For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Тын.

Тын

Тын ці астрог, парка́н, паліса́д (фр.: palissade, італ.: palizzata, лац.: palus; таксама бел.: астракол і руск.: частокол) — абарончае збудаванне, якое складаецца з раду драўляных слупоў, убітых ці ўкапаных ніжнімі канцамі ў грунт.[1]

Таксама астрогам на землях Беларусі называлася частка горада, абнесеная сцяной-астрогам (напрыклад, у Мазыры, Крычаве).[2]

Верхнія канцы слупоў могуць быць завостранымі (астрог[3]), слупы могуць мацавацца з нахілам, мець дадатковыя папярочныя мацаванні, падпірацца каменнем знізу і інш. Тын (астрог) мог быць самастойнай загародай, або дапаўняць вал.

Найпрасцейшае, вядомае са старажытнасці, абарончае збудаванне, якое выцясніла дагістарычныя загароды з калючага кустоўя вакол паселішчаў[4]; простасць і хуткасць выканання зрабілі яго пераважным тыпам умацаванняў у тых мясцовасцях, дзе існавалі запасы лесу (напрыклад, у Англіі — да сяр. 12 ст.[5], на землях Русі — да пач. 13 ст.). З развіццём вайсковай справы, на Захадзе былі выцесненыя каменнымі ўмацаваннямі. Як тымчасовыя палявыя ўмацаванні, тыны (палісады) ўжываліся і ў новы час (19 ст.).

На землях Беларусі астрогі вядомыя з часоў жалезнага веку. Пашыраны ў абарончым будаўніцтве 9—14 ст. У драўляных замках 16—18 ст. выцесненыя гароднямі і тарасамі, але выкарыстоўваліся на меней важных участках абароны і пры неабходнасці хутка збудаваць абарончую сцяну. Вядомыя ў замках Віцебска, Полацка, Мазыра, Рагачова і інш., таксама як агараджальная канструкцыя феадальных сядзіб (Дастоева, сучасны Іванаўскі раён).[2] Астрогамі часам абкружалі вёскі і мястэчкі.

Астрогі ў складзе замкавых комплексаў мелі ў верхніх частках баявыя галерэі з абламамі і стрэшкамі з драніцы ці гонты. Астрогі ў феадальных сядзібах выконваліся ў выглядзе простай сцяны.[2]

  1. Піваварчык; Якімовіч.
  2. а б в Якімовіч.
  3. Паводле Якімовіча.
  4. Chisholm, Hugh, рэд. (1911). "Fortification and Siegecraft" . Encyclopædia Britannica(англ.) (11th ed.). Cambridge University Press.
  5. Эварт Окшотт. Рыцарь и его замок. Средневековые крепости и осадные сооружения / Пер. с англ. А. Н. Анваера [Ewart Oakeshott. Knight and his castle.]. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2007. — 206 с. ISBN 978-5-9524-2934-5.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Тын
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?