Тупалеў Ту-22М
Тып	land-based strategic jet bomber[d], звышгукавы самалёт[d] і Ракетаносец[d]
Распрацоўшчык	Тупалеў[d]
Вытворца	Тупалеў[d] і Казанская авіяцыйнае вытворчае аб’яднанне імя С. П. Гарбунова[d]
Галоўны канструктар	Dmitry Markov[d]
Першы палёт	30 жніўня 1969
Пачатак эксплуатацыі	1976[1]
Эксплуатанты	Ваенна-паветраныя сілы СССР, Ваенна-паветраныя сілы Расійскай Федэрацыі, Ваенна-паветраныя сілы Індыі[d], Паветраныя сілы Украіны[d] і Паветрана-касмічныя сілы Расійскай Федэрацыі
Адзінак выраблена	497
Базавая мадэль	Тупалеў Ту-22
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тупалеў Ту-22М (па класіфікацыі НАТА — Backfire) — савецкі далёкі звышгукавы бамбардзіроўшчык/разведчык са зменнай геаметрыяй крылаў. Быў распрацаваны з апорай на мадэль Ту-22.

Увосень 1967 года па выніках макетнай камісіі і матэрыялам эскізнага праекту было прынята рашэнне пачаць будаўніцтва серыі самалётаў Ту-22М0 («45-00») на Казанскім авіяцыйным заводзе ім. Гарбунова (КАЗ ім. Гарбунова, да сярэдзіны 1960-х завод № 22 МАП). Галоўным канструктарам самалёта быў прызначаны З. С. Маркаў.

Па выніках працы камісіі ўвосень 1967 года было вырашана будаваць першую серыю самалётаў «45-00» па праграме першага этапу — з абсталяваннем ад ТУ-22К і рухавікамі «ФМ».

Першы самалёт Ту-22М0 быў пабудаваны да сярэдзіны 1969 года і 30 жніўня 1969 ён здзейсніў свой першы палёт (камандзір карабля лётчык-выпрабавальнік В. П. Барысаў. Паралельна з выпрабаваннямі ў Казані ішла вытворчасць серыйных самалётаў Ту-22М0. Да канца 1972 года было пабудавана 9 Ту-22М0, пяць з якіх ужываліся для перападрыхтоўкі экіпажаў бамбардзіроўшчыкаў у Цэнтры баявой падрыхтоўкі і ўжывання Далёкай авіяцыі ў Разані. На захадзе самалёты гэтай серыі доўгі час ведалі пад службовым найменнем Ту-26.

Падчас лётных выпрабаванняў высвятлілася, што асноўныя лётныя дадзеныя новага самалёта апынуліся нават горш, чым у Ту-22К, і трэба правесці вялікі аб’ём прац па яго мадэрнізацыі. Камандаванне ВПС патрабавала ўдасканаліць лётна-тэхнічныя характарыстыкі самалёта і яго бартавое абсталяванне. У снежні 1969 года на другім этапе даводкі Ту-22М прымаецца рашэнне па мадэрнізацыі Ту-22М0 у Ту-22М1.

Самалёты серыі Ту-22М выкананыя па нармалёвай аэрадынамічнай схеме самаапорнага нізкаплана з крылом змяняльнай стралавіднасці. Крыло складаецца з нерухомай часткі і паваротных кансоляў.

• Бамбардзіроўшчык
• Спіс самалётаў

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тупалеў Ту-22М
• ОАО «Туполев» Архівавана 10 лютага 2007. — Афіцыйны сайт

Самалёты Канструктарскага бюро «Тупалеў»
Серыя АНТ	АНТ-1 • АНТ-2 • АНТ-3 «Пралетарый» • АНТ-4 «Краіна Саветаў» • АНТ-5 • АНТ-6 • АНТ-7 • АНТ-8 • АНТ-9 • АНТ-10 • АНТ-13 • АНТ-14 • АНТ-16 • АНТ-17 • АНТ-20 «Максім Горкі» • АНТ-21 • АНТ-22 • АНТ-23 • АНТ-25 • АНТ-26 • АНТ-27 • АНТ-29 • АНТ-31біс • АНТ-35 • АНТ-36 • АНТ-37 • АНТ-40 • АНТ-41 • АНТ-42 • АНТ-44 • АНТ-46 • АНТ-51
Ваенныя	ДІ-8 • ДІП • І-1 • І-2 • І-3 • І-4 • І-5 • І-8 • І-12 • І-14 • Мі-3 • Р-3 • Р-6 • Р-7 • СДБ • ТБ-1 • ТБ-3 • ТБ-4 • ТБ-6 • ТШ-Б • ФБ • Ту-1 • Ту-2 • Ту-4 • Ту-6 • Ту-8 • Ту-10 • Ту-12 • Ту-14 • Ту-16 • Ту-22 • Ту-22М • Ту-22МР • Ту-24 • Ту-28 • Ту-64 • Ту-70 • Ту-73 • Ту-75 • Ту-78 • Ту-80 • Ту-81 • Ту-82 • Ту-85 • Ту-88 • Ту-89 • Ту-91 • Ту-95 (Ту-96) • Ту-98 • Ту-107 • Ту-119 • Ту-121 • Ту-126 • Ту-128 • Ту-134УБЛ • Ту-142 • Ту-160 • Ту-214ОН • Ту-214Р • ПАК ДА
Пасажырскія	Ту-70 • Ту-104 • Ту-110 • Ту-114 • Ту-116 • Ту-124 • Ту-134 • Ту-144 • Ту-154 (Ту-164) • Ту-155 (Ту-156) • Ту-204 (Ту-214 • Ту-204-300) • Ту-214СР • Ту-214ПУ • Ту-214СУС • Ту-334
Амфібіі	МДР-2 • МДР-4 • МК-1 • МР-6 • МРТ-1 • МТБ-1 • МТБ-2 • МЭР
Беспілотныя	Ту-121 «С» • Ту-123 («Ястраб-1», ДБР-1) • Ту-139 («Ястраб-2», ДБР-2) • Ту-141 («Стрыж», ВР-2) • Ту-143 («Рэйс», ВР-3) • Ту-243 («Рэйс-Д», ВР-3Д) • Ту-300 «Каршун»
Праекты	Ту-130 • Ту-135 • Ту-136 • Ту-206 • Ту-230 • Ту-244 • Ту-324 • Ту-330 • Ту-344 • Ту-404 • Ту-414 • Ту-444 • Ту-2000