Лонгвін
| Лонгвін лац. Łongvin | |
| Langwin | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Lang + Wino |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Лангвін, Лунгвен, Лугвен |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Лонгвін» | |
Лонгвін, Лангвін, Лунгвен — мужчынскае імя.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Лангівін або Лангвін (Langewin[a], Langwin[b][1], Langovini[c][2], Langevino[d][3][4]) — імя германскага паходжаньня[5]. Іменная аснова -ланг- (-лонг-, -ланк-) (імёны ліцьвінаў Лангін, Лянгерд, Воланг; германскія імёны Langin, Langarda, Wolank) паходзіць ад старагерманскага lung 'хуткі'[6] або гоцкага laggs, стараангельскага long 'доўгі'[7], а аснова -він- (імёны ліцьвінаў Бутвін, Монтвін, Радавін; германскія імёны Butwin, Mondawin, Radowin) — ад гоцкага wins 'сябар'[8]. Такім парадкам, імя Лонгвін азначае «хуткі сябар»[6]. Апроч таго, адзначалася старажытнае германскае імя Lunguin (*Lungwin)[9].
Яшчэ гісторык Юзэф Эдвард Пузына, які паходзіў з старажытнага княскага роду Пузынаў, выводзіў імя Лугвен (Лінгвені) ад германскага (паўночнагерманскага) імя Langewin[10][11].
Мовазнаўца і гісторык Алесь Жлутка супастаўляе імя Лугвен з адпаведнікамі Лугота (наўгародцец, 1215 год), Луготинич (наўгародзец, 1240 год), Лугвица (суздальскі князь, 1445 год), Луговка (XV ст.), Луговец (магілёвец, 1655 год) і выводзіць яго паходжаньне ад славянскай асновы луг[12].
У Прусіі бытавала імя Langwenne (1399 год)[13].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Langwinus sororius noster (15 чэрвеня 1260 году)[14][15]; Lengewin (Старэйшая рыфмаваная хроніка)[16]; Langwenne (29 верасьня 1379 году[17], 31 кастрычніка 1382 году[18][19], 16 чэрвеня 1409 году і па 1410 годзе[20]); Ligwen (14 жніўня 1385 году)[21]; Nos dux Semen alias Lingweny (31 студзеня 1388 году)[22]; Мы князь Семенъ инымъ именемъ Лыгвеніи[23] (25 красавіка 1389 году)[24]; Nos Semon dux alias Lingwenis (25 красавіка 1389 году)[25]; я, князь Луквеній Мстиславскій (1394—1424 гады, 1718 год)[26]; Lyngweyn (23 студзеня 1397 году)[27]; Лонъкогвени або Лонъкгвени (Галіцка-Валынскі летапіс)[28]; herczog Lingwen (3 ліпеня 1407 году)[29]; Symeonis alias Ligwen (1 лютага 1411 году)[30]; herczoge Lengwenne (1416 год)[31]; den Irlauchten Fursten Herzog Jury Langwinowicz unsers Bruders Zon (7 чэрвеня 1432 году)[32][33]; Jeorgius Langwini (27 верасьня 1422 году)[34]; ducis Iurgij Langwynowicz[35], Iurgi Langwynowycz[36] (1 верасьня 1431 году); Langwin[37], Dux Georgius Langwinowicz[38] (Ян Длугаш); Лугвень[39][40] або Лугвеній[41][42] (Наўгародзкі чацьверты летапіс і Сафійскі першы летапіс); што выслужилъ у князя Лынъкгвеня… пры Лынъкгвени держалъ (1440—1492 гады)[43]; князь Иванъ Юрьевич Лынкгвеневича (12 сакавіка 1496 году)[44]; служили князю Лынкгвеню (31 траўня 1496 году)[45]; князь Юреи Лынкгвеневичъ… князь Лыкгвенеи (19 сакавіка 1499 году)[46]; небожчикъ княз Юреи Лынкгвеневичъ (6 траўня 1499 году)[47]; княжне Ульяни Ивановъне Юрьевича Лынкгвеневича (1508 год)[48]; небожчик кназь Юреи Лыикгвеновича (30 сьнежня 1514 году)[49]; Семенъ Лугвенъ… Лугвеней (Васкрасенскі летапіс)[50]; небошчика князя Юря Семеновича Ланъкгвеневича (24 ліпеня 1569 году)[51]; Станиславъ Ланкгвеневичъ… Станиславъ Ленкгвеневичъ… Кгрикгомъ Ленкгвенемъ (8 лютага 1585 году)[52]; князь Семен Лонгвинский (Хроніка літоўская і жамойцкая)[53].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Лангвін — сястрэнец караля Літвы Міндоўга
- Лугвен Сямён Альгердавіч (каля 1355—1431) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, князь амсьціслаўскі
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Заўвагі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Thüringische Geschichtsquellen. Bd. 2. — Jena, 1855. S. 202.
- ^ The Chartulary of St. John of Pontefract. Vol. 2. — Yorkshire, 1902. P. 529.
- ^ The Chartulary of St. John of Pontefract. Vol. 1. — Yorkshire, 1902. P. 189.
- ^ The Chartulary of St. John of Pontefract. Vol. 1. — Yorkshire, 1902. P. 166.
- ^ Lewis R. E. Middle English dictionary. — University of Michigan Press, 1952. P. 630.
- ^ а б Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 157.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Probert D. Peasant personal names and bynames from late-eleventh-century Bury St Edmunds // Nomina. Vol. 37, 2014. P. 35—71.
- ^ Puzyna J. Sukcesorowie Trojdena // Ateneum Wileńskie. Z. 1, 1938. S. 14—15.
- ^ Чаропка В. Паходжанне і радавод вялікіх князёў літоўскіх // Беларускі гістарычны часопіс. № 6, 2001. С. 42—53.
- ^ Міндаў, кароль Літовіі, у дакумэнтах і сьведчаньнях / А. Жлутка. — Менск, 2005. С. 111.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 51.
- ^ Пожалование Миндовга для Тевтонского ордена в Ливонии на всю Литовскую землю — фальсификат (1260), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
- ^ Міндаў, кароль Літовіі, у дакумэнтах і сьведчаньнях / А. Жлутка. — Менск, 2005. С. 39.
- ^ Livländische Reimchronik. — Paderborn, 1876. S. 63, 65—66, 70.
- ^ Договор о перемирии на 10 лет между ВКЛ и Тевтонским орденом (1379), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
- ^ Договор между ВКЛ и Тевтонским орденом о передаче части Жемайтии за рекой Дубисой (1382), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
- ^ Codex diplomaticus Lithuaniae, 1253—1433. — Vratislaviae, 1845. P. 55, 57.
- ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 184, 1058.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 3.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 16.
- ^ Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 166—167.
- ^ Грамоти XIV ст. — Київ, 1974. С. 101.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 23.
- ^ Пожалование мстиславскому боярину Костюшку Валюжиничу (1394/1409/1424), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
- ^ Полоцкие грамоты XIII — начала XVI в. Т. 1. — М., 2015. С. 105.
- ^ Міндаў, кароль Літовіі, у дакумэнтах і сьведчаньнях / А. Жлутка. — Менск, 2005. С. 111.
- ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 150.
- ^ Spory i sprawy pomiędzy Polakami a Zakonem Krzyżackim. T. 2. — Poznań, 1892. S. 460.
- ^ Codex epistolaris Vitoldi. — Cracoviae, 1882. S. 337.
- ^ Kotzebue A. F. Switrigail, ein Beytrag zu den Geschichten von Litthauen, Russland, Polen und Preussen. — Leipzig, 1820. S. 143.
- ^ Коцебу А. Ф. Свитригайло, великий князь литовский, или Дополнение к историям литовской, российской, польской и прусской. — СПб., 1835. С. 12.
- ^ Dokumenty strony polsko-litewskiej pokoju mełneńskiego z 1422 roku. — Poznań, 2004. S. 11.
- ^ Бучинський Б. Кілька причинків до часів вел. князя Свитригайла (1430—1433) // ЗНТШ. Т. 76. — Львів, 1907. С. 136.
- ^ Бучинський Б. Кілька причинків до часів вел. князя Свитригайла (1430—1433) // ЗНТШ. Т. 76. — Львів, 1907. С. 135.
- ^ Joannis Długossii seu longini canonici Cracoviensis Historiae Polonicae libri XII. T. 3. L. 9, 10. — Cracoviae, 1876. P. 406.
- ^ Joannis Długossii seu longini canonici Cracoviensis Historiae Polonicae libri XII. T. 5. L. 12 (13). — Cracoviae, 1878. P. 45.
- ^ ПСРЛ. Т. 4. — СПб., 1848. С. 92.
- ^ ПСРЛ. Т. 5. — СПб., 1851. С. 239, 252, 259.
- ^ ПСРЛ. Т. 4. — СПб., 1848. С. 106.
- ^ ПСРЛ. Т. 5. — СПб., 1851. С. 252, 258.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 36.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 123.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 127.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 139.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 229.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 281.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 261.
- ^ ПСРЛ. Т. 7. — СПб., 1856. С. 256.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 49 (1566—1572). — Vilnius, 2014. P. 53.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 58—59.
- ^ ПСРЛ. Т. 32. — М., 1975. С. 63.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
