Ислам · Илаһи китаптар

Ҡөрьән структураһы Ҡөрьән сүрәләре: Мәккә сүрәләре • Мәҙинә сүрәләре Аяттар: Бисмиллаһ • Мөтәшәбихәт Әл-Курси • Тәблиғ • Нәсех Мәнзил • Жүз • Хизб • Руб

Ҡөрьән персонаждары Пәйғәмбәрҙәр • Фәрештәләр • Халыҡтар • Идолы

Уҡыу ҡағиҙәләре Тәжүид • Тәртил • Ҡыраат

Белгестәр Мөфәссир • Хафиз • Ҡарый • Ҡөрьән белгесе

Тәфсир һәм тәржемә Тәфирҙәр исемлеге • Тәржемәләр: урыҫ телендә • ҡаҙаҡ телендә

Экземплярҙар Мүсхәф Әли • Ҡазан Ҡөрьәндәре Усман Ҡөрьәне • Ҡанлы Ҡөрьән • Күк Ҡөрьән

Шулай уҡ ҡарағыҙ Ҡөрьән ғилеме • Тарих • Ижәз Мәжәз • Мүҡәттәә Портал: Ислам

Тәртил (ғәр. الترتیل‎‎ — әт-тәртил, көйләү; рус. Тартиль) — Ҡөрьәндең үҙенсәлекле рецитация стиле, талғынлығы һәм моңлолоғо, бөтә өндәрҙең асыҡ һәм дөрөҫ әйтелеүе, саманан тыш ҡупшыламай, Ҡөрьән тексында махсус билдәләр менән билдәләнгән паузаларҙы аныҡ тотоп уҡылыуы менән айырылып тора.

Морфологик йәһәттән «тәртил» термины «рәттәл» ҡылымынан килеп сыҡҡан, ул «йырлау», «көйләү» мәғәнәләренә эйә.

Ислам сығанаҡтарында Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең Ҡөрьәнде тап ошо ысул менән уҡыуы тураһында хәҙистәр күп^[1]. Шулай уҡ ислам дине тәғлимәтселәренең дөрөҫ һәм ентекле уҡып, аят мәғәнәһе өҫтөндә уйланыу менән бергә Ҡөрьәнде яйлап уҡыу кәрәклеге тураһында әйткән фекерҙәре лә бар.

Ул кафырҙар әйтте: "Ни өсөн һин Ҡөръәнде бер ю​лы индермәнең?" (Ий, Мөхәммәд) Беҙ уны һинең ҡәлбеңә ныҡлы урынлашһын тип, шулай ҡылдыҡ, һәм Беҙ уны иң яҡшы рәүештә аңлаттыҡ (раттәлнәәһү тәртиилә) Әл-Фурҡан 25:32

транскрипцияһы

Үә ҡаалә-лләҙиинә кәфәруу ләү ләә нүззилә ғәләйһил-Ҡур'әәнү джүмләтәү-үәәхидәтәң кәҙәәликә линүҫәббитә биһи фү'әәдәкә үә раттәлнәәһү тәртиилә

— 25:32

Ҡөрьән уҡыу тураһындағы ғилем сиктәрендә (тәжүидтә) был Изге Китапты рецитациялауҙың бер нисә ысулы бар: тәхҡиҡ (өйрәнеүселәр өсөн әкрен уҡыу), һәдер (ашығыс уҡыу) һәм тәдүир (урта манера). Структураһы буйынса тәртил беренсе һәм өсөнсө уҡыу төрҙәренә — тәхҡиҡ һәм тәдүиргә - ҡарай.

• Баранов Х. К. Арабско-русский словарь: ок. 42 000 слов. — 3-е изд. — М., 2001.
• tartīl // Encyclopaedia of Islam, Second Edition, Glossary and Index of Terms / P.J. Bearman, Th. Banquis, C.E. Bowworth, E. van Donzel, W. P. Heinrichs Bowworth. — Brill Online, 2014.