For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Поўсць.

Поўсць

Поўсць апосума

Поўсць, шэрсць[1] — валасяное покрыва скуры ў жывёл, акрамя чалавека.

Поўсць складаецца з восцевых (покрыўных) валасоў і падшэрстка.

Восцевыя, або покрыўныя валасы ўтвараюць верхні ярус валасянога покрыва, маюць вялікую даўжыню, добра развіты прамы або злёгку выгнуты стрыжань з лускавай будовай. Да сярэдзіны злёгку патоўшчаныя. Вяршыня воласа ўяўляе сабой конус.

Восцевыя валасы падпадзяляюцца на валасы I, ll, III і часам IV парадку, у залежнасці ад таўшчыні. Самыя тоўстыя і доўгія называюцца накіроўвалымі. Яны размешчаны больш рэдка, і іх канцы выдаюцца над агульнай масай валасянога покрыва. Будова восцявых валасоў абумоўлівае хвалістасць і структуру воўны. Чым яны прамей і трывалей, тым поўсць менш хвалістая. Часта маюць потовую і сальную залозу. Покрыўныя валасы выконваюць перш за ўсё ахоўную функцыю, захоўваючы цяпло і абараняючы скуру ад траўмаў. У многіх відаў жывёл поўсць мае вельмі важную для выжывання камуфляжную афарбоўку, дазваляючы жывёлам быць малапрыкметным на фоне навакольнага асяроддзя (напрыклад, заяц-бяляк і белы мядзведзь).

Пуховыя валасы (пушок або падшэрстак) — гэта больш кароткія і тонкія, звычайна хваліста выгнутыя валасы без асяродку або са слаба развітой асяродкам. Яны служаць для больш эфектыўнага ўтрымання цяпла ў шарсцяным покрыве. У многіх відаў жывёл з’яўляюцца ў вялікай колькасці толькі ў халодны час года[2].

Адрозніваюць яшчэ прамежкавыя валасы, якія займаюць становішча паміж пуховымі і восцевымі.

Гаспадарчая каштоўнасць

[правіць | правіць зыходнік]

Сабраная асобна ад скуры поўсць некаторых відаў жывёл мае вельмі вялікую гаспадарчую каштоўнасць. З яе вырабляюць вырабы лёгкай прамысловасці і трыкатаж.

У прамысловых маштабах шырока выкарыстоўваецца поўсць авечкі, казы, вярблюда, труса, янота, бабра, ангорского труса, ангорскага козы. Збор воўны ажыццяўляецца без забою, што дае магчымасць атрымліваць каштоўны матэрыял на працягу ўсяго жыцця жывёлы. Вельмі многія арганізацыі, якія выступаюць супраць забойства жывёл дзеля патрэбаў чалавека, настойваюць на тым, каб поўсць выкарыстоўвалася толькі ў гэтым кірунку.

Поўсць жывёл, знятая разам з скурай жывёльнага пасля забою або адстрэлу, называецца шкура. З шкур жывёл вырабляюць верхнюю вопратку, абутак, галаўныя ўборы. З прычыны таго, што структура воўны пасля выраба скуры застаецца нязменнай, вырабы са шкур жывёл валодаюць вельмі добрай устойлівасцю да холаду.

Поўсць некаторых груп звяроў, такіх як сямейства куніцыных і атрад зайцападобных, некаторых відаў грызуноў (бабёр), сабак (лісіцы), каціных (рысь), называецца мехам. Вялікае значэнне мае каштоўны мех пушных звяроў, такіх як собаль, гарнастай і інш. Вырабы з каштоўнага футра часцяком служаць не для абароны ад холаду, а ў дэкаратыўных мэтах. З прычыны высокай кошту такіх вырабаў, іх выкарыстанне з’яўляецца паказчыкам высокага матэрыяльнага статусу гаспадара (аналагічна вырабах з каштоўных металаў і камянёў).

Асаблівасці ў розных відаў млекакормячых

[правіць | правіць зыходнік]

Найбольш мяккая поўсць, наяўная ў куніцавых, ліс, зайцоў і баброў, называецца футрам.

Зноскі

  1. Жывёльны свет: Тэматычны слоўнік. — Мн.: Беларуская навука, 1999. ISBN 985-08-0185-9
  2. Энциклопедия домашних животных.(недаступная спасылка)
  • Біялогія: вучэб. дапам. для 8-га кл. агульнаадукац. устаноў з беларус. мовай навучання / Л. В. Камлюк, А. С. Шалапёнак; пер. з рус. мовы Г. І. Кулеш. — 3-е выд., дап. — Мн.: Нар. асвета, 2010. — 222 с. ISBN 978-985-03-1367-6
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Поўсць
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?