Кундская культура — мезалітычныя культура VIII—V тысячагоддзяў да нашай эры, распаўсюджаная на тэрыторыі ўсходняй Прыбалтыкі ад Польшчы да Ленінградскай вобласці і паўднёвай Фінляндыі^[1].

Развілася на базе свідэрскай культуры і пазней эвалюцыянавала ў нарвенскую культуру.

Пуліскае паселішча кундскай культуры лічыцца следам старажытнага знаходжання чалавека на тэрыторыі Эстоніі. Кундская культура названа ў гонар эстонскага горада Кунда (знаходзіцца прыблізна за 110 кіламетраў на ўсход ад Таліна), недалёка ад якога было знойдзена першае шырока вывучанае паселішча на гары Ламмасмяэ і ў навакольным тарфяніку.

На тэрыторыі Беларусі вядома тры паселішчы, два ў Полацкім раёне і адно — у Верхнядзвінскім^[2].

Прадстаўнікі культуры часта выкарыстоўвалі для вытворчасці інструментаў і зброі рогі і косткі, што было абумоўлена рэдкімі радовішчамі крэменю ў рэгіёне^[2].

Мёртвых хавалі ў выпрамленым палажэнні ў адзіночку ці групамі (часам у некалькі ярусаў), часта пасыпалі трупы вохрай і клалі да іх прылады працы^[2].

Выказваюцца здагадкі, што носьбіты гэтай культуры мелі гаплагрупу N1c^[3].

Як і позняя свідэрская культура, кундская культура пазней пашыраецца на паўночны ўсход і ўсход, што вызначылі прыродныя ўмовы і сыход у гэтым напрамку паўночных аленяў. Комплексы, уласцівыя кундскай культуры, знаходзяць ля Анежскага возера, а яшчэ больш на поўнач фіксуюцца постсвідэрскія комплексы на рэках Каме і Пячоры^[4].

• Развіццё прыроднага асяроддзя і культурна-храналагічнае дзяленне мезаліту лясной зоны Усходняй Еўропы

Археалагічныя культуры Беларусі
Палеаліт	Арэнсбургская Арыньякская Валкушанская Грэнская Ліпская Расецінская Свідэрская
Мезаліт	Бутаўская Днепра-дзяснінская Каморніцкая Кудлаеўская Кундская Лінгбі Сожская Пясочнароўская Яніславіцкая
Неаліт	Верхнедняпроўская Тыповай грабеньчата-ямкавай керамікі Дзяснінская Нарвенская Днепра-данецкая Нёманская Паўночнабеларуская Прыпяцка-нёманская Усвяцкая
Энеаліт	Лейкападобных кубкаў Шарападобных амфар Шнуравой керамікі
Бронзавы век	Сосніцкая Стшыжоўская Сярэднедняпроўская Тшцінецкая Шматвалікавай керамікі
Жалезны век	Банцараўская Вельбарская Дзякоўская Днепра-дзвінская Зарубінецкая Заходнябалцкая Заходнябалцкіх курганоў Кіеўская Лужыцкая Мілаградская Паморская Пшэворская Штрыхаванай керамікі Юхнаўская
Ранняе сярэднявечча	Калочынская Лука-райкавецкая Полацка-смаленскіх доўгіх курганоў Пражская Ранніх доўгіх курганоў Роменская Усходнелітоўскіх курганоў
Заўвага: археалагічныя культуры ніжэй сістэматызаваны паводле пачатку існавання на тэрыторыі Беларусі. Больш поўную храналогію глядзіце ў адпаведных артыкулах ці ў артыкуле Старажытная гісторыя Беларусі