Вёска Крамяніца Касцёл Св. Юрыя Краіна Беларусь Вобласць Гродзенская Раён Зэльвенскі Сельсавет Крамяніцкі Каардынаты 53°13′ пн. ш. 24°41′ у. д.HGЯO Насельніцтва ▼100 чал. (2009) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1564 Аўтамабільны код 4 Крамяніца на карце Беларусі ±

Крамяніца на Вікісховішчы

Крамя́ніца^[1] (трансліт.: Kramianica, руск.: Кремяница) — вёска ў Зэльвенскім раёне Гродзенскай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр Крамяніцкага сельсавета. Насельніцтва 158 чал. (1997). Знаходзіцца за 12 км на паўночны захад ад Зэльвы, за 4 км ад чыгуначнай станцыі Лябяды (лінія Ваўкавыск — Баранавічы), на рацэ Самараўка (Крамяніца).

Упершыню Крамяніца згадваецца ў 2-й палове XV ст. як двор Рачковічаў у Ваўкавыскім павеце. У 1498 годзе вялікі князь Аляксандр пацвердзіў правы на маёнтак кухмістру вялікай княгіні Алены Мікалаю Юндзілавічу (Рачковічу). Юндзілы-Рачковічы валодалі Крамяніцай на працягу XVI—XVIII ст. На карце Т. Макоўскага (1613) паселішча пазначыана як мястэчка. У XVII ст. маёнтак падзяляўся на 2 часткі: уласна Крамяніца і Крамяніца Старая (пазней Крамяніца Горная і Крамяніца Дольная). У 1617 годзе ў Крамяніцы Дольнай кашталян віцебскі Мікалай Вольскі заснаваў мураваны касцёл Святога Юрыя. У 1690 годзе Крамяніцай Дольнай (15 дымоў) валодаў віцебскі стольнік Міхал Юндзіл, у мястэчку Крамяніца было 82 дымы, 2 карчмы, 2 млыны. Станам на 1790 год — млын, карчма, шпіталь для бедных.

Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Крамяніца ў складзе Расійскай імперыі, у Ваўкавыскім павеце Гродзенскай губерні. Паводле перапісу (1897), была вёска Крамяніца Горная (32 двары, 2 крамы, кузня) і маёнтак Крамяніца Дольная, якімі валодаў граф дэ Жэльві. Пазней усе населеныя пункты зліліся ў адну вёску.

Паводле Рыжскага мірнага дагавора (1921) Крамяніца ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Ваўкавыскім павеце Беластоцкага ваяводства.

З 1939 года Крамяніца ў БССР, у 1940 годзе стала цэнтрам сельсавета Зэльвенскага раёна. Станам на 1972 год—84 двары, на 1997 год — 73.

• XIX стагоддзе: 1897 — 238 чал.
• XX стагоддзе: 1972 — 297 чал.; 1997 — 158 чал.^[2]; 1998 — 158 жыхароў, 75 двароў^[3].

Сярэдняя школа, дом культуры, бібліятэка, пошта.

• Капліца могілкавая (XIX ст.)
• Касцёл Божага Цела і Святога Юрыя (1617—1620) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 412Г000273шыфр 412Г000273

• Кляштар канонікаў латэранскіх (XVII ст.)

• 
  Кляштарны комлекс
• 
  Званіца касцёла
• 
  Агароджа касцёла
• 
  Помнік ля касцёла
• 
  Кляштар. Гаспадарчая пабудова
• 
  Кляштар. Афіцына
• 
  Могілкі
• 
  Капліца могілкавая
• 
  Архаічная кропельніца каля капліцы

• Людміла Мікалаеўна Чумак (1950—2009) — беларускі мовазнавец, спецыяліст у галіне рускага і беларускага мовазнаўства. Доктар філалагічных навук (1999), прафесар (2004).

• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 432 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
• Krzemienica // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IV: Kęs — Kutno (польск.). — Warszawa, 1883. S. 775.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Крамяніца

Крамяніцкі сельсавет
Цэнтр	Крамяніца
Аграгарадкі	Князева
Вёскі	Вейшычы Войневічы Дзеркачы Жадзейкі Задвор’е Звёздная Зяльвянка Кандакі Каняўцы Крамяніца Дольная Лебядзі Ляхавічы Марцінавічы Падбалоцце Падгрушаны Рэксці Самаравічы Станелевічы Чэрчычы Шавулічы Ялуцавічы
Хутары	Вострава Крамяніца Горная Падбалоцце Тадзіно