Вавель аждаһаһы
| Вавель аждаһаһы | |
| пол. Smok Wawelski | |
 | |
| Вафат булған көнө | билдәһеҙ |
|---|---|
| Вафат булған урыны | Краков |
| Үлем төрө | һомицид[d] |
| Үлем сәбәбе | отравление[d] |
| Км үлтергән | Крак II[d] һәм Лех II[d] |
| Дәүләт |
 Польша |
 | |
 Вавель аждаһаһы Викимилектә | |
Вавель аждаһаһы (пол. smok wawelski) — легендар аждаһа, (Аждаһа соҡоро) Краковта Вавель ҡалҡыулығы итәгендәге, имеш, мәмерйәлә йәшәгән.
Легенда
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иң боронғо (XII быуат) Винцентий Кадлубек яҙған был легенданың вариантына ярашлы [1], король Крак хакимлығы ваҡытында (Краков ҡалаһына нигеҙ һалыусы, уның исеме менән ҡалаға исем бирелә) Краковта йән эйәһе— аждаһа, тереләй йотоусы (пол. całożerca, лат. holophagus — йәғни ҡорбандарын тулыһынса йотоусы) барлыҡҡа килә. Аҙнаһына бер тапҡыр аждаһаға ҡорбанға һыйыр килтерергә кәрәк булған; әгәр ул уны алмаһа, алмашҡа кешеләрҙе ашаған. Ҡаланы ғифриттән ҡотҡарыу өсөн, Крак үҙенең ике улын, Крак һәм Лехты аждаһаны үлтерергә ебәргән. Улдары йыланды алышта еңә алмаған, шуға күрә улар хәйләкәрлеккә бара. Улар һыйыр тиреһенә көкөрт тултырғандар, һәм, аждаһа быны йотоп, тонсоғоп үлә. Йылан үлгәндән һуң ағалы-ҡустылы еңеү кемдеке икәнлеге тураһында бәхәсләшеп китә. Өлкән ағаһы, Лех, ҡустыһын үлтерә, ә һарайға ҡайтып ингәс Крак аждаһа менән алышта һәләк булды тип әйтә. Әммә ҡустыһын үлтереүсенең сере асыла һәм уны илдән ҡыуалар, ә ғәйепһеҙгә үлтерелгән ҡустыһы хөрмәтенә ҡаланы Краков тип атайҙар.
Ян Длугош үҙенең йылъяҙмаларында аждаһа өҫтөнән еңеүҙе король еңеүе тип иҫәпләй, ә туған-ара үлтерешеүҙе Крак үлгәндән һуңғы ваҡытҡа күсерә.
Легенданың (XVI быуат) Йоахим Бельский версияһы буйынса аждаһаны итексе Скуба еңә. Ул тәнсәләргә көкөрт тултырып монстрға ташлай. Быҙауҙарҙы ашаған аждаһаның тамағы ныҡ әсетә башлай, ул ярты Висла йылғаһын эсә һәм шартлай.
Кәүҙәләнештәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1972 йылда Вавель ҡалҡыулығы эргәһендә Червен бульварында аждаһа һәйкәле ҡуйыла, авторы поляк скульпторы Бронислав Хромый. Аждаһа һәр биш минут һайын ут бөркә йәки 7168 телефоны аша «smok» тексты менән хәбәр ебәрә[2].
2015 йылда "Allegro" студияһы Legendy Polskie cthbz8syfy ҡыҫҡа метражлы фильм төшөрә, унда аждаһа татуировкалы ир (дат бодибилдеры Ким Колд уйнай) һәм уның осоп йөрөүсе машинаһы. Аждаһа матур ҡыҙҙарҙы яратыусы, ул уларҙы урлай һәм ҡала ситендәге виллаларының береһендә йәшереп тота.
Галереяһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Mistrz Wincenty tzw. Kadłubek: Kronika Polska. Wrocław: Ossolineum, 2008. ISBN 83-04-04613-X.
- ↑ Pracowity smok wawelski (пол.)
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Зилант
- Варшавская русалка
- Змей Горыныч
- Огненный Змей
- Пан Твардовский
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
На Викискладе есть медиафайлы по теме Вавельский дракон
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
