For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Hutterisch.

Hutterisch

Hutterisch isch d Språch van da Hutterer. Die Hutterer, Mitglieder van a nichtkathólischer christlicher Gemeinschåft, ståmmen ausn sidpoarischn Språchraum. Ap ca. 1530 sein sie wégn Verfólgung nåch Mährn gflichtet. Iber 20 Jåhr lång håm sie an Schlesier als Vorsteher ghåp. 90 Jåhr später sein sie zem (dort) vertriebm gwórtn, håm sich in Siebmbürgn niederglåssn, 1767 miassn sie wieder weiter und fintn a Hoamet in der Walachei. 1842 ziachn sie in Richtung zun Asow’schn Meer, wo sie nét lei (nur) mit die Russn, sóndern aa mit Mennonitn aus der Gégnt va Danzig zsåmmkémmen. Nåch 1870 ibersiedlen sie nåch Nórdamerika, weil sie mit die Russn in Konflikt kémmen. Pa der Iberfåhrt néhmen sie 15 Familiennamen mit, drei dervón ståmmen va die niederdaitschn Mennonitn; man kannt draus fólgern, dass då a genetische Vermischung ståttgfuntn håt. Hait lébm sie in Nórdamerika.

Man sigg, mit wia viele Vélker sie in die léstn Jåhrhunderte in Kontakt kémmen sein. Die Hutterer sein in deer Zeit viel unter sich pliebm unt håm déswégn ihre Språch pis hait derhåltn. Sie håm va die Vélker, mit dé sie in Kontakt gwésn sein, oanzelne Wérter aufgnummen. In der Gégnwårt isch der englische Einfluss stårk; dés måcht sich psunders pemérkpår, weil sie weit ibern Kóntinént vertoalt unt weanig in Kontakt untranånder sein.

A påår Frémdwérter in Huttrischn (Huttererdeutsch)
  • Schweer (Schwiegervater): aus’n Raum Thüringen, Hessen
  • Schute-Hånggelich (Süßspeise mit Topfen): aus der Språch va die Siebmbürgner Sachsn
  • Hatschitscha (Senf): ukrainisch hirčicja
  • födlaisn (kunstdüngen): engl. fertilize
  • schefn (rasieren)): engl. shave

In kärtnerischen Nåmen van Maulwurf „Wultschker“ håm sie af’n Murmele (Murmeltier) ibertrågn. In Fliager (Flugzeug) pezeichnen sie als Luftschiff. As Wórt „scheißn“ håt koan vulgärn Peigschmåck wia in haiting Daitsch. Zu unterscheidn isch die Biblspråch va der Ålltågsspråch. John Hofer, a Prediger pa Manitoba, håt gmoant: „Unsere Seele tut nicht englisch predigen.“ (aus an Zitat van W. Schabus).

As Studium van Huttrischn isch intressant fir der Kénntnis va der Geschichte van sidpoarischn Dialekt.

  • Die deutsche Mundart der Hutterischen Brüder in Nordamerika; Herfried Scheer; Beiträge zur Sprachinselforschung. Band 5. VWGÖ, Wien 1987.
  • Südbairische Elemente in der deutschen Mundart der Hutterer; Wilfried Schabus; in N. Berend / E. Knipf-Komlósi: Sprachinselwelten - Frankfurt M.: Peter Lang (VarioLingua 27) 2006, S. 273–299.
  • „Varietätendynamik und dialektgeografische Entwicklungstendenzen bei den Hutterern in Kanada“. Wilfried Schabus (2008). Zeitschrift für Dialektologie und Linguistik, Heft 135. Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 219–241.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Hutterisch
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?