Горад Банска-Шцьяўніца Banská Štiavnica Герб[d] Краіна  Славакія Край Банскабістрыцкі край Раён Раён Банска-Шцьяўніца Каардынаты 48°27′31″ пн. ш. 18°53′35″ у. д.HGЯO Заснаваны 1156 Першая згадка 1156 Горад з 1238 Плошча 46,74 км² Вышыня цэнтра 600 м Водныя аб’екты Шцьяўніца[d] Насельніцтва 10 814 чалавек (2004) Шчыльнасць 231,36 чал./км² Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код 0 45 Паштовы індэкс 969 24 Аўтамабільны код BS Афіцыйны сайт banskastiavnica.sk (славацк.) Банска-Шцьяўніца на карце Славакіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ба́нска-Шцья́ўніца (славацк.: Banská Štiavnica, ням.: Schemnitz, венг.: Selmecbánya) — горад у цэнтральнай Славакіі ля падножжа горнага масіва Шцьяўніцке Врхі, аб'ект са спісу Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Насельніцтва — каля 11 тыс. чалавек.

Першая здабыча карысных выкапняў пачалася на месцы Банска-Шцьяўніцы яшчэ ў III ст., імаверна кельтамі. У 1156 годзе Банска-Шцьяўніца згадваецца як шахцёрскі гарадок. У 1217 упершыню згадваецца здабыча серабра ў ваколіцах горада, у 1238 Банска-Шцьяўніца атрымлівае гарадскія правы. У XIII ст. сюды прыходзяць нямецкія каланісты з Ціроля і Саксоніі. У 1443 годзе горад знішчыў моцны землетрасенне. У сярэдзіне XV ст. узнікаюць Стары і Новы замак — умацаванні супраць турэцкіх набегаў. У 1627 годзе ўпершыню ў сусветнай гісторыі пры здабычы карысных выкапняў тут былі выкарыстаны выбуховыя рэчывы — порах. У 1735 годзе ў Банска-Шцьяўніцы ўзнікае першая ў Венгрыі Горная школа, а ў 1763 вышэйшая навучальная ўстанова — Горная акадэмія. У 1782 годзе Банска-Шцьяўніца была трэцім буйнейшым горадам Венгрыі пасля Браціславы і Дэбрэцэна.

У цяперашні час Банска-Шцьяўніца згубіла сваё прамысловае значэнне, але з'яўляецца папулярным турыстычным месцам Славакіі.

• Стары замак
• Новы замак
• Камерхоф
• Касцёл Св. Марыі
• Касцёл Св. Кацярыны
• Лютэранская кірха
• Замак Светы-Антан

• Хюненберг, Швейцарыя
• Мораўска-Тршэбава, Чэхія
• Ольштынек, Польшча
• Птуй, Славенія
• Шопран, Венгрыя

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Банска-Шцьяўніца
• Афіцыйны сайт горада

Сусветная спадчына ЮНЕСКА, аб’ект № 618 рус. • англ. • фр.

Сусветная спадчына ЮНЕСКА ў Славакіі
Культурная спадчына	Гістарычны цэнтр Банскай Шцьяўніцы і прамысловыя помнікі ў яго ваколіцах · Левача, Спішскі замак і звязаныя культурныя помнікі (Левача · Спішскі замак · Спішская капітула і сабор Св. Марціна · Спішске-Подграддзе · Дрэвэнік · Жэгра) · Влколінец · Гістарычны цэнтр Бардзеёва · Драўляныя цэрквы славацкіх Карпатаў (Гервартаў · Тврдошын · Кежмарак · Лешціны · Гронсек · Бодружал · Ладамірава · Руска Бістра)
Прыродная спадчына	Пячоры Агтэлекскага і Славацкага карстаў1 (Доміца · Гомбасецкая пячора · Ясаўская пячора · Краснагорская пячора · Охцінская араганітавая пячора · Добшынская лядовая пячора) Некранутыя букавыя лясы Карпатаў2 (Гавешава · Стужыца · Рожак · Вігарлат)
1 з Венгрыяй  2 з Украінай і Германіяй