Архітэктурны помнік
Дом Бенуа
Дом Бенуа
Дом Бенуа з боку Каменнаастроўскага праспекта
59°57′45″ пн. ш. 30°18′46″ у. д.HGЯO
Краіна	Расія
Санкт-Пецярбург	Каменнаастроўскі праспект, дом № 26—28; Кронверкская вуліца, дом № 29; Вялікая Пушкарская вуліца, дом № 37
Архітэктар	Л. М. Бенуа, Ю. Ю. Бенуа, А. М. Бенуа, А. І. Гунст (1911—1914)
Будаўніцтва	1911—1914 гады
Статус	Аб’ект культурнай спадчыны РФ № 7810368000№ 7810368000
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дом Бенуа (руск.: Дом Бенуа; існуе таксама назва Дом трох Бенуа^[1][2]) у Санкт-Пецярбургу — помнік гісторыі і культуры рэгіянальнага значэння. Гэты даходны дом быў пабудаваны па заказе Першага Расійскага страхавога таварыства ў стылі неакласіцызму па праекце Л. М. Бенуа, Ю. Ю. Бенуа і А. М. Бенуа пры ўдзеле А. І. Гунста.

Праект будынка па адрасе Каменнаастроўскі праспект, дом № 26—28, быў зацверджаны ў красавіку 1911 года. Будаўніцтва было скончана ў 1912 годзе.

Мяккая пластыка фасадаў, абліцаваных светла-шэрым гаршковым каменем (талькахларытам), які спецыяльна дастаўляўся для будоўлі са Швецыі, падкрэслена вытанчанымі дэкаратыўнымі дэталямі, невысокімі каланадамі і скульптурай. Уезд у адкрыты парадны двор-курданёр аформлены двухрадовай дарычнай каланадай з чырвонага гангуцкага граніту. Гэтым жа каменем абліцавана цокальная частка будынкаў, а дробнымі яго абломкамі, выкладзенымі ў выглядзе мазаікі, аздоблены сцены першага паверху ва ўнутраным дворыку.

Іншая частка дома, якая выходзіць на Кронверкскую (дом № 29) і Вялікую Пушкарскую (дом № 37) вуліцы, пабудавана ў 1913—1914 гадах.

Усе карпусы велізарнага комплексу злучаны пасродкам цэлай сістэмы двароў, якіх налічваецца больш як дзесяць. Комплекс дамоў быў забяспечаны ўсімі сучаснымі для таго часу камунікацыямі: паравое ацяпленне, убудаваныя ліфты, электрычнасць, гаражы, тэлефоны. Меліся свая электрастанцыя, кацельня, пральня, печ для спальвання смецця, снегатопка. У той час гэта быў самы вялікі жылы комплекс у Санкт-Пецярбургу. У цокальным паверсе размяшчаліся розныя крамы.

Унутраная планіроўка карпусоў вылучаецца сваёй прадуманасцю і функцыянальнасцю. Нягледзячы на тое, што парадныя лесвіцы дома былі выведзены ў адкрытыя двары-курданёры, многім кватэраздымшчыкам прыходзілася карыстацца чорнымі лесвіцамі, якія выходзілі ў класічныя пецярбургскія замкнёныя двары. Такім чынам, праблема вузкіх «двароў-студняў» у шматкватэрных дамах Санкт-Пецярбурга ў гэтым праекце так і не была вырашана. Аднак гэта «новабудоўля» ўяўлялася сучаснікам ледзь не ідэальным узорам будучых шматкватэрных будынкаў у горадзе. Гэта быў адзін з самых добраўпарадкаваных дамоў пачатку XX стагоддзя.

Да 1917 года ў корпусе з боку Кронверкскай вул. знаходзіліся тры лазарэты, кантора пошукаў Арала-Каспійскай чыгункі.

Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі, у лістападзе 1918 года, частка кватэр дома была «ўшчыльнена» і пераўтворана ў камунальныя, а некаторыя кватэры падаваліся партыйным дзеячам, у тым ліку кіраўнікам горада. Пасля многія з іх былі рэпрэсаваны. Так, у 1934—1938 гадах у корпусе па Каменнаастроўскім праспекце адбыліся арышты ў 55 са 123 кватэр.

У 1918—1920 гадах у кватэры № 116 размяшчаўся клуб фінскіх камуністаў імя Куўсінена. 31 жніўня 1920 у выніку змовы так званай «рэвальвернай апазіцыі» ў гэтай кватэры былі расстраляныя члены кіраўніцтва КПФ, у тым ліку Юка Рах'я, які суправаджаў Леніна ў ноч на 25 кастрычніка 1917 з канспірацыйнай кватэры на Сердабольскай вуліцы ў «штаб рэвалюцыі» ў Смольны інстытут. У 1920-х гадах тут знаходзіліся рэдакцыя газеты фінскіх камуністаў «Вапаус» (яе галоўны рэдактар К. К. Лепала жыў у гэтым жа доме), Дом асветы і фінскі клуб «Кір'я» (у кватэры № 2).

З 1956 года ў доме працуе Музей С. М. Кірава (з 1991 — філіял Музея гісторыі Санкт-Пецярбурга)^[3].

З 1995 года ў доме знаходзіцца рэдакцыя газеты «Жаночае шчасце», якая мае некалькі дадаткаў («Чараўніца», «Здароўе і экалогія жанчыны», «Практычная гаспадыня»).

З 1999 года ў цокальным паверсе з боку Каменнаастроўскага праспекта дзейнічае тэатр «Востраў», у фае якога створаны музей пісьменніка і драматурга А. М. Валодзіна.

• Кампазітар Д. Д. Шастаковіч жыў і працаваў у кв. № 5 корпуса па Вялікай Пушкарскай вул. з 1937 года да эвакуацыі ў Куйбышаў (Самару) у 1941 годзе. У гэтым доме ім былі напісаны першыя тры часткі яго Сёмы (Ленінградскай) сімфоніі. У снежні 1945 года Д. Д. Шастаковічу падалі кватэру № 1 у першым паверсе вокнамі на Каменнаастроўскі інш., дзе ён да 1949 г. раз у месяц праводзіў дэпутацкія прыёмы; у гэтай жа кватэры некаторы час жылі бацькі жонкі Шастаковіча.

Мемарыяльная дошка з гарэльефам Д. Д. Шастаковіча ўсталявана з боку Вялікай Пушкарскай вуліцы, а ў курданёры, які адкрываецца на Кронверкскую вуліцу, усталяваны яго бюст.

• кампазітар Д. А. Талстой жыў у гэтым доме некаторы час са сваёй маці Н. В. Крандыеўскай-Талстой пасля 1935 года, а з 1950 па 1957 года — у кватэры № 1 (частка якой была яму прадстаўлена па хадайніцтве Шастаковіча).

• скульптар Барыс Аскаравіч Фрэдман-Клюзель.

Мансардны (шосты) паверх дома займалі дзве майстэрні мастакоў (кв. 44 і 100).

• мастак Канстанцін Макоўскі — яго майстэрня з 1912 да 1915 г. размяшчалася ў кв. 100. ^[4]
• мастак Я. А. Кібрык (у 1930-х займаў кватэру-майстэрню № 44).
• мастак А. А. Мыльнікаў з 1951 па 1967 год жыў і працаваў у кватэры-майстэрні № 44. 21 мая 2013 года на фасадзе дома, які выходзіць на Каменнаастроўскі праспект, была ўсталявана і адкрыта памятная дошка.
• мастак В. Д. Дваракоўскі (1904—1979) ^[5]
• мастак Л. А. Сяргеева (1980—1993 гг. займала кватэру-майстэрню № 22).

• акцёр Б. А. Бабачкін (у 1936—1937 гадах)
• кінарэжысёр, сцэнарыст і акцёр Г. Н. Васільеў (у 1920-х)
• оперная спявачка Я. І. Збруева
• акцёр, драматург і сцэнарыст К. С. Любашэўскі
• артыстка кардэбалета Марыінскага тэатра Антаніна Рафаілаўна Несцяроўская, якая пасля стала жонкай вялікага князя Гаўрыіла Канстанцінавіча
• акцёр М. К. Чаркасаў (у 1941—1942 гадах; пасля вяртання ў Ленінград у 1944 годзе пасяліўся ў суседнім доме па Кронверкскай вул.)
• актрыса Л. А. Уварава (у той жа кватэры, дзе і К. С. Любашэўскі)

• літаратурны крытык і літаратуразнавец Б. С. Вальбэ (з 1927 года)
• публіцыст У. М. Дарашэвіч (у корпусе па Кронверкскай вул.)
• паэт А. А. Пракоф'еў (з 1957 да сваёй смерці ў 1971 годзе)^[6]
• паэт і пісьменнік А. Д. Скалдзін (з 1913 года)
• пісьменнік М. П. Чэхаў (з 1914 года); тут жа ў кв. № 36 знаходзілася рэдакцыя яго часопіса «Золотое детство» («Залатое дзяцінства»)

• А. Л. Берлін
• І. Р. Лангбард, заслужаны дзеяч мастацтваў Беларускай ССР
• А. А. Оль (жыў у кватэры на першым паверсе з 1940 па 1958 год)

• нейрафізіёлаг, акадэмік АН СССР і АМН СССР, навуковы кіраўнік Цэнтра «Мозг» АН СССР, а з 1992 года — Інстытута мозгу чалавека РАН Н. П. Бехцерава (жыла ў кв. № 33);
• усходазнавец А. А. Васільеў (жыў у доме да 1925 года);
• палярны даследчык Р. Л. Самойлавіч (жыў у той жа кватэры, якую пазней займаў Д. Д. Шастаковіч);
• будучы фізік М. А. Талстой (некаторы час жыў тут са сваёй маці Н. В. Крандыеўскай-Талстой пасля 1935 года);
• вядомы фізік Ю. М. Дзямкоў большую частку жыцця жыў у кватэры на рагу Кронверкскай і Вялікай Пушкарскай вуліц (у кв. № 27);
• гісторык, філосаф і публіцыст І. С. Кніжнік (Ветраў) (жыў у кв. № 96 у 1930-х).
• навуковец, інжынер у вобласці радыётэхнікі М. С. Нейман (з 1929 па 1941 год жыў з сям'ёй у двух пакоях камунальнай кватэры: парадная № 2, 2-і паверх, кв. № 13)^[7].

• С. М. Кіраў жыў у гэтым доме з моманту пераезду ў Ленінград да смерці (у 1926—1934 гадах). На фасадзе з боку Каменнаастроўскага праспекта ў 1964 годзе ўсталявана мемарыяльная дошка з граніту з мармуровым барэльефам С. М. Кірава (скульптар Р. Д. Ястрабянецкі).
• Р. Я. Зіноўеў (у кв. № 118, у 1924—1926 гадах),
• С. П. Воскаў (у кв. № 44),
• І. І. Газа,
• М. П. Глебаў-Авілаў,
• А. П. Грычманаў (у кв. № 192 з верасня 1936 года),
• Р. Е. Еўдакімаў (у кв. № 23, а яго жонка — у кв. № 120; са студзеня 1923 года па 1926 год),
• І. П. Комараў,
• А. А. Кузняцоў (з 1937 па 1946 год)^[6],
• Ота Куўсінен,
• З. І. Ліліна,
• А. К. Бегуноў (у кв. № 87),
• П. С. Папкоў (у кв. № 108 з 1939 года па 1950 год),
• Б. П. Позерн,
• Эйна Рах'я (у кв. № 8 карпусы па Вялікай Пушкарскай вул., з 1918 года),
• Г. С. Ровіа (у кв. № 48, з 1918 года)
• Г. І. Сафараў,
• П. І. Смародзін,
• С. М. Собалеў,
• М. М. Швернік,

і іншыя.

• Маршал Савецкага Саюза Л. А. Говараў (з 1942 па 1946 год), камандуючы войскамі Ленінградскага фронту, а затым войскамі Ленінградскай ваеннай акругі^[6]
• У. М. Гіціс (у кв. № 119), камандуючы ваеннай акругай — з 25 жніўня 1921 года па 26 кастрычніка 1926 года,
• Б. М. Шапашнікаў, камандуючы ваеннай акругай — з 29 верасня 1935 года па май 1937 года,
• П. Я. Дыбенка, камандуючы ваеннай акругай — з 5 чэрвеня 1937 года па 27 студзеня 1938 года.

• Привалов В. Д. Каменноостровский проспект. Дом № 26-28.. — СПб.: ЗАО Петрополис, 2019. — С. 546. — 639 с. ^[8]
• Памятники архитектуры и истории Санкт-Петербурга. Петроградский район / Под ред. Б. М. Кирикова. — СПб.: Издательский дом «Коло», 2007. — 584 с. — ISBN 5-901841-21-2.
• Привалов В. Д. Каменноостровский проспект. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2005. — 639 с. — ISBN 5-9524-1882-1
• William Craft Brumfield The Origins of Modernism in Russian Architecture. Berkeley, Los Angeles, Oxford: University of California Press. — 1991. — P. 255^[9].
• Ленинград: Путеводитель / Сост. В.А. Витязева, Б.М. Кириков. — Издание 2-е, стереотипное, с изменениями. — Л.: Лениздат, 1988. — С. 203 — 248. — 366 с. — ISBN 5-289-00492-0.

• Даходны дом Першага Расійскага страхавога таварыства, Масква

• Дом Бенуа на сайце «Прагулкі па Пецярбургу»

Славутасці Санкт-Пецярбурга
Ансамбль Заечага вострава	Петрапаўлаўская крэпасць Петрапаўлаўскі сабор Велікакняжацкі магільны склеп Манетны двор Гаўптвахта Ботны дом Інжынерны дом Каменданцкі дом Турма Трубяцкога бастыёна
Палацы, сядзібы і асабнякі	Анічкаў палац Палац Беласельскіх-Белазерскіх Вялікі Екацярынінскі палац Вялікі Пецяргофскі палац Варанцоўскі палац Ялагін палац Зімні палац Каменнаастроўскі палац Канстанцінаўскі палац Кікіны палаты Летні палац Пятра I Марыінскі палац Меншыкаўскі палац Міхайлаўскі палац Міхайлаўскі замак Мармуровы палац Паўлаўскі палац Палац Бобрынскіх Палац Нарышкіных-Шувалавых Строганаўскі палац Таўрыйскі палац Чэсменскі палац Шарамецеўскі палац («Фантанны дом») Юсупаўскі палац (Мойка) Юсупаўскі палац (Фантанка) Асабняк Кельха Асабняк Кшасінскай Дом Галянішчава-Кутузава Дом Мятлевых Асабняк Румянцава Асабняк Юсупавай Кір'янава Чарнышова дача
Храмы	Праваслаўныя манастыры Аляксандра-Неўская лаўра (Дабравешчанская царква Аляксандра-Неўскай лаўры) Сергіева Прыморская пустынь Смольны манастыр Іаанаўскі манастыр Праваслаўныя храмы і цэрквы Ісакіеўскі сабор Казанскі сабор Храм Спаса-на-Крыві Смольны сабор Уладзімірскі сабор Траецкі сабор Сампсоніеўскі сабор Мікольскі марскі сабор Андрэеўскі сабор Храм Святога Іліі Прарока Дабравешчанская царква (Прыморскі раён) Дабравешчанская царква (Васільеўскі востраў) Ісідараўская царква Царква Святой Кацярыны каля Тучкова моста Чэсменская царква Храм Уваскрасення Хрыстова Уладзімірскі сабор Панцеляймонаўская царква Екацярынінскі сабор Каталіцкія храмы Базіліка Святой Кацярыны Александрыйскай Касцёл Святога Станіслава Храм Лурдскай Маці Божай Пратэстанцкія цэрквы Царква Святых Пятра і Паўла Пушкінская кірха Лютэранская царква Святога Міхаіла Іншыя храмы і цэрквы Санкт-Пецярбургская саборная мячэць Вялікая Харальная сінагога Будыйскі храм Царква Святой Кацярыны
Музеі і навукова- асветніцкія ўстановы	Музеі Эрмітаж Рускі музей Кунсткамера Меншыкаўскі палац Мармуровы палац Інжынерны (Міхайлаўскі) замак Строганаўскі палац Дзяржаўны музей гарадской скульптуры Музей Расійскай акадэміі мастацтваў Расійскі дзяржаўны музей Арктыкі і Антарктыкі Музей Горнага інстытута Заалагічны музей Музей-кватэра А. С. Пушкіна Мемарыяльны Музей-Ліцэй Ваенна-гістарычны музей артылерыі, інжынерных войскаў і войскаў сувязі Цэнтральны музей чыгуначнага транспарту Расійскі этнаграфічны музей «Сусвет Вады» Цэнтральны ваенна-марскі музей Іншыя навукова-асветніцкія ўстановы Ленінградскі заапарк Санкт-Пецярбургскі планетарый
Помнікі і манументы	Растральныя калоны Аляксандраўская калона Нарвская трыумфальная брама Маскоўская трыумфальная брама Манумент гераічным абаронцам Ленінграда на плошчы Перамогі Абеліск «Гораду-герою Ленінграду» Помнік Кацярыне II Помнік Аляксандру III Медны коннік Помнік Пушкіну Помнік Рымскаму-Корсакаву Помнік на магіле Даргамыжскага Помнік Чыжыку-Пыжыку Помнік Сувораву Помнік Крылову Помнік ахвярам палітычных рэпрэсій Разарванае кольца Ржэўскі калідор
Тэатры, кінатэатры, канцэртныя залы, цыркі і стадыёны	Тэатры Марыінскі тэатр Міхайлаўскі тэатр ВДТ імя Г. А. Таўстаногава Санкт-Пецярбургскі акадэмічны тэатр камедыі Вялікі тэатр лялек Тэатр юнага гледача імя А. А. Бранцава Малы драматычны тэатр Санкт-Пецярбургскі акадэмічны тэатр імя Ленсавета Кінатэатры, канцэртныя залы Кінатэатр «Калізей» Канцэртная зала Марыінскага тэатра Канцэртная зала «Кастрычніцкая» Цыркі Вялікі Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны цырк Стадыёны Стадыён «Пятроўскі» Футбольны стадыён у заходняй частцы Крастоўскага вострава СКК «Пецярбургскі» Лядовы палац СК «Юбілейны» Палац спартыўных гульняў «Зеніт»
Грамадскія і жылыя будынкі, збудаванні	Пабудовы XVIII — пачатку XX стагоддзя Галоўнае адміралцейства Дванаццаць калегій Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт Сенат і Сінод Бібліятэка Расійскай акадэміі навук Санкт-Пецярбургская дзяржаўная філармонія Санкт-Пецярбургскі акадэмічны тэатр імя Ленсавета Сібірскі гандлёвы банк Манеж Талстоўскі дом Новая Галандыя Гасціны двор Мікольскія рады Дача Гаўсвальд Дом з чатырма каланадамі Дом ордэна езуітаў Дом Мертэнса Дом Чапліных Гасцініца «Асторыя» Круглы рынак Апраксін двор Дом Чычэрына Універмаг «Пасаж» Гранд Гатэль Еўропа Дом Бажанава Расійская нацыянальная бібліятэка Елісееўскі магазін Пабудовы савецкага перыяду, сучасныя Кіраўскі ўнівермаг Атлантык-Сіці Дом спецыялістаў Кузнечны рынак Дамы Разенштэйна Марскі Фасад (Марскі пасажырскі тэрмінал) Дом Саветаў Санкт-Пецярбургскі марскі вакзал Дом Бенуа Вялікі дом Дом паліткатаржнікаў Санкт-Пецярбургскі акіянарыум Ушакоўскія лазні Пецярбургская тэлевежа Школа імя 10-годдзя Кастрычніка Дом-камуна інжынераў і пісьменнікаў Палац культуры імя Ленсавета Палац культуры імя І. І. Газа Палац культуры імя А. М. Горкага
Славутасці транспарту	Пецярбургскі метрапалітэн Вакзалы Віцебскі Маскоўскі Фінляндскі Балтыйскі Масты Анічкаў мост Палацавы мост Ліцейны мост Троіцкі мост Вуліцы і праспекты Ліцейны праспект Лігаўскі праспект Неўскі праспект Садовая вуліца
Плошчы	Дварцовая Астроўскага Паўстання Сенацкая Марсава поле Плошча Перамогі
Сады і паркі	Летні сад Аляксандраўскі сад Санкт-Пецярбургскі батанічны сад ЦПКіА Маскоўскі парк перамогі Паўднёва-Прыморскі парк Піскароўскі парк Парк «Сасноўка» Парк імя 300-годдзя Санкт-Пецярбурга