Камі́сія па вывучэ́нні Захо́дняй Белару́сі існавала ў 1926—1936 гадах. Утворана пры прэзідыуме Інстытута беларускай культуры, з 1929 — пры прэзідыуме Беларускай АН у Менску. Неаднаразова мяняла назву і статус, некаторы час была аддзелам ЦК КП(б)Б. У 1936 годзе пераўтворана ў Секцыю па вывучэнні Заходняй Беларусі пры Інстытуце гісторыі АН БССР. Даследавала гісторыю рэвалюцыйнага руху, сацыяльнае жыццё насельніцтва Заходняй Беларусі, яе эканоміку, культуру, прыроду. З 1933 года кола даследаванняў звузілася, вывучаліся выключна праблемы палітычнага і эканамічнага жыцця Заходняй Беларусі і Польшчы.

Камісію ўзначальвалі: М. С. Арэхва (1931—1932), П. В. Мятла (1932—1933), Я. С. Бабровіч (1933), Л. М. Янкоўская (1934—1936), М. Л. Рубінштэйн (1936).

Выдавала Інфармацыйны бюлетэнь (1931—1936).

• «Інтэрпеляцыі беларускіх паслоў у польскі сойм, 1922—1926 гг.» (1927);
• Д. Боген «Заходняя Беларусь пад крывавым бізуном польскіх акупантаў» (1931);
• П. Гарбацэвіч «Паланізацыя Заходняй Беларусі» (1932);
• Г. Гарэцкі «Межы Заходняй Беларусі ў Польшчы» (1928);
• А. Кайгарадаў «Клімат Заходняй Беларусі» (1932);
• А. Сталевіч «Заходняя Беларусь — калонія Польшчы» (1930);
• Б. Тарашкевіч «Заходняя Беларусь — плацдарм імперыялістычнай інтэрвенцыі» (1931);
• Я. Шнэйдэр «Нарыс размяшчэння прамысловасці Заходняй Беларусі» (1936) і інш.

• Віктар Астрога. Камісія па вывучэнні Заходняй Беларусі // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 432 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
• Орехво Н. С. Дела и люди КПЗБ. Воспоминания. Мн., 1983;
• Вахтомаў Г. В., Міхнюк У. М. Станаўленне гістарыяграфіі рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі // Весці АН БССР. Сер. грамад. навук. 1988. № 5.

Нацыянальная акадэмія навук Беларусі
Аддзяленне фізікі, матэматыкі і інфарматыкі	Дзяржаўнае навукова-вытворчае аб’яднанне «Оптыка, оптаэлектроніка і лазерная тэхніка» Інстытут фізікі імя Б. І. Сцяпанава Цэнтр святлодыёдных і оптаэлектронных тэхналогій НАН Беларусі Цэнтр геафізічнага маніторынгу НАН Беларусі Інстытут матэматыкі Аб’яднаны інстытут праблем інфарматыкі Мінскі НДІ радыёматэрыялаў
Аддзяленне фізіка- тэхнічных навук	Навукова-практычны цэнтр па матэрыялазнаўстве Інстытут механікі металапалімерных сістэм імя У. А. Белага Інстытут прыкладной фізікі Інстытут тэхналогіі металаў Інстытут тэхнічнай акустыкі Фізіка-тэхнічны інстытут Дзяржаўнае навукова-вытворчае аб’яднанне парашковай металургіі Інстытут парашковай металургіі імя акадэміка А. У. Романа Маладзечанскі завод парашковай металургіі Аб’яднаны інстытут машынабудавання Аб’яднаны інстытут энергетычных і ядзерных даследаванняў «Сосны» Інстытут цепла- і масаабмену імя А. В. Лыкава Інстытут энергетыкі Цэнтр радыётэхнікі НАН Беларусі Інстытут жыллёва-камунальнай гаспадаркі Навукова-вытворчы цэнтр шматфункцыянальных беспілотных комплексаў
Аддзяленне хіміі і навук аб Зямлі	Дзяржаўнае навукова-вытворчае аб’яднанне «Хімічныя прадукты і тэхналогіі» Інстытут агульнай і неарганічнай хіміі Інстытут фізіка-арганічнай хіміі Дзяржаўнае навукова-вытворчае аб’яднанне «Хімічны сінтэз і біятэхналогіі» Інстытут біяарганічнай хіміі Гасразліковая доследная вытворчасць Інстытута біяарганічнай хіміі Рэспубліканскае вытворчае ўнітарнае прадпрыемства «Акадэмфарм» Інстытут прыродакарыстання Палескі аграрна-экалагічны інстытут Інстытут хіміі новых матэрыялаў Рэспубліканскі цэнтр палярных даследаванняў
Аддзяленне медыцынскіх навук	Інстытут біяхіміі біялагічна актыўных злучэнняў Інстытут фізіялогіі Інстытут радыебіялогіі
Аддзяленне біялагічных навук	Навукова-практычны цэнтр па біярэсурсах Інстытут лесу Інстытут эксперыментальнай батанікі імя В.Ф. Купрэвіча Цэнтральны батанічны сад Дзяржаўнае навукова-вытворчае аб’яднанне «Хімічны сінтэз і біятэхналогіі» Інстытут біяфізікі і клетачнай інжынерыі Інстытут генетыкі і цыталогіі Інстытут мікрабіялогіі
Аддзяленне аграрных навук	Навукова-практычны цэнтр па земляробстве Інстытут глебазнаўства і аграхіміі Інстытут аховы раслін Інстытут меліярацыі Інстытут ільну Палескі інстытут раслінаводства Навукова-практычны цэнтр па жывёлагадоўлі Інстытут эксперыментальнай ветэрынарыі імя С. М. Вышалескага Інстытут рыбнай гаспадаркі Навукова-практычны цэнтр па бульбаводстве і плодаагародніцтве Інстытут пладаводства (Музей гісторыі пладаводства Беларусі) Талачынскі кансервавы завод) Навукова-практычны цэнтр па механізацыі сельскай гаспадаркі Навукова-практычны цэнтр па харчаванні Інстытут мяса-малочнай прамысловасці Віцебскі занальны інстытут сельскай гаспадаркі Гродзенскі занальны інстытут раслінаводства Інстытут сістэмных даследаванняў у АПК Беларуская сельскагаспадарчая бібліятэка імя І.С. Лупіновіча
Аддзяленне гуманітарных навук і мастацтваў	Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа Рэспубліканская тапанімічная камісія Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы Музей старажытнабеларускай культуры Інстытут гісторыі Інстытут філасофіі Інстытут сацыялогіі Інстытут эканомікі Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа Універсітэт НАН Беларусі
Арганізацыі пры Прэзідыўме НАН Беларусі	Беларускі рэспубліканскі фонд фундаментальных даследаванняў Цэнтр сістэмнага аналізу і стратэгічных даследаванняў Музей гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
Расфарміраваныя арганізацыі АН БССР	Інстытут нацыянальных меншасцей Інстытут польскай пралетарскай культуры Інстытут псіханеўралогіі Інстытут фізікі і матэматыкі Інстытут хіміі Інстытут будаўніцтва і архітэктуры Інстытут водных праблем Інстытут біялогіі Медыцынскі навукова-даследчы кабінет Аддзел фізіялогіі і сістэматыкі ніжэйшых раслін Сектар геранталогіі Камісія па вывучэнні Заходняй Беларусі Аддзяленне матэматычных і прыродазнаўчых навук Аддзяленне прыродазнаўчых і сельскагаспадарчых навук Аддзяленне фізіка-матэматычных, хімічных і геалагічных навук Аддзяленне біялагічных, сельскагаспадарчых і медыцынскіх навук
Расфарміраваныя арганізацыі НАН Беларусі	Інстытут энергетыкі АПК Інстытут малекулярнай і атамнай фізікі Інстытут прыкладной оптыкі Інстытут электронікі Інстытут радыяцыйных фізіка-хімічных праблем Інстытут радыеэкалагічных праблем Інстытут праблем энергетыкі Інстытут геахіміі і геафізікі Інстытут дзяржавы і права Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы Інстытут агародніцтва Аддзел навуковай інфармацыі па грамадскіх навуках Аддзел аптычных праблем інфарматыкі Навукова-даследчы цэнтр праблем рэсурсазберажэння Навуковы цэнтр праблем механікі машын Гомельскі філіял Гродзенскі філіял