For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Авечкагадоўля.

Авечкагадоўля

Пастухі вядуць авечак (2014 г., Аўстрыя)
Авечкі ў Патагоніі, Аргенціна

Авечкагадоўля — галіна жывёлагадоўлі па разьвядзеньні авечак.

Дае сыравіну для лёгкай прамысловасьці (аўчыну, воўну і смушак) і харчовыя прадукты (бараніну, лой і малако). Найбольш каштоўная сыравіна — тонкая і паўтонкая воўна, зь якой вырабляюць шарсьцяныя тканіны. Існуе некалькі дзясяткаў пародаў авечак і 4 асноўныя кірункі авечкагадоўлі: тонкарунны, паўтонкарунны, паўгрубашэрсны і грубашэрсны. Апошні кірунак падзяляецца на: смушкавы, футравы, мяса-воўнавы, мяса-воўна-малочны і мяса-сальны. На 1996 год у краінах Эўропы гадавалі пераважна паўтонкарунныя пароды авечак (Баўгарыя, Вялікабрытанія, Данія, Ірляндыя і Нарвэгія) і тонкарунныя (Вугоршчына, Румынія і Францыя). У Кітаі і Манголіі пераважалі грубашэрсныя пароды. У краінах Сярэдняй Азіі, Аўганістане і Паўднёвай Афрыцы было разьвіта каракуляводзтва. У Аргентыне пераважалі паўтонкарунныя авечкі, ва Ўругваі — помесі, у ЗША — кароткашэрсныя. Найбольшае пагалоўе авечак засяроджвалася ў Аўстраліі, Аргентыне, Новай Зэляндыі, Уругваі, ЗША і Паўднёвай Афрыцы (звыш паловы сусьветнай вытворчасьці воўны). У сумежных зь Беларусьсю краінах найбольшае пагалоўе было ў Расеі (Паўночны Каўказ і Паволжа) і ва Ўкраіне. Па колькасьці авечак і вытворчасьці воўны 1-е месца ў сьвеце займала Аўстралія. Па экспарце бараніны і вытворчасьці найбольш высокаякаснай воўны — Новая Зэляндыя, дзе пераважала авечкагадоўля мяса-воўнавых і паўтонкарунных пародаў[1].

Пастух гоніць авечак (2010 г., Славаччына)

Авечкагадоўля ў Беларусі здаўна мела шырокі распаўсюд. У 1429 годзе пры падрыхтоўцы да каранаваньня вялікага князя літоўскага Вітаўта за тыдзень зьелі 500 бараноў. З 1700-х гадоў у Беларусі сталі займацца авечкагадоўляй грубашэрсных пародаў. На 1856 год у 5 беларускіх губэрнях Расейскай імпэрыі налічвалася 1465,7 тыс. авечак. Да 1911 году іх лік вырас да 2563,1 тысячы[2]. У 1913 годзе тонкарунныя авечкі (мэрыносы) складалі 6% пагалоўя. У міжваенны час племянныя і прадукцыйныя якасьці авечак палепшылі за кошт увядзеньня плянавых пародаў (прэкас, латвійская цёмнагаловая і раманаўская). У 1939 годзе ў Беларускай ССР налічвалася 2,5 млн авечак, зь іх 1,7 млн (68%) у падсобных сялянскіх гаспадарках. У 1985 годзе 382 тыс. авечак налічвалася ў калгаспах і саўгаспах. Яшчэ 247 тыс. (39%) было ў хатніх гаспадарках. Агулам настрыглі звыш 1000 тонаў воўны. У Беларускай ССР існавала 120 адмысловых авечкагадоўчых гаспадарак, дзе пераважала мяса-воўнавая авечкагадоўля. Паступовае зьмяншэньне пагалоўя авечак адзначалася ў сувязі з наступствамі Чарнобыльскай катастофы ў Гомельскай і Магілёўскай абласьцях, бо воўна назапашвае радыёнукліды: 1985 год — 640,2 тыс., 1990 год — 475,5 тыс., 1994 год — 271,3 тысячы авечак[1].

Стрыгалі стрыгуць авечак машынкамі (2004 г., Ангельшчына)

На 2012 год найбольшай авечкагадоўчай гаспадаркай Беларусі быў сельскагаспадарчы вытворчы каапэратыў (СВК) «Канюхі» ў Ляхавіцкім раёне (Берасьцейская вобласьць). Агулам налічвалася звыш 10 авечкагадоўчых гаспадарак, зь якіх толькі адна была дзяржаўнай. Найбольш пашыранай была раманаўская парода авечак. Таксама для вывядзеньня ўласных пародаў і паляпшэньня якасьці воўны завозілі пароды тэксель, іль-дэ-франс і суфальк. Найбольш спрыяльныя ўмовы для авечкагадоўлі былі ў Гомельскай вобласьці. Буйныя таварныя гаспадаркі мелі статкі па 5000 авечак, зь якіх звыш 60% складалі маткі. Догляд авечак вымагаў сэзоннай працы пастухоў на сенажацях і стрыгаляў, якія могуць за тры хвіліны пастрыгчы авечку. Жывёламесца авечкі каштавала ўдвая менш за такое месца для каровы. Харчаваньне авечкі на 70% складалася з грубага корму, рэшта — канцэнтрат. Гадаваньне 10 авечак каштавала столькі, колькі ўтрыманьне адной каровы. Аршанскі мясакамбінат закупаў маладняк (ягнятаў) па 33 000 рублёў ($3,94) за кіляграм. Тым часам у Менску 1 кг бараніны каштаваў 120 000 рублёў ($14,34). Звыш 90% выручкі авечкаводы атрымлівалі ад продажу мяса. Рэшту — ад продажу воўны на Сьмілавіцкую валюшна-лямцавую фабрыку (Ігуменскі раён, Менская вобласьць), дзе выраблялі валёнкі. Таксама цанілася сукно з авечай воўны, бо тое выдзяляла цяпло пры намаканьні ў адрозьненьне ад таннага хімічнага валакна[3].

Пагатоў пры нараджэньні ягнятаў вагой 2-3 кг, бараны ў Беларусі дасягалі жывой вагі да 100 кг, зь якіх настрыгалі да 4,5 кг поўсьці з адной галавы. Стрыжка ажыцьцяўлялася двойчы на год[4].

  1. ^ а б Георгі Астапенка, Яўген Сапільнікаў. Авечкагадоўля // Беларуская энцыкляпэдыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі, 1996. — Т. 1. — С. 62. — 552 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0036-6
  2. ^ Н.К. Гагохія, Г.А. Коцел. Дваранска-памешчыцкая авечкагадоўля на тэрыторыі Беларусі ў другой палове XIX ст. // Беларуская дзяржаўнасьць: вытокі, станаўленьне, разьвіцьцё (IX - XXI стст.) / рэд. А.В. Касовіч. — Менск: РІВШ, 2017. — С. 29-33.
  3. ^ Тарас Шчыры. Авечкагадоўля ў Беларусі: пачынаць трэба фэрмэрам // Зьвязда : газэта. — 2 чэрвеня 2012. — № 104 (27219). — С. 3. — ISSN 1990-763x.
  4. ^ Ніна Надэ. Авечкагадоўля — ніша для прадпрымальных людзей // «Бераставіцкая газэта», 22 студзеня 2016 г. Архіўная копія ад 22 студзеня 2016 г. Праверана 15 кастрычніка 2017 г.

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Авечкагадоўля
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?