Вёска Лявонпаль Краіна Беларусь Вобласць Віцебская Раён Мёрскі Сельсавет Узмёнскі Каардынаты 55°47′56″ пн. ш. 27°47′06″ у. д.HGЯO Насельніцтва ▼87 чал. (2009) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 2152 Аўтамабільны код 2 Лявонпаль на карце Беларусі ±

Лявонпаль на Вікісховішчы

Ляво́нпаль^[1] (трансліт.: Liavonpaĺ, руск.: Леонполь) — вёска ў Беларусі, на рацэ Заходняя Дзвіна. Уваходзіць у склад Узмёнскага сельсавета Мёрскага раёна Віцебскай вобласці.

У XVIII ст. пісар вялікі Мікалай Тадэвуш Лапацінскі набыў маёнтак Чурылавічы ў Полацкім ваяводстве і перайменаваў яго ў Лявонпаль у гонар свайго бацькі Лявона Лапацінскага (1663—1732) — мсціслаўскага мастаўнічага і ўдзельніка бітвы пад Венай (1683). У 1768—1769 гг. Мікалай Тадэвуш Лапацінскі ўзвёў тут невялікі палац у стылі позняга барока (захаваўся да нашага часу), побач з якім разбіў французскі парк на тэрасах. На галоўнай восі сядзібы стаяла брама (не збераглася)^[2]. У 1772 г. у мястэчку збудавалі драўляную ўніяцкую царкву са званіцай. Лапацінскія наладзілі вытворчасць каберцаў, сурветак, абрусаў з гэтак званага друйскага лёну. Апроч таго, працавалі капялюшная і суконная вытворчасці.

У 1791 г. Ян Лапацінскі ў сваім маёнтку Лявонпаль, які пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772) стаў знаходзіцца каля адміністрацыйнай мяжы з Расійскай імперыяй, паставіў мемарыяльную калону ў гонар Канстытуцыі 3 мая 1791 года, каб увекавечыць месца, дзе заканчваецца свабода і пачынаецца няволя.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Лявонпаль апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, дзе стаў цэнтрам воласці Дзісенскага павета Мінскай, з 1842 г. Віленскай губерні. У часы вызваленчага паўстання ў 1831 г. расійскія карнікі спалілі тутэйшы палац. Станам на 1866 г. у мястэчку было 26 двароў.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Лявонпаль апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе стаў цэнтрам гміны Браслаўскага павета Віленскага ваяводства. У міжваенны перыяд ў Лявонпалі знаходзілася Гміннае ўпраўленне памежнай заставы.

У 1939 г. Лявонпаль увайшоў у БССР. Статус паселішча панізілі да вёскі. З кастрычніка 1940 г. цэнтр сельсавета.

У 1941—1944 гадах акупаваны нацыстамі. Брацкая магіла савецкіх воінаў знаходзіцца ў цэнтры вёскі, у скверы. Пахаваны 55 воінаў, якія загінулі ў барацьбе супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў. У 1950 годзе на магіле пастаўлены абеліск.

Да ліпеня 1965 г. Лявонпаль з’яўляўся цэнтрам Лявонпальскага сельсавета. Пасля скасавання сельсавета паселішча ўваходзіла ў склад спачатку Даўгінаўскага сельсавета, а потым, з 16 верасня 2010 г. — у склад Узмёнскага сельсавета.

• XIX стагоддзе: 1866 — 109 чал., з іх 27 праваслаўных, 15 каталікоў, 65 іўдзеяў, 2 евангелісты^[3]
• XX стагоддзе: 1921 — 382 чал.^[4]

• Калона ў гонар Канстытуцыі 3 мая 1791 (1791) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 212Д000928шыфр 212Д000928
• Сядзібна-паркавы комплекс Лапацінскіх (1750), зараз будынак адаптаваны пад касцёл —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 212Г000561шыфр 212Г000561
• Царква Святой Троіцы (1774—1782; колішняя грэка-каталіцкая, цяпер ва ўладанні БЭМП) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 212Г000562шыфр 212Г000562
• Брацкая магіла —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 213Д000563шыфр 213Д000563

• Касцёл Ісуса (пач. XX ст.)

• Leonpol // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom V: Kutowa Wola — Malczyce (польск.). — Warszawa, 1884. S. 147.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лявонпаль

Узмёнскі сельсавет
Цэнтр	Узмёны
Вёскі	Барсукі · Барсукі 2 · Брыжынкі · Брэдзева · Буралом 1 · Вінагроды · Гвардзейская · Даўгінава · Дварчаны · Зайцава · Ільмовікі · Клёміна · Лявонпаль · Мальцы · Пераслова · Пераслоўка · Скакуны · Слабада · Старое Грудзінава · Труды
Хутары	Званкі · Кавалькі · Казелькі · Ліпава 1 · Ліпава 2 · Палшчына