Крыптаграфія (ад стар.-грэч.: κρυπτός — утоены і γράφω — пішу) — навука пра метады забеспячэння прыватнасці (немагчымасці чытання інфармацыі староннім) і аўтэнтычнасці (цэласнасці і сапраўднасці аўтарства, а таксама немагчымасці адмовы ад аўтарства) інфармацыі.

Першапачаткова крыптаграфія вывучала метады шыфравання інфармацыі — абарачальнага пераўтварэння адкрытага (зыходнага) тэксту на аснове сакрэтнага алгарытму і/ці ключа ў шыфраваны тэкст (шыфратэкст). Традыцыйная крыптаграфія ўтварае раздзел сіметрычных крыптасістэм, у якіх зашыфраванне і расшыфраванне праводзіцца з выкарыстаннем аднаго і таго ж сакрэтнага ключа. Апроч гэтага раздзела сучасная крыптаграфія складаецца з асіметрычных крыптасістэм, сістэмы электроннага лічбавага подпісу (ЭЦП), хэш-функцыі, кіраванне ключамі, атрыманне ўтоенай інфармацыі, квантавую крыптаграфію.

Крыптаграфія не займаецца: абаронай ад падману, подкупу ці шантажу законных абанентаў, крадзяжу ключоў і іншых пагроз інфармацыі, якія ўзнікаюць у абароненых сістэмах перадачы даных.

Крыптаграфія — адна з найстарэйшых навук, яе гісторыя налічвае некалькі тысяч гадоў.

• Адкрыты (зыходны) тэкст — даныя (не абавязкова тэкставыя), якія перадаюцца незашыфраванымі.
• Шыфратэкст, шыфраваны (закрыты) тэкст — даныя, атрыманыя пасля прымянення крыптасістэмы (звычайна — з некаторым указаным ключом).
• Ключ — параметр шыфру, вызначаючы выбар дакладнага пераўтварэння дадзенага тэксту. У сучасных шыфрах крыптаграфічная трываласць шыфру цалкам вызначаецца сакрэтнасцю ключа (Прынцып Керкгофса).
• Шыфр, крыптасістэма — сямейства абарачальных пераўтварэнняў адкрытага тэксту ў шыфраваны.
• Шыфраванне — працэс нармальнага ужывання крыптаграфічнага пераўтварэння адкрытага тэксту на аснове алгарытма і ключа, у выніку якога ўзнікае шыфраваны тэкст.
• Расшыфроўванне — працэс нармальнага ужывання крыптаграфічнага пераўтварэння шыфраванага тэксту ў адкрыты.
• Асіметрычнны шыфр, двухключавы шыфр, шыфр з адкрытым ключом — шыфр, у якім ужываецца два ключы, шыфруючы і расшыфроўваючы. Пры гэтым, ведаючы ключ зашыфроўвання, нельга расшыфраваць паведамленне, і наадварот.
• Адкрыты ключ — той з двух ключоў асіметрычнай сістэмы, які свабодна распаўсюджваецца. Шыфруючы для сакрэтнай перапіскі і расшыфроўваючы — для электроннага подпісу.
• Сакрэтны ключ, закрыты ключ — той з двух ключоў асіметрычнай сістэмы, які захоўваецца ў сакрэце.
• Крыптааналіз — навука, якая вывучае матэматычныя метады парушэння сакрэтнасці і цэласнасці інфармацыі.
• Крыптааналітык — чалавек, які стварае і выкарыстоўвае метады крыптааналіза.
• Крыптаграфія і крыптааналіз складаюць крыпталогію, як адзіную навуку аб стварэнні і ўзломе шыфраў (такое дзяленне прынесена з захаду, да гэтага ў СССР і Расіі не ужывалася спецыяльнага падзялення).
• Крыптаграфічная атака — спроба крыптааналітыка выклікаць адхіленні ў атакуемай абароненай сістэме абмену інфармацыяй. Паспяховую крыптаграфічную атаку называюць узлом ці ўскрыццё.
• Дэшыфраванне(дэшыфроўка) — працэс здабывання адкрытага тэксту без ведання крыптаграфічнага ключа на аснове вядомага шыфратэксту. Тэрмін дэшыфраванне звычайна ужываюць у адносінах да працэсу крыптааналізу шыфратэксту (крыптааналіз сам па сабе, наогул, можа адбывацца ў аналізе шыфрасістэмы, а не толькі зашыфраванага ёю адкрытага паведамлення).
• Крыптаграфічная стойкасць — здольнасць крыптаграфічнага алгарытма супрацьстаяць крыптааналізу.
• Імітаабарона — абарона ад навязвання ілжывай інфармацыі. Іншымі словамі, тэкст застаецца адкрытым, але з'яўляецца магчымасць праверыць, што яго не змянялі, ні выпадкова, ані наўмысна. Імітаабарона дасягаецца звычайна за кошт дадання ў пакет перадаваемых даных імітаўстаўкі.
• Імітаўстаўка — блок інфармацыі, выкарыстоўваемы для імітаабароны, залежыць ад ключа і даных.
• Электронны лічбавы подпіс, ці электронны подпіс — асіметрычная імітаўстаўка (ключ абароны адрозніваецца ад ключа праверкі). Іншымі словамі, такая імітаўстаўка, якую правяраючы не можа падрабіць.
• Цэнтр сертыфікацыі — трэці бок, чыя сумленнасць бясспрэчна, а адкрыты ключ шырокавядомы. Электронны подпіс цэнтра сертыфікацыі пацвярджае сапраўднасць адкрытага ключа.
• Хэш-функцыя — функцыя, якая пераўтварае паведамленне адвольнай даўжыні ў лік («скрутка») фіксаванай даўжыні. Для крыптаграфічнай хэш-функцыі (у адрозненні ад хэш-функцыі агульнага прызначэння) складана вылічыць адваротную і нават знайсці два паведамленні з аднолькавым значэннем хэш-функцыі.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Крыптаграфія

• Юрый Ліфшыц. Курс лекцый Сучасныя задачы крыптаграфіі
• Крыптаграфічны лікбез Архівавана 20 лютага 2007.
• Зборнік артыкулаў па крыптаграфіі Архівавана 20 красавіка 2018.
• Падборка артыкулаў пра гісторыю крыптаграфіі Архівавана 2 лютага 2010.

Сіметрычныя крыптасістэмы
Струменевыя шыфры	A3 • A5 • A8 • Decim • MICKEY • RC4 • Rabbit • SEAL • SOSEMANUK • Trivium • VMPC
Сетка Фэйстэля	ГОСТ 28147-89 • Blowfish • Camellia • CAST-128 • CAST-256 • CIPHERUNICORN-A • CIPHERUNICORN-E • CLEFIA • Cobra • DFC • DEAL • DES • DESX • EnRUPT • FEAL • FNAm2 • HPC • IDEA • KASUMI • Khufu • LOKI97 • MARS • NewDES • Raiden • RC5 • RC6 • RTEA • SEED • Sinople • Skipjack • TEA • Triple DES • Twofish • XTEA • XXTEA
SP-сетка	3-WAY • ABC • AES (Rijndael) • Akelarre • Anubis • ARIA • BaseKing • BassOmatic • CRYPTON • Diamond2 • Grand Cru • Hierocrypt-L1 • Hierocrypt-3 • KHAZAD • Lucifer • Present • Rainbow • SAFER • Serpent • SHARK • SQUARE • Threefish
Іншыя	FROG • NUSH • REDOC • SHACAL • SC2000