Іаан Прадцеча
іўр.: יוחנן המטביל іўр.: יוחנן בן זכריה
Нараджэнне	каля 4 да н.э. Ein Karem[d], Herodian Kingdom of Judea[d][1]
Смерць	каля 32 Machaerus[d], Herodian Tetrarchy[d][1]
Месца пахавання	Nabi Yahya Mosque[d]
Бацька	Захарый[2]
Маці	Праведная Лізавета[2]
Веравызнанне	хрысціянства
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Іаан Прадцеча^[3], Іаан (Ян) Хрысціцель (ст.-слав. Іоаннъ Крестѧи; іўр.: יוחנן המטביל, Старажытнагрэч.: Ἰωάννης ὁ βαπτίζων; грэч. Ιωάννης ο Βαπτιστής) — паводле Бібліі, прапаведнік, які хрысціў Ісуса Хрыста.

Бацька Іаана Хрысціцеля — Захарый, іерусалімскі свяшчэннік, паводле біблейскага падання, належаў да свяшчэннічаскага іудзейскага роду і да самай старасці быў бяздзетным. Калі ж яму ў храме было відзенне анёла, які паведаміў яму чаканае нараджэнне сына, Захарый усумніўся, за што быў пакараны нематою і пазбаўлены ад яе толькі пасля нараджэння сына. Маці — Елізавета, паводле біблейскага падання, паходзіла з роду Аарона і даводзілася сваячкай багародзіцы.^[4]

Іаан Хрысціцель незадаволены станам грамадства, яшчэ ў маладосці пасяліўся ў пустыні, дзе вырас у прапаведніка-прарока. На пятнаццатым годзе валадарства рымскага імператара Тыберыя, калі кіраўніком Іудзеі быў Понцій Пілат, ён з’явіўся ля Іардана з пропаведдзю пакаяння і паведамленнем, што набліжаецца прыход царства нябеснага. Знешнім знакам пакаяння і духоўнага абнаўлення ён абраў хрышчэнне праз абмыванне ў вадзе. Прыняць яго павучэнне прыйшоў і сам Ісус Хрыстос з Назарэта, якога і хрысціў Іаан ў Іардане. Выкрываючы ў сваіх пропаведзях аблуды і заганы людзей, Іаан не шкадаваў і зямных уладароў. Ён выклікаў незадавальненне галілейскага цара Ірада, які, не церпячы выкрыцця за незаконную пазашлюбную сувязь з жонкай свайго брата Ірадыядай, пасадзіў прапаведніка ў турму. Там ён стаў ахвярай Ірадыяды, якая патрабавала, каб ёй прынеслі на талерцы адсечаную галаву Іаана Прадцечу. Хрысціянская царква прылічыла гэтага прапаведніка да ліку сваіх святых і для ўшанавання яго памяці адвяла ў святцах шэраг дзён.^[5]

У ісламе Іаан лічыцца прарокам. Паводле Карану, дзе Іаан названы імем Ях’я, Бог паслаў яму мудрасць яшчэ ў дзяцінстве (19:7-12). Каран апісвае Іаана як «чыстага», «набожнага», «уважлівага да сваіх бацькоў» і «не ганарыстага» (19:7-15). Каран таксама называе Іаана «прарокам праведных», які быў пасланы, каб «пацвердзіць слова ад Алаха» (3:39).

Мандэісты лічаць Іаана, якога яны, як і мусульмане, называюць Ях’яй, найвялікшым і апошнім прарокам, а таксама месіяй.

• Ірад Філіп I

• Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 168—169, 176. — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Іаан Прадцеча

Іаан Хрысціцель
Асноўныя паняцці	Хрышчэнне Хрыстова • Правіца Іаана Хрысціцеля • Адсячэнне галавы Яна Хрысціцеля • Ях'я
Сумежныя персанажы	Ілія • Захарыя • Праведная Лізавета • Саламея • Ірадыяда • Ірад Анціпа
Геаграфічныя пункты	Іардан • Эйн-Карэм • Махерон
Іншае	Мандэі • Іван Купала • Дэісус • «Яўленне Хрыста народу»

Слоўнікі і энцыклапедыі	Біблейская · Вялікая каталанская · Вялікая нарвежская · Вялікая расійская (старая версія) · Вялікая савецкая (1 выд.) · Бракгаўза і Эфрона · Яўрэйская Бракгаўза і Эфрона · Яўрэйская Бракгаўза і Эфрона · Кароткая яўрэйская · Кругасвет · Малы Бракгаўза і Эфрона · Малы Бракгаўза і Эфрона · Праваслаўная · American Cycl. (1879) · Britannica (11-th) · Britannica (онлайн) · Brockhaus · Catholic (1907—13) · Catholic (1997—…) · Notable Names Database · Treccani · Universalis · Сучаснай Украіны · Даведка РІА
Генеалогія і некрапалістыка	Find a Grave · Find a Grave · Rodovid · Rodovid · Rodovid
Нарматыўны кантроль BAV: ADV10032631 · BNC: a10583117 · GND: 118557858 · ISNI: 0000000087050000 · NKC: jn20010525028 · NLG: 44303 · LIBRIS: 320123 · VIAF: 27863229