For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Кесаҙна.

Кесаҙна

Кесаҙна (Кесе йома)аҙнаның шаршамбы менән йома араһындағы көн. Халыҡ-ара ISO 8601 стандарттарына ярашлы, кесаҙна (кесе йома) аҙнаның дүртенсе көнө һанала. Мосолман календарында иһә ул аҙнаның алтынсы көнө.

Көн исеме тарихынан

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Урыҫ телендә кесаҙна "четверг" тип атала, ул "четыре" һүҙенән алынған. Башҡа славян телдәрендә лә көн атамаһы оҡшаш атала. Шулай уҡ урыҫ телендә "после дождичка в четверг" тигән әйтем бар, ул "бер ҡасан да булмаясаҡ" тигән мәғәнәлә ҡулланыла. Был мәжүсилек осорондағы инаныс менән бәйле тип һанала. Христианлыҡ ҡабул иткәс, инанысты тәләкәгә әйләндергәндәрҙер.

СССР-ҙа 1932 йылда Наркомснаб Ҡарары менән дөйөм туҡланыу урындарында кесаҙнала "балыҡ көнө" индерелгән булған [1].

Башҡорттар, мосолман булараҡ, көн атамаларының күбеһен фарсы теленән алған, бары йома һәм кесаҙна (кесе йома) атамалары ғәрәп телендәге «йома-джум'а» - «йыйылыу», «мәжлес» тигән һүҙҙән килеп ингән. Билдәле булыуынса, мосолмандар йома көнө мәсеттәрҙә йәки күмәкләп намаҙ уҡырға мөмкин булған урындарҙа йәмәғәт намаҙына йыйыла.

Исламда яңы көн ҡояш байыу менән, йәғни,аҡшамдан башлана - календар тәүлек бөтөп өлгөрмәгән була. Аҙнаның дүртенсе көнөндә ҡояш байыу менән йома башланып өлгөрә, шуға ла халыҡ уны кесаҙна йәки кесе йома тип атаған. "Йома" һәм "аҙна" һүҙҙәре синоним булараҡ та билдәле, шуға күрә кесаҙна ла, кесе йома ла бер үк мәғәнәле һүҙҙәр булып тора.

Был көндөң кисендә йома көнөнә ҡағылышлы ҡағиҙәләр үтәлә.

Фарсы телендә иһә был көн "пәнжешәмбе" тип атала, татар телендә лә ул "пәнҗешәмбе", йәғни, шәмбенән һуң бишенсе көн тигәнде аңлата.

Кесаҙна менән бәйле мәҙәни традициялар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Башҡортостан Республикаһының Яҙыусылар Берлегендә "Әҙәби кесаҙна" үткәреү традицияға ингән. Был көндә яҙыусылар, шағирҙар уҡыусылары менән осраша [2]

  • Иранский календарь [3]
  • ЭСБЕ, статья «Четверг»
  1. Четверг [1]
  2. Әҙәби кесаҙна дуҫтарын йыя [2]



Аҙна көндәре
Дүшәмбе | Шишәмбе | Шаршамбы | Кесаҙна | Йома | Шәмбе | Йәкшәмбе
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Кесаҙна
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?