Падол
укр.: Поділ
50°28′02″ пн. ш. 30°30′49″ у. д.HGЯO
Краіна	Украіна[1]
Горад	Кіеў
Адміністрацыйны раён горада	Падольскі
Дата заснавання	1921
Плошча	34,04 км²
Сайт	podilr.gov.ua
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Падол (укр.: Поділ) — гістарычная мясцовасць Кіева ў складзе Падольскага раёна, нізінная частка гістарычнага цэнтра горада, старажытны раён рамеснікаў і рачнікоў. Распасціраецца ўздоўж правага берага Дняпра і Кіеўскай гавані, пад гарамі Старакіеўскай, Замкавай, Шчэкавіцай і Юркавіцай, паміж пешаходным мостам праз Дняпро і Заводскай вуліцай.

Назва мясцовасці паходзіць ад стараславянскага «падол» — нізіна, нізінная мясцовасць. Разам з Верхнім горадам і Пячэркай Падол складае найстаражытнейшую частку горада. Першыя паселішчы — з часоў каменнага веку (25 — 15 тыс. гадоў таму, у тым ліку кірылаўская стаянка, раскапаная на сучаснай Кірылаўскай вуліцы № 59 — 61). На тэрыторыі Падола былі даўнія гістарычныя мясцовасці Біскупшчына, Борычэў, Ганчары, Дзегцяры, Кажамякі, Плоскае. Праз Падол працякала рака Пачайна.

Аж да сярэдзіны XII стагоддзя з-за апоўзняў і паводак Падгорная тэраса Дняпра была нязручнай для жылля. Тым не менш, першая дэндрадата, атрыманая археолагамі, якая сведчыць аб пачатку будаўніцтва на Падоле, — 887 год, самая ранняя для Кіева^[2]. У пачатку X стагоддзя тут з’яўляецца рэгулярная сядзібная забудова, фармуецца вулічная сетка. Засваенне Падола сведчыць аб арыентацыі новага кіеўскага насельніцтва на рачны гандаль. У часы Старажытнай Русі на Падоле знаходзіліся асноўныя гандлёвыя і рамесныя збудаванні.

Кандыдат гістарычных навук Наталля Белавус піша:

У 1571 годзе насельніцтва Кіева складала 6500 чалавек, згодна з падатковым рэестрам. Гарадское жыццё было сканцэнтравана на Падоле, тут стаяла драўляная ратуша, у якой засядаў магістрат — орган гарадскога самакіравання, як належала па Магдэбургскаму праву. Кіяўляне жылі ў драўляных дамах, мелі каля іх сады і агароды, каменнае жытло, як у заходнееўрапейскіх гарадах, яшчэ не будавалі.

— ^[3]

Раён неаднаразова падвяргаўся затапленням, разбурэннем і пажарам. Буйны пажар адбыўся 9 ліпеня 1811 года: агонь знішчыў большасць з 2068 Падольскіх дамоў, гэта значыць, больш за палову забудовы Кіева (у той час у горадзе налічвалася 3672 жылыя будынкі)^[3].

Падол, 1902 год	Кантрактовая плошча	Храм Успення Багародзіцы Пірагошчы	Падол, 2006 год

Планаў перабудовы Падола было два. Першы быў зроблены галоўным архітэктарам Кіева Андрэем Мяленскім і датаваны 17 верасня 1811 года. У ім планавалася максімальна захаваць горадабудаўнічую базу, сістэму вуліц, дзяленне на кварталы, якое фарміравалася на Падоле стагоддзямі. Аднак план аднаўлення Мяленскага не быў зацверджаны ў Пецярбургу. Пазней перапланіроўку Падола даручылі пецярбургскаму архітэктару Уільяму Гесту, у той час адміністратару будаўнічага камітэта пры Міністэрстве ўнутраных спраў Расійскай імперыі. Ён, падзякаваўшы Мяленскаму за прадстаўленыя матэрыялы і распрацоўкі, распрацаваў праект прастакутных кварталаў. Не быў улічаны рэльеф, існуючая сістэма камунікацый, вадасцёкаў, старажытная базава-планіровачная структура забудовы, кіеўскія архітэктурныя традыцыі. 3 сакавіка 1812 гэты план быў зацверджаны. Арыгінал плана Уільяма Геста да гэтага часу не знойдзены, захаваліся асобныя яго фрагменты. Мяленскаму, як галоўнаму архітэктару, прыйшлося ўвасабляць у жыццё не свае, а чужыя задумы. Падол быў цалкам перапланаваны, узбуйнены кварталы, замест звілістых, вузкіх завулкаў пракладзены прамыя вуліцы — лініі (старажытную канфігурацыю захавалі толькі некалькі вуліц — Борычэў Ток, Пакроўская, Прытыска-Мікольская). Гэтая канфігурацыя вуліц Падола захавалася да нашага часу.

Падол даў назву Падольскаму раёну, спуску і завулку. У 1920-1930-я Падол атрымаў назву Пятроўка (Пятроўскі раён) — ад прозвішча старшыні УУЦВК Рыгора Пятроўскага.

Да Падола з Верхняга горада вядуць некалькі спускаў. Самы папулярны — Андрэеўскі. Цэнтр Падола — вялікая Кантрактовая плошча, дзе кожны дом — помнік. Стары корпус Кіева-Магілянскай акадэміі — цэнтр праваслаўнай асветы славянскіх народаў (заснавана ў 1632 годзе). На Падоле таксама знаходзяцца дом Пятра, дзе, па паданні, ён спыняўся; помнік украінскаму філосафу Рыгору Скаварадзе (1976, І. П. Кавалерыдзэ). На Пакроўскай вуліцы — Пакроўская царква (1766) у стылі ўкраінскага барока архітэктара Івана Грыгаровіча-Барскага, дом залатых спраў майстра Стрэльбіцкага, званіца царквы Міколы Добрага. На Кантрактовай плошчы з 1798 года штогод праводзіўся Усерасійскі кірмаш, для чаго ў цэнтры плошчы быў пабудаваны Гасціны двор з 50 крамамі. Таксама адноўлена царква Багародзіцы Пірагошчы (1136).

Таксама сярод найбольш вядомых славутасцяў Падола — Кіева-Магілянская акадэмія, рачны порт, Флёраўскі манастыр, Ільінская царква, фунікулёр, фантан Самсона.

• 
  Агульны выгляд Падола, 1888
• 
  Выгляд Падола ад Вазнясенскага манастыра, пачатак ХХ ст.
• 
  Від на Хрэшчатыцкую набярэжную, 1888
• 
  Выгляд Падола ў сярэдзіне XVII ст.
• 
  Від на Падол з Андрэеўскай царквы, 1888
• 
  Від на Падол з Андрэеўскай горы, пачатак 1910-х гадоў
• 
  Вуліца Сагайдачнага
• 
  Будынкі на Падоле
• 
  Лета. Падол.
• 
  Царква Багародзіцы Пірагошчы, Падол, XII ст., адноўлена ў 1997.

• Ілюстраванае апісанне Падола Архівавана 25 ліпеня 2008. (укр.)

Мясцовасць Падол у Кіеве
Вуліцы	Абалонская Аленаўская Андрэеўская Барысаглебская Борычэў Ток Брацкая Валошская Верхні Вал Жытнеторжская вуліца Ігараўская Іллінская Канстанцінаўская Кірылаўская Межыгорская Набярэжна-Лугавая Набярэжна-Хрэшчатыцкая Ніжні Вал Пакроўская Пачайнінская Прыціска-Мікольская Пятра Сагайдачнага Рыгора Скаварады Спаская Тураўская Увядзенская Фралоўская Харыва Шчэкавіцкая Юркоўская Яраслаўская
Завулкі	Акадэміка Зялінскага Ладо Кэцховэлі Мыльны Ніжнеюркоўскі Фралоўскі Харыва Цымлянскі Яраслаўскі
Плошчы	Жытнеторжская Кантрактовая Паштовая Чырвоная Пресня
Спускі	Андрэеўскі Борычэў Уладзімірскі
Шаша	Набярэжная

Гістарычныя мясціны Кіева
Правы бераг	Абалонь Авіягарадок Акадэмгарадок Аляксандраўская Слабодка Антыфеяўка Арыштанцкія агароды Аскольдава Магіла Атрадны Афанасеяўскі Яр Бабін Яр Багрынава гара Багуслаўшчына Байкова гара Баршчагоўка Батыява гара Берастава Беркавец Бесарабка Белічча Поле Белічы Божкаў Яр Брацкая Баршчагоўка Бусава гара Бусава Поле Васільчыкі Валейкаў Ветраныя горы Вінаградар Воўчы Яр Выдубічы Вышгарадскі масіў Габрэйскі базар Галаганы Ганчары-Кажамякі Гасасіеў Грушкі Глыбочыца Дарагажычы ДВС Дэміяўка Дзегцяры Добры Шлях Жоўтневае Жуляны Забайкоўе Загараўшчына Замкавая гара Замкавішча Западзінка Звірынэць Кадэцкі гай Казённыя дачы Казінае балота Караваевы дачы Карчуватае Кацярынаўка Кветніцтва Кінь-Грусть Кітаява Клінічны гарадок Клоў Кмітаў Яр Конча-Заспа Красны Тракцір Крысцерава горка Кудравец Кулікова Курэнёўка Кучмін Яр Ліпкі Лук’янаўка Лысая гара Любка Мантажнік Мастыцкі масіў Мінскі масіў Мікольская Баршчагоўка Міхайлоўская Баршчагоўка Мышолоўка Навабелічы Наводнічы Ніўкі Новая Забудова Новакараваевы дачы Падол Панькаўшчына Пасёлак Шаўчэнка Паўднёвая Баршчагоўка Перемога Першатраўневы масіў Пэтрыўка Пячэрка Масіў Пячэрскай аўтастрады Пірагоў Плоскае Пост-Валынскі Прыёрка Пранеўшчына Пратасаў Яр Пушча-Вадзіца Рубежэўка Рэп'яхаў Яр Рыбальскі востраў Садовае Салдацкая Слабодка Саломянка Самбуркі Сапёрная Слабодка Сапёрнае Поле Сафіеўка Святаслаўскі Яр Святошын Скарбавы лес Соўк Сіняазёрны масіў Стары Кіеў Сырэц Татарка Турэцкі гарадок Тэрэмкі Тэлічка Феафанія Царскае Сяло Царкоўшчына Чапаеўка Чэрэпанава гора Цымбалаў Яр Цытадэль Чыгуначная калонія Чыгуначны масіў Чыгуначны перасек Чмяляў Яр Чокалаўка Чорная гара Шпалянка Шуляўка Шчэкавіца Шырма Юркавіца Ямкі
Левы бераг	Аварыйны пасёлак Асакаркі Беразнякі Быкоўня Бортнічы Васкрасенка Васкрасенскія сады Востраў Воднікаў Выгураўшчына Выгураўшчына-Траешчына Дарніца ДВРЗ Кібальчыч Паўночна-Браварскі масіў Кухмісцерская Слабодка Ліскі Левабярэжны масіў Лясны масіў Мікольская Слабодка Мілаславічы Новая Дарніца Пазнякі Пасёлак Радыстаў Рамбаза Радужны масіў Рыбнае Русанаўка Русанаўскія сады Соцгорад Старая Дарніца Траешчына Харкаўскі масіў Чырвоны хутар Сяло імя Шаўчэнкі Шлакоблок
Дняпроўскія астравы	Венецыянскі востраў Галерны востраў Гідрапарк Далабецкі востраў Жукаў востраў Перадмаставая Слабодка Труханаў востраў Чартары