja, odbacuje se poklopac s lansera, a na optici lansera se pali crveno svjetlo. Kada IC tragač zahvati cilj, pali se zeleno svijetlo i aktivira se zvučni alarm. Strijelac tada pritiskom okidača do kraja aktivira raketu i ona nastavlja let samostalno (po principu "ispali i zaboravi"). Raketa se lansira iz stojećeg ili klečećeg položaja.
Projektil iz lansera izbacuje startni motor koji ga za 0,05 sekundi rada ubrzava do 28 m/s (brzina na vrhu cijevi). Nakon napuštanja lansirne cijevi na prednjem dijelu rakete se otvaraju dva krila za upravljanje, a na zadnjem četiri nepokretna stabilizatora. Na 6 metara od vrha lansera aktivira se glavni motor, a nakon 45 metara leta aktivira se upaljač. Glavni motor radi 1,6 sekundi i na kraju njegovog rada raketa ima maksimalnu brzinu od 580 m/s (1,7 Maha). Ukoliko nakon 15 sekundi leta cilj ne bude pogođen upaljač se automatski aktivira te uništava raketu.[2]
Verzije
[uredi | uredi izvor]- 9K32M Strela-2M - unaprijeđena verzija.
- Strela 2M2J Sava - jugoslovenska verzija.
- CA-94 - rumunska verzija.
- HN-5 - kineska verzija.
- Anza MKI - pakistanska verzija.
- Ayn al Saqr - egipatska verzija.
- Hwasung-Chong - sjevernokorejska verzija.
Korisnici
[uredi | uredi izvor]Sistem Strela-2 se nalazi ili se nalazio u naoružanju 61 vojske širom svijeta. Samo u zemljama bivšeg SSSR-a još uvijek je uskladišteno više od 50.000 projektila ovog tipa. Sistem je korišten u većini lokalnih sukoba od 1960. godine do danas. Samo u Vijetnamskom ratu preko sedamdeset američkih letjelica je oboreno ovom raketom. Ipak, raketni sistem Strela-2 je danas zastario i ne može se efikasno koristiti protiv savremenih borbenih aviona i helikoptera opremljenih IC mamcima i aktivnim IC ometačima. Međutim, zbog malih dimenzija i mase, jednostavnosti upotrebe i niske cijene, sistem Strela-2 je još uvijek veoma rasprostanjen i često se sreće u arsenalu raznih gerilskih i terorističkih grupa.
Afganistan
Albanija
Alžir
Angola
Armenija
Benin
Bocvana
Bosna i Hercegovina
Bugarska
Burkina Faso
Češka
Džibuti
Egipat
Etiopija
Gana
Gruzija
Gvineja-Bisau
Hrvatska
Indija
Indonezija
Irak
Iran
Jemen
Kambodža
Kina
Kuba
Kuvajt
Laos
Libanon
Libija
Makedonija
Mali
Maroko
Mauritanija
Mongolija
Mozambik
Nikaragva
Pakistan
Peru
Poljska
Rumunija
Rusija
El Salvador
Sijera Leone
Sirija
Slovačka
Srbija
Sudan
Tanzanija
Ukrajina
Vijetnam
Zambija
Demokratska Arapska Republika Sahara
Zimbabve
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 20. 10. 2012. Pristupljeno 13. 1. 2014.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 31. 10. 2013. Pristupljeno 13. 1. 2014.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
