Царква
Свята-Мікалаеўская царква
55°47′03,56″ пн. ш. 27°56′01,69″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Верхнядзвінск
Канфесія	Беларуская праваслаўная царква
Епархія	Полацкая і Глыбоцкая епархія
Архітэктурны стыль	класіцызм
Дата заснавання	1819
Дата пабудовы	1819 год
Стан	працуе

Царква ў імя свяціцеля Мікалая Цудатворца — праваслаўная царква, пабудавана ў 1819 годзе з цэглы ў горадзе Верхнядзвінску. У 1895 г. адзначана як сабор; да яго была прыпісана могілкавая драўляная Барыса-Глебская царква.

Помнік архітэктуры класіцызму. Кананічную 4-часткавую аб'ёмна-прасторавую кампазіцыю складаюць прытвор-званіца, трапезная, малітоўная зала, паўкруглая апсіда. У сілуэце дамінуе 3-ярусная чацверыковая званіца, завершаная невысокім шатром; ярусы вылучаны прафіляванымі карнізамі, прарэзаны арачнымі праёмамі, крапаваны вуглавымі пілястрамі. Над прамавугольным у плане асноўным аб'ёмам узведзены магутны цыліндрычны светлавы барабан з паўсферычным купалам, завершаным невялікім купалком на цыліндрычнай шыі. Плоскасныя сцены крапаваны вуглавымі пілястрамі, расчлянёны прамавугольнымі аконнымі праёмамі ў прафіляваных ліштвах з замковым каменем. Аб'ёмы апяразаны прафіляваным карнізам на сухарыках.

Прастора малітоўнай залы павялічана высокім светлавым барабанам, у яе шырокімі арачнымі прасветамі адкрываюцца памяшканні трапезнай і апсіды. Сцены і скляпенні ў інтэр'еры пакрыты алейнай фарбай некалькіх таноў з трафарэтным малюнкам, купал пабелены. Абразы: «Евангелісты Матфей і Лука» (18 ст.), «Раство Маці Божай» (канец 18 ст.), «Маці Божая Вастрабрамская» (19 ст.).

• Верхнедвинская Николаевская церковь // Республика Беларусь : энциклопедия : в 6 т. / редкол.: Г.П. Пашков [и др.]. – Мн., 2006. – Т. 2. – С. 633.

• Свята-Мікалаеўская царква (Верхнядзвінск) на сайце Radzima.org
• Свята-Мікалаеўская царква (Верхнядзвінск) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
• Свята-Мікалаеўская царква (Верхнядзвінск) на сайце Праваслаўная архітэктура Беларусі (бел.)