Планетарная туманнасць
Планетарная туманасць — астранамічны аб'ект, які складаецца з іанізаванай газавай абалонкі і цэнтральнай зоркі, белага карліка. Планетарныя туманнасці ўтвараюцца пры скідзе вонкавых слаёў (абалонак) чырвоных гігантаў і звышгігантаў з масай 2,5-8 сонечных на завяршальнай стадыі іх эвалюцыі. Планетарная туманнасць — хуткаплынная (па астранамічным мерках) з'ява, якая доўжыцца ўсяго некалькі дзясяткаў тысяч гадоў, пры працягласці жыцця зоркі-продка ў некалькі мільярдаў гадоў. У цяперашні час у нашай галактыцы вядома каля 1500 планетарных туманнасцяў.
Бібліяграфія
[правіць | правіць зыходнік]- Jordan, S., Werner, K., O'Toole, S. J. (2005), Discovery of magnetic fields in central stars of planetary nebulae, Astronomy & Astrophysics, 432, 273.
- Parker, Q. A., Hartley, M., Russell, D. et al. (2003) A Rich New Vein of Planetary Nebulae From the AAO/UKST Hα Survey, Planetary Nebulae: Their Evolution and Role in the Universe, Eds. Sun Kwok, Michael Dopita, and Ralph Sutherland, 25.
- Soker, N. (2002), Why every bipolar planetary nebula is «unique», Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 330, 481.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]Планетарная туманнасць на Вікісховішчы |
- Planetary Nebulae, SEDS Messier Pages (англ.)
- The first detection of magnetic fields in the central stars of four planetary nebulae Архівавана 22 лютага 2006. (англ.)
- Planetary Nebulae — Information and amateur observations (англ.)
Складнікі | ||
---|---|---|
Туманнасці | ||
Вобласці зоркаўтварэння | ||
Калязоркавыя ўтварэнні | ||
Выпраменьванне |
Эвалюцыя | Фарміраванне • Зоркі да галоўнай паслядоўнасці • Галоўная паслядоўнасць • Гарызантальная галіна • Асімптатычная галіна гігантаў • Паласа няўстойлівасці • Чырвонае згушчэнне • Туманнасці (Планетарная • Протапланетарная) • Яркая блакітная зменная • Зорка Вольфа — Рае • Псеўдазвышновая • Звышновая • Гіперновая • Кваркавая новая • Дыяграма Герцшпрунга — Расела • Зорнае насельніцтва | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Пратазоркі | Малекулярнае воблака • Глобула • Маладыя аб'екты • Аб’ект Хербіга — Аро • Трэк Хаяшы • Граніца Хаясі • Трэк Хеньі • Арыёнавы зменныя (Тыпу T Цяльца • Фуоры) • Зоркі Хербіга (Ae/Be) | ||||||||
Тыпы | Субкарлік • Карлікі (Чырвоны • Жоўты • Аранжавы • Блакітны) • Субгігант • Гіганты (Чырвоны • Блакітны • Яркі) • Звышгіганты (Чырвоны • Жоўты • Блакітны) • Гіпергіганты (Жоўты) • Блакітныя адстаўшыя зоркі • Абалонкавая • Вугляродная (Мецінавая) • Барыевая • S-тыпу • Пекулярная • Тэхнецыевая • Ртутна-марганцавая • Зменная | ||||||||
Рэшткі |
| ||||||||
«Недазоркі» | Карычневы карлік • Субкарычневы карлік • Планетар | ||||||||
Будова | Ядро • Канвекцыйная зона • Прамяністая зона • Фотасфера • Храмасфера • Карона • Вецер (Пухір) • Металічнасць • Магнітнае поле • Астрасейсмалогія • Сонцападобныя асцыляцыі • Мяжа Эдзінгтана • Механізм Кельвіна — Гельмгольца | ||||||||
Нуклеасінтэз | Працэсы (s- • r- • p- • rp- • Альфа-) • Трайная геліевая рэакцыя • Пратон-пратонный цыкл • Вуглярод-азотны цыкл • Геліевая ўспышка • Ядзернае гарэнне (Вугляроду (Дэтанацыя) • Кіслароду • Неону • Крэмнію) | ||||||||
Уласцівасці | Спектральны клас • Эфектыўная тэмпература • Кінематыка (Уласны рух • Вуглавая скорасць) • Мікратурбулентнасць • Сонечная маса • Планетная сістэма • Вярчэнне зоркі • Зорная сістэма (Двайная зорка • Кратная зорка) • Зорная дынаміка • UBV-фотаметрыя • Абазначэнні зорак • Зорная велічыня (Абсалютная) | ||||||||
Спісы | Імёны • Самыя масіўныя • Самыя маламасіўныя • Найбуйнейшыя • Самыя яркія • Самыя магутныя • Найбліжэшыя • Карычневыя карлікі |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.