Іжэўск
Іжэўск на карце Расіі   | ||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
![Сцяг[d]](/be/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Izhevsk_(Udmurtia).svg)
Іжэ́ўск[2] (руск.: Ижевск, удм.: Иж; у 1985—1987 гадах — Усцінаў (руск.: Устинов)[3]) — горад (з 1918 года) у Расіі, адміністрацыйны цэнтр Удмурціі. Насельніцтва 623,4 тыс. чал. (2005).
Заснаваны ў 1760 годзе. Размешчаны на рацэ Іж, за 40 км ад яе ўпадзення ў Каму. Вытворчасць якасных сталяў, развітае машынабудаванне і ў прыватнасці: вытворчасць аўтамабіляў, матацыклаў, стралковай паляўнічай і наразной зброі; прыборабудаванне, харчовая перапрацоўчая прамысловасць.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]У 1760 годзе граф Пётр Іванавіч Шувалаў заснаваў жалезаробчы завод, вакол якога ўзнік пасёлак Іжэўскі Завод. У 1807 годзе завод ператвораны ў збройны і перададзены ў Ваеннае міністэрства. 21 лютага 1918 года пасёлак Іжэўск ператвораны ў горад. У перыяд Грамадзянскай вайны Іжэўск быў захоплены белагвардзейцамі. 8 чэрвеня 1919 года канчаткова вызвалены Чырвонай Арміяй. З 1921 года Іжэўск — цэнтр Воцкай аўтаномнай вобласці (з 1932 — Удмурцкай). З 1934 года — сталіца Удмурцкай АССР.
Адукацыя
[правіць | правіць зыходнік]Транспарт
[правіць | правіць зыходнік]Насельніцтва
[правіць | правіць зыходнік]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Вядомыя асобы
[правіць | правіць зыходнік]- Яўген Фёдаравіч Драгуноў (1920—1991) — распрацоўшчык баявой і спартыўнай стралковай зброі.
- Георгій Сяргеевіч Тамілоўскі (1913—1990) — удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, Герой Савецкага Саюза.
- Мікалай Ільіч Фёдараў (1925—2009) — вучоны ў галіне лясной фітапаталогіі і мікалогіі, доктар біялагічных навук[9].
Гарады-пабрацімы
[правіць | правіць зыходнік]
Бранск, Расія[10]
Брэст, Беларусь (2 лістапада 2016)[11][10][…]- Каспійск, Расія (11 чэрвеня 2022)[10]
Кордава, Аргенціна (13 чэрвеня 2006)[10]
Лусака, Замбія (12 чэрвеня 1999)[10]
Маракай[d], Венесуэла (25 ліпеня 2006)[10]- Мінск, Беларусь (25 лютага 2020)[10]
- Партызанскі раён, Беларусь (27 лістапада 2013)[10]
Солт-Лэйк-Сіці, ЗША (2004)[12]
Сінін, Кітай (13 мая 2002)[10]
Татабанья, Венгрыя (10 снежня 1992)[10]- Ухань, Кітай (16 чэрвеня 2017)[10]
Ямбал, Балгарыя (12 чэрвеня 1999)[10]
.svg){kind=small}
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б в archINFORM — 1994. Праверана 6 жніўня 2018.
- ↑ БелЭн 1998.
- ↑ БСГН 2003.
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.7: Застаўка — Кантата — С. 173.
- ↑ Большой словарь географических названий / под ред. В. М. Котляков — Екатеринбург: Русское географическое общество, 2003. — С. 238. — 832 с. — ISBN 5-94799-148-9
- ↑ Большая российская энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 2004. Праверана 25 чэрвеня 2024.
- ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Federal State Statistics Service. Праверана 23 студзеня 2019.
- ↑ https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
- ↑ Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
- ↑ а б в г д е ё ж з і к л https://www.izh.ru/i/info/16265.html
- ↑ https://city-brest.gov.by/города-побратимы-партнеры-бреста/
- ↑ https://www.izh.ru/i/info/16293.html
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Іжэ́ўск // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — С. 173. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).
- Иже́вск // Большой словарь географических названий (руск.) / Гл. ред. В. М. Котляков. — Екатеринбург: У-Фактория, 2003. — С. 238. — 832 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-94799-148-9.
 Гарады Удмурціі | |||
|---|---|---|---|
text-align:[center]; | Адміністрацыйны цэнтр |  | |
| Іншыя гарады | |||
Слоўнікі і энцыклапедыі | |
|---|---|
| Нарматыўны кантроль |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
