Горад Казань руск.: Казань Герб[d] Сцяг[d] Краіна  Расія Рэгіён Татарстан Каардынаты 55°47′27″ пн. ш. 49°06′52″ у. д.HGЯO Кіраўнік İlsur Mätşin[d] Заснаваны 1005 Першая згадка 1391 Плошча 613[1] км² Вышыня цэнтра 60 м Водныя аб’екты Волга і Казанка (прыток Волгі) Насельніцтва ▲1 138 823 [2] чалавек (2010) Шчыльнасць 1858 чал./км² Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код 843 Паштовы індэкс 420xxx Аўтамабільны код 16, 116 Афіцыйны сайт kzn.ru Казань на карце Расіі ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Казань (руск.: Казань, татар.: Казан, Qazan) — горад у Расіі, сталіца Татарстана. Заснаваны ў 1005 годзе. Размешчаны на сутоку рэк Волгі і Казанкі. Плошча — 425,3 км², насельніцтва — 1 257 391 жыхароў (2020), прыкладна 1,6 мільёна жыхароў у гарадской агламерацыі. Казань — пяты па велічыні горад Расіі і самы густанаселены горад на рацэ Волзе, а таксама ў Прыволжскай федэральнай акрузе.

У 1438 годзе Казань стала сталіцай Казанскага ханства. У 1552 годзе Казань была захоплена Іванам Грозным і ўвайшла ў склад Рускага царства. Горад быў захоплены і ў значнай ступені разбураны падчас Пугачоўскага паўстання 1773—1775 гадоў, але пазней адноўлены падчас праўлення Кацярыны II. У наступныя стагоддзі Казань ператварылася ў буйны прамысловы, культурны і рэлігійны цэнтр Расіі. Пасля ўтварэння Савецкага Саюза Казань стала сталіцай Татарскай АССР. Пасля распаду Савецкага Саюза Казань засталася сталіцай Рэспублікі Татарстан.

У 1924 годзе ў горадзе дзейнічала Беларускае студэнцкае зямляцтва.

Тэатры

• Татарскі тэатр оперы і балета імя Мусы Джаліля
• Татарскі тэатр імя Галіясгара Камала
• Татарскі дзяржаўны тэатр лялек «Экіят»

Музеі

• Нацыянальны музей Рэспублікі Татарстан
• Дзяржаўны музей выяўленчых мастацтваў Рэспублікі Татарстан

Транспарт

• Казанскі метрапалітэн
• Казанскі трамвай

Архітэктура

• Казанскі крэмль
• Кул-Шарыф
• Мячэць аль-Марджані
• Палац Земляробаў
• Петрапаўлаўскі сабор, Казань

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Васіль Паўлавіч Аксёнаў (1932—2009) — пісьменнік, сцэнарыст, кінадраматург
• Таццяна Іванаўна Аляксеева (1928—2007) — савецкі і расійскі антраполаг.
• Аляксандр Рыгоравіч Вальфовіч (нар. 1967) — беларускі ваенны дзеяч.
• Сахібжамал Гізатуліна-Волжская — татарская актрыса.
• Дзмітрый Давыдавіч Грыншпан (нар. 1948) — беларускі спецыяліст у галіне хіміі высокамалекулярных злучэнняў і фізічнай хіміі.
• Аляксандр Абрамавіч Грэйман (1899—1970) — вучоны ў галіне хірургіі, доктар медыцынскіх навук, прафесар^[3].
• МакSим (Марына Сяргееўна Абросімава; нар. 1983) — расійская спявачка, аўтар і музыкальны прадзюсар
• Ігар Васільевіч Карпаў (нар. 1946) — беларускі архітэктар.
• Аляксандр Васільевіч Кірсанаў (1898—1994) — Герой Савецкага Саюза.
• Барыс Канстанцінавіч Клімаў (1889—1953) — вучоны ў галіне арганічнай хіміі, доктар хімічных навук, член-карэспандэнт Акадэміі навук БССР^[4]
• Марына Іванаўна Лягенчанка (нар. 1925) — вучоны ў галіне педыятрыі, доктар медыцынскіх навук, Заслужаны ўрач БССР^[5]
• Валерый Багавеевіч Садыкаў (нар. 1940) — беларускі архітэктар.
• Віктар Андрэевіч Скумін (нар. 1948) — вучоны, літаратар, доктар медыцынскіх навук, прафесар
• Габдула Тукай — татарскі паэт, перакладчык
• Таццяна Міхайлаўна Шамава (нар. 1963) — беларускі ўрач-неўролаг.

Гл. таксама

• Казанская танкавая школа

Зноскі