Жан-Мары Гюстаў лё Клезіё
Jean-Marie Gustave Le Clézio
Жан-Мары Гюстаў лё Клезіё
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	13 красавіка 1940 (84 гады) Ніцца, Францыя
Сужэнец	Jémia Le Clézio[d]
Дзеці	Anna Jean[d][1]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	празаік
Гады творчасьці	1963—цяперашні час
Жанр	раман
Мова	ангельская мова, гішпанская мова, італьянская мова[2] і француская мова[3]
Прэміі	Прэмія Рэнадо (1963), Нобэлеўская прэмія па літаратуры (2008)
Узнагароды	прэмія прынца Манацкага[d] прэмія Стыга Дагермана[d] (2008) прэмія Рэнадо[d] (1963) Вялікая літаратурная прэмія Поля Марана[d] (1980)
Жан-Мары Гюстаў лё Клезіё ў Вікісховішчы

Жан-Мары Гюстаў лё Клезіё (па-француску: Jean-Marie Gustave Le Clézio, па-француску: J.M.G. Le Clézio, нарадзіўся 13 красавіка 1940, Ніцца) — францускі пісьменьнік, ляўрэат прэміі Рэнадо (1963) і Нобэлеўскай прэміі па літаратуры 2008 году^[4] за «навізну, паэтычныя шуканьні і пачуцьцёвасьць, а таксама за пошукі гуманнасьці за межамі цяперашняй цывілізацыі».

Нарадзіўся ў Ніцы. Абодва бацькі былі выхадцамі з Маўрыкіі: бацька — хірург, па паходжаньні ангелец, маці — з брэтонскай сям’і, якая эмігравала на Маўрыкій у XVIII стагодзьдзі. Вучыўся ва ўнівэрсытэце Ніцы на філялягічным факультэце, затым, пасьля таго, як правёў некалькі гадоў у Лёндане і Брыстолі, працаваў настаўнікам у ЗША.

У 1967 годзе быў закліканы на ваенную службу, якую праходзіў у Тайляндзе, але за крытыку дзіцячай прастытуцыі быў пераведзены ў Мэксыку. З 1970 па 1974 год жыў сярод індзейцаў у Панаме.

У 1977 годзе, апублікаваў пераклад індзейскага эпасу «Вяшчунствы Чылам Балям». У тым жа годзе прадставіў дысэртацыю па Мічыёакану, якую абараніў у Цэнтры дасьледаваньня Мэксыкі ў Пэрпіньяне. Затым выкладаў ва ўнівэрсытэце ў Альбукерцы (Нью-Мэксыка, ЗША). У 1978 і 1979 годзе падаваў заяву на месца дасьледніка, асацыяванага з CNRS, але ня змог атрымаць месца^[5].

Лё Клезіё шмат падарожнічае. Пісаць пачаў ва ўзросьце сямі гадоў і не спыняў. У 1963 годзе ён апублікаваў раман «Пратакол» (па-француску: Procès-Verbal), за які атрымаў прэмію Рэнадо і быў кандыдатам на Ганкураўскую прэмію.

Аўтар больш 30 кніг: аповядаў, раманаў, эсэ, казак і двух перакладаў кніг па амэрыканскай міталёгіі. Яго творчасьць дзеліцца на два пэрыяду.

З 1963 па 1975 год яго раманы і эсэ зьяўляюцца наватарскімі, дасьледуюць магчымасьці мовы, фармальныя і друкарскія ў рэчышчы, зададзеным яго сучасьнікамі, такімі, як Анры Мішо, Жорж Пэрэк, Мішэль Бютор.

З канца 1970-х гадоў у яго творчасьці на першы плян выходзяць тэмы дзяцінства, адзіноты, вандраваньняў. У 1980 годзе Лё Клезіё атрымлівае прэмію Полі Морана за раман «Пустэльня».

У 1994 годзе абраны найвялікшым пісьменьнікаў з тых што зараз жывуць, пішучых па-француску^[6].

• Le Procès-verbal, Gallimard, «Le Chemin», Paris, 1963, 250 p. Prix Renaudot
• Le Jour où Beaumont fit connaissance avec sa douleur, Mercure de France, L'écharpe d’Iris, Paris, 1964, [n.p.]
• La Fièvre, nouvelles, Gallimard, «Le Chemin», Paris, 1965, 237 p.
• Le Déluge, Gallimard, «Le Chemin», Paris, 1966, 288 p.
• L’Extase matérielle, essai, Gallimard, «Le Chemin», Paris, 1967, 229 p.
• Terra Amata, roman, Gallimard, «Le Chemin», Paris, 1967, 248 p.
• Le Livre des fuites, roman, Gallimard, «Le Chemin», Paris, 1969, 290 p.
• La Guerre, roman, Gallimard, «Le Chemin», Paris, 1970, 295 p.
• Lullaby, Gallimard, 1970
• Haï, Skira, «Les Sentiers de la création», Genève, 1971, 170 p.
• Mydriase, illustrations de Vladimir Velickovic, Fata Morgana, Saint-Clément-la-Rivière, 1973
  • Éd. définitive, 1993, 62 p. ISBN 2-85194-071-6
• Les Géants, roman, Gallimard, «Le Chemin», Paris, 1973, 320 p.
• «Путешествия по ту сторону». Voyages de l’autre côté, nouvelles, Gallimard, «Le Chemin» , Paris, 1975, 308 p.
• Les Prophéties du Chilam Balam, version et présentation de J.M.G. Le Clézio, Gallimard, «Le Chemin», Paris, 1976, 201 p.
• Vers les icebergs, Éditions Fata Morgana, «Explorations», Montpellier, 1978, 52 p. (Contient le texte d’Iniji, par Henri Michaux)
• Mondo et autres histoires, nouvelles, Gallimard, Paris, 1978, 278 p.
• L’Inconnu sur la Terre, essai, Gallimard, «Le Chemin» , Paris, 1978, 325 p.
• Voyage au pays des arbres, dessiné par Henri Galeron, Gallimard, «Enfantimages», Paris, 1978, 27 p.
• «Пустэльня». Désert, Gallimard, «Le Chemin» , Paris, 1980, 410 p. «Пустэльня» (раман)
• Trois Villes saintes, Gallimard, Paris, 1980, 81 p.
• La Ronde et autres faits divers, nouvelles, Gallimard, «Le Chemin» , Paris, 1982, 235 p. ISBN 2-07-021395-1.
• Relation de Michoacan, version et présentation de J. M. G. Le Clézio, Gallimard, «Tradition», Paris, 1984, 315 p.-[10] p. de pl. ISBN 2-07-070042-9.
• Le Chercheur d’or, Gallimard, Paris, 1985, 332 p. ISBN 2-07-070247-2.
• Voyage à Rodrigues, Gallimard, «Le Chemin» , Paris, 1986
• Le Rêve mexicain ou la pensée interrompue, Gallimard, «NRF Essais», Paris, 1988, 248 p. ISBN 2-07-071389-X.
• Printemps et autres saisons, Gallimard, «Le Chemin» , Paris, 1989, 203 p. ISBN 2-07-071364-4.
• Sirandanes, Seghers, 1990, 93 p. ISBN 2-232-10327-7.
• Onitsha, Gallimard, Paris, 1991, 250 p. ISBN 2-07-072230-9.
• Étoile errante, Gallimard, Paris, 1992, 339 p. ISBN 2-07-072650-9.
• Pawana, Gallimard, Paris, 1992, 54 p. ISBN 2-07-072806-4.
• «Дыега і Фрыда». Diego et Frida, Stock, «Échanges», Paris, 1993, 237 p.-[12] p. de pl. ISBN 2-234-02617-2.
• La Quarantaine, roman, Gallimard, Paris, 1995, 464 p. ISBN 2-07-074318-7.
• «Залатая рыбка». Poisson d’or, roman, Gallimard, 1997, 255 p.
• Gens des nuages
• La Fête chantée, essais, Gallimard, «Le Promeneur», 1997, 256 p.
• Hasard (suivi d’Angoli Mala), romans, Gallimard, Paris, 1999, 290 p. ISBN 2-07-075537-1.
• Cœur Brûle et autres romances, Gallimard, Paris, 2000, 187 p. ISBN 2-07-075980-6.
• Révolutions, roman, Gallimard, Paris, 2003, 554 p. ISBN 2-07-076853-8.
• L’Africain, Mercure de France, «Traits et portraits», Paris, 2004, 103 p. ISBN 2-7152-2470-2.
• Ourania, roman, Gallimard, «Collection Blanche», Paris, 2005, 297 p. ISBN 2-07-077703-0.
• Raga : approche du continent invisible, Éditions du Seuil, «Peuples de l’eau», Paris, 2006, 135 p. ISBN 2-02-089909-4.
• Ballaciner, essai, Gallimard, 2007 ISBN 978-2-07-078484-4.
• Ritournelle de la faim, roman, Gallimard, «Collection Blanche», Paris, 2008

• Біяграфія  (фр.)