Цеханавец лац. Ciechanaviec
польск. Ciechanowiec
У цэнтры места
Герб Цеханаўцу Сьцяг Цеханаўцу
Краіна:	Польшча
Ваяводзтва:	Падляскае
Павет:	Высокамазавецкі
Гміна:	Цеханавец
Плошча:	26,01 км²
Насельніцтва:	4655 чал. (2018)
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	+48 86
Паштовы індэкс:	19-230
Нумарны знак:	BWM
Геаграфічныя каардынаты:	52°41′0″ пн. ш. 22°30′0″ у. д. / 52.68333° пн. ш. 22.5° у. д. / 52.68333; 22.5Каардынаты: 52°41′0″ пн. ш. 22°30′0″ у. д. / 52.68333° пн. ш. 22.5° у. д. / 52.68333; 22.5
Цеханавец на мапе Польшчы Цеханавец
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.ciechanowiec.pl

Цеханавец (польск. Ciechanowiec) — места ў Польшчы, на рацэ Нурцы. Цэнтар меска-сельскай гміны Высокамазавецкага павету Падляскага ваяводзтва. Насельніцтва на 2018 год — 4655 чалавек. Знаходзіцца на за 65 км на паўднёвы захад ад Беластоку. Аўтамабільныя дарогі на Бельск, Востраў Мазавецкі, Сямятычы, Замбраў.

Цеханавец — магдэбурскае места гістарычнага Падляшша каля мяжы з Мазовіяй, адна з рэзыдэнцыяў магнацкага роду Кішкаў і старажытны замак Вялікага Княства Літоўскага. Да нашага часу тут захаваліся касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і кляштар шарытак, помнікі архітэктуры XVIII ст.

Цеханавец заснаваў у XV ст. адзін з прадстаўнікоў роду Кішкаў, якіх пазьней пачал зваць Кішкамі Цеханавецкімі^[1]. У 1429 годзе вялікі князь Вітаўт надаў месту Магдэбурскае права. У сярэдзіне XVI ст. кашталян троцкі Пётар Кішка збудаваў замак на правым беразе Нурцу. У гэты час у месьце дзеяла царква.

У 1569 годзе згодна з умовамі Люблінскай уніі Цеханавец перайшоў да Каралеўства Польскага. Па сьмерці апошняга з прадстаўнікоў роду Януша Кішкі ў 1653 годзе места па кудзелі стала ўладаньнем Брэмэраў. Потым Цеханавец знаходзіўся ў валоданьні Асалінскіх, Шчукаў, Цяцерскіх. За часамі Паўночнай вайны швэдзкія войскі зруйнавалі замак. На 1794 год у Цеханаўцы было 230 будынкаў.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Цеханавец апынуўся ў складзе Прусіі, з 1807 году — у складзе Расейскае імпэрыі, у Бельскім павеце Беластоцкай вобласьці (левабярэжны Стары Цеханавец) і Ломжынскай губэрні (правабярэжны Новы Цеханавец). 5 сакавіка 1870 году зьявіўся праект мескага гербу: «у срэбным полі чырвоны конь з залатымі вачыма і языком»^[2].

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Цеханавец занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Цеханавец апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі. У гэты час было 361 жылы дом у Старым Цеханаўцы і 193 жылыя дамы ў Новым Цеханаўцы. У 1938 годзе абедзьве чатскі места злучыліся.

З пачаткам Другой сусьветнай вайны ў верасьні 1939 году Цеханавец акупавалі войскі Трэцяга Райху, але праз тыдзень места перадалі СССР згодна з пактам Молатава-Рыбэнтропа. У лістападзе 1939 году Цеханавец увайшоў у склад БССР, дзе стаў цэнтрам раёну Беластоцкай вобласьці. У 1941—1944 гадох места зноў знаходзілася пад акупацыяй нацысцкай Нямеччыны. 16 жніўня 1945 году ўлады СССР перадалі Цеханавец Польскай Народнай Рэспубліцы.

• XVIII стагодзьдзе: 1794 год — 2650 чал.
• XIX стагодзьдзе: 1880 год — 4462 чал.
• XX стагодзьдзе: 1921 год — 3291 чал. у Старым Цеханаўцы (1525 муж. і 1766 жан.), зь іх паводле веры 1568 каталікоў, 39 праваслаўных, 34 эвангелісты і 1649 юдэяў, паводле нацыянальнасьці (згодна з афіцыйнай польскай статыстыкай) 1653 палякі, 11 беларусаў, 21 немец, 3 расейцы і 1603 жыдоў^[3]; 1658 чал. у Новым Цеханаўцы (776 муж. і 882 жан.), зь іх 736 палякаў, 1 немец, 919 жыдоў і 2 іншай
• XXI стагодзьдзе: 2018 год — 4655 чал.

У Цеханаўцы працуе музэй сельскай гаспадаркі імя Крыштапа Клюка.

• Замчышча з аркадным мурам
• Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (1731–1737)
• Кляштар Сясьцёр Міласэрнасьці (шарытак; XVIII ст.)
• Могілкі: каталіцкія, капліца-пахавальня Шчукаў (1859); праваслаўныя; юдэйскія; эвангелісцкія
• Сынагога Старая (канец XIX ст.)
• Сядзіба Старынскіх (XIX ст.)
• Царква Ўшэсьця Гасподняга (1864; мураўёўка)

• Замак Кішкаў (XVI ст.)

• Славутасьці Цеханаўцу
• 
  Замкавы мур
• 
  Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
• 
  Кляштар шарытак
• 
  Капліца-пахавальня Шчукаў
• 
  Сядзіба Старынскіх
• 
  Царква-мураўёўка
• 
  Сынагога
• 
  Юдэйскія могілкі

• Аляксандар Чыжэўскі (1897—1964) — біяфізык, адзін з заснавальнікаў геліябіялёгіі

• Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў / Маст. А. Бажэнаў. — Менск: «Полымя», 1998. — 287 с.: іл. ISBN 985-07-0131-5.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880.

Цеханавец у сучасным адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле Польшчы
п а р Высокамазавецкі павет Сядзіба павету Высокае Мазавецкае Гарадзкая гміна Высокае Мазавецкае Сельска-гарадзкая гміна Цеханавец Сельскія гміны Высокае Мазавецкае Кабылін Бажымы Клюкова Кулешы Касьцельныя Новыя Пякуты Саколы Чыжаў Шапятова
п а р Падляскае ваяводзтва Сядзіба ваяводзтва Беласток Гарады са статусам павету Беласток Ломжа Сувалкі Паветы Аўгустоўскі Беластоцкі Бельскі Высокамазавецкі Гайнаўскі Граеўскі Замбраўскі Кольненскі Ломжынскі Монькаўскі Сакольскі Сейненскі Сувальскі Сямятыцкі Сядзібы паветаў Аўгустоў Беласток Бельск Падляскі Высокае Мазавецкае Гайнаўка Граева Замбраў Кольна Ломжа Монькі Саколка Сейны Сувалкі Сямятычы