For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Машынабудаваньне.

Машынабудаваньне

Машынабудава́ньне — цяжкая прамысловасьць у галіне вытворчасьці машынаў, мэханізмаў, агрэгатаў і прыладаў.

Налічвае каля 30 галінаў, найважнейшымі зь якіх зьяўляюцца: станкабудаваньне, інструмэнтальнае машынабудаваньне, прыладабудаваньне, аўтамабілебудаваньне, трактарабудаваньне, сельскагаспадарчае машынабудаваньне, дарожна-будаўнічае і камунальнае машынабудаваньне, лёгкае машынабудаваньне, электроннае машынабудаваньне, падшыпнікабудаваньне, авіябудаваньне і суднабудаваньне[1].

Машынабудаваньне ўзьнікла ў XVIII стагодзьдзі. Вынаходніцтва машынаў для вытворчасьці пражы, ткацкага станка і паравога рухавіка выклікала стварэньне мэталаапрацоўчых станкоў. Станкабудаваньне разьвілася спачатку ў Вялікабрытаніі. У ХІХ стагодзьдзі яно пашырылася на іншыя краіны Заходняй Эўропы і ЗША. У 2-й палове ХХ стагодзьдзя атрымала разьвіцьцё ў Японіі, Кітаі, Бразыліі і Індыі. У 1996 годзе вытворчасьць легкавых аўтамабіляў склала 39,5 млн адзінак. Зь іх 20,4 % вырабілі ў Японіі, 16,8 % у ЗША, 12,4 % у Нямеччыне, 8,2 % у Францыі і 4,4 % у Вялікабрытаніі. Таксама выпусьцілі 16,5 млн грузавікоў. Сярод іх у ЗША выпусьцілі 43,7 %, у Японіі — 16,9 %, у Бразыліі — 9,6 %, у Кітаі — 5 % і ў Паўднёвай Карэі — 3,7 %. На 2000 год машынабудаваньне было найбольш разьвітым у ЗША, Японіі, Нямеччыне, Вялікабрытаніі і Францыі. Злучаныя Штаты Амэрыкі займалі 1-е месца паводле ліку і відаў выпусканых машынаў. Японія займала 1-е месца паводле выпуску прамысловых робатаў і легкавых аўтамабіляў[1].

Машынабудаваньне ўзьнікла ў Беларусі ў канцы ХІХ стагодзьдзя. У 1877 годзе заснавалі «Віцебскі чыгуналіцейны і машынабудаўнічы завод» (Паўночна-Заходні край). У 1881 годзе стварылі «Кашарскі машынабудаўнічы і чыгунамэталюргічны завод» у Менску. У 1930-я гады значнымі асяродкамі станкабудаваньня Беларускай ССР сталі Менск, Віцебск і Гомель. Пачалі выпускаць сельскагаспадарчыя і тарфяныя машыны, будаўнічае абсталяваньне і электраабсталяваньне. У 1940 годзе асвоілі выпуск радыёпрымачоў. У паваенныя гады ў Менску пабудавалі аўтамабільны, трактарны, вэлясыпэдны і інструмэнтальны заводы, а таксама радыёзавод. Таксама асвоілі выраб падшыпнікаў, гадзіньнікаў, кампутараў і тэлевізараў. У 1998 годзе на машынабудаваньне прыпала 25,7 % аб’ёму валавой вытворчасьці. Сярод 704 прадпрыемстваў было 24,7 % дзяржаўных, якія далі 63 % вытворчасьці. На машынабудаваньне прыпадала 37,2 % работнікаў і службоўцаў, а таксама 29,6 % прамыслова-вытворчых фондаў. Машынабудаваньне было вядучай галіной прамысловасьці Беларусі паводле разгалінаванасьці, каапэрацыі і больш як 600 відаў вырабаў. На 2000 год машынабудаваньне было разьвітым ва ўсіх 6 абласьцях Беларусі. У Менску засяроджвалася каля 45 % вытворчасьці. Буйнымі асяродкамі машынабудаваньня таксама былі: Гомель, Віцебск, Магілёў, Берасьце, Горадня, Бабруйск, Баранавічы, Пінск, Ворша, Барысаў, Жодзін і Маладэчна. Машынабудаваньне займала ў Беларусі 1-е месца паводле аб’ёму валавой вытворчасьці, кошту асноўных вытворчых фондаў і ліку працаўнікоў[1].

У 2020 годзе вытворчасьць машынабудаваньня скарацілася на 3,8 % да 17,7 млрд рублёў (7,193 млрд даляраў ЗША). Экспарт зьменшыўся на 4,1 % да 5,637 млрд $ і ажыцьцяўляўся ў 147 краінаў. Вырасла вытворчасьць: да 1,374 млн тэлевізараў на 30 %, да 21 300 легкавых аўтамабіляў на 4,2 %, да 1349 аўтобусаў на 6,3 %, да 1135 збожжаўборачных камбайнаў на 80 % і да 193 тралейбусаў на 50 %. На 2021 год у Беларусі налічвалася звыш 270 машынабудаўнічых прадпрыемстваў, на якіх працавала каля 168 000 чалавек[2].

  1. ^ а б в Пётар Рогач. Машынабудаваньне і мэталаапрацоўка // Беларуская энцыкляпэдыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі, 2000. — Т. 10: Малайзія — Мугаджары. — С. 238. — 544 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0169-9
  2. ^ Машынабудаваньне Беларусі // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 16 лютага 2021 г. Праверана 28 чэрвеня 2021 г.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Машынабудаваньне
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?