Трылогія
Трыло́гія (фр.: trilogia) — сукупнасць трох твораў мастацтва, аб’яднаных пераемнасцю сюжэту або агульнай ідэяй. Першапачаткова ў грэчаскай літаратуры — тры трагедыі, аб’яднаныя ў адно цэлае адзінствам фабулы ці ідэйнага зместу.
Трылогіі найбольш распаўсюджаны ў літаратуры, кінамастацтве, а таксама сярод відэагульняў, радзей — у выяўленчым мастацтве і музыцы.
Старажытнагрэчаская трылогія
[правіць | правіць зыходнік]У старажытных грэкаў складалася з трох трагедый з міфалагічным ці гістарычным сюжэтам; прадстаўляліся яны на паэтычных спаборніцтвах у дні свята Дзіянісія. Першапачаткова асобныя часткі трылогіі абавязкова прайграваліся на працягу аднаго дня; далучэнне да трылогіі так званай «драмы сатыраў», якая кантрастуе з ёй па пабудове і прызначэнню, стварала «тэтралогію». З V ст. да н.э. гэта патрабаванне пачынае парушацца, а з IV ст. да н.э. «драма сатыраў» аддзяляецца ад трагічнай трылогіі і ставіцца на асобых спаборніцтвах.
Антычныя трылогіі дайшлі да нас у абрыўках; так з захаваных сямі трагедый Эсхіла чатыры з’яўляюцца часткамі трылогій, прысвечаных міфам пра Данаідаў, Эдыпа, Праметэя і гістарычныя падзеі — паражэнне персаў. З гэтых трылогій толькі «Арэстэя» захавалася цалкам; згублена толькі «драма сатыраў» — «Пратэй».
У далейшым, ужо ў Сафокла, трагедыі набываюць самастойную скончанасць і асобную значнасць; так «Эдып-цар», «Эдып у Калоне» і «Антыгона», хоць і звязаныя адзінствам сюжэту, не аб’ядноўваліся паэтам у трылогію.
Драма Новага часу
[правіць | правіць зыходнік]У драматычнай творчасці новага часу сустракаюцца спробы адрадзіць трылогію.; такія трылогіі Фрыдрых Шылера («Валенштэйн»), Франца Грыльпарцэра («Залатое руно»), Рыхарда Вагнера («Нібелунгі»), Суінберна («Марыя Сцюарт») і іншыя.
У літаратуры
[правіць | правіць зыходнік]Прынцып трылогіі ўжываецца таксама ў будове раману і аповесці.
- «Дзеці капітана Гранта»
- «20 000 лье пад вадой»
- «Таямнічы востраў»
- «З Зямлі на Месяц»
- «Вакол Месяца»
- «Свет дагары нагамі»
- «Тры мушкецёры»
- «Праз дваццаць гадоў»
- «Віконт дэ Бражэлон»
- «Лурд»
- «Рым»
- «Парыж»
- «У палескай глушы»
- «У глыбі Палесся»
- «На ростанях»
- «З маўклівай планеты»
- «Перэландра»
- «Тая агідная сіла»
- «Агнём і мячом»
- «Патоп»
- «Пан Валадыеўскі»
Трылогія ў музыцы
[правіць | правіць зыходнік]Трылогія ў кіно
[правіць | правіць зыходнік]Трылогія ў гульнях
[правіць | правіць зыходнік]- «Age of Empires»
- «Deus Ex»
- «Diablo, серыя гульняў»
- Diablo (1996)
- Diablo II (2000)
- Diablo III (2012)
- «Doom, серыя гульняў»
- «Dungeon Siege»
- Dungeon Siege (2002)
- Dungeon Siege II (2005)
- Dungeon Siege III (2011)
- «Empire Earth»
- Empire Earth (2001)
- Empire Earth II (2005)
- Empire Earth III (2007)
- «Fable»
- «F.E.A.R.»
- «Gears of War»
- «Halo»
- «Max Payne»
- «Red Alert»
- Command & Conquer: Red Alert (1996)
- Command & Conquer: Red Alert 2 (2000)
- Command & Conquer: Red Alert 3 (2008)
- «Soldier of Fortune»
- Soldier of Fortune (2000)
- Soldier of Fortune II: Double Helix (2002)
- Soldier of Fortune: Payback (2007)
- «S.T.A.L.K.E.R., серыя гульняў»
- S.T.A.L.K.E.R.: Цень Чарнобыля (2007)
- S.T.A.L.K.E.R.: Чыстае неба (2008)
- S.T.A.L.K.E.R.: Кліч Прыпяці (2009)
- «Stronghold»
- Stronghold (2001)
- Stronghold 2 (2005)
- Stronghold 3 (2011)
- «Syberia»
- Syberia (2002)
- Syberia II (2004)
- Syberia III (2011)
- «The Sims»
- The Sims (2000)
- The Sims 2 (2004)
- The Sims 3 (2009)
- Uncharted: Drake’s Fortune (2007)
- Uncharted 2: Among Thieves (2009)
- Uncharted 3: Drake's Deception (2011)
- «Wolfenstein, значэнні»
- Wolfenstein 3D (1992)
- Return to Castle Wolfenstein (2001)
- Wolfenstein (2009)
Бібліяграфія
[правіць | правіць зыходнік]- Hermann G., Die tragischen Tetralogien der Griechen, Lpz., 1819;
- Welcker F. G., Die Äschylische Trilogie, Darmstadt, 1824;
- Steinweg C., Studien zur Entwicklungsgechichte der Tragödie, B. VI. Halle a/s., 1924;
- Wiesmann P., Das Problem der tragischen Tetralogie, Diss., Zürich, 1929.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.