Аҡрын йөрөүсөләр
| Аҡрын йөрөүсөләр | |||||||||||||||||||
 Eutardigrada синыфынан аҡрын йөрөүсө, оҙонлоғо 200 микрон | |||||||||||||||||||
| Фәнни классификация | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
арауыҡтағы ранг
| |||||||||||||||||||
| Халыҡ-ара фәнни исеме | |||||||||||||||||||
|
Tardigrada Spallanzani, 1777 | |||||||||||||||||||
| Синыфы | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Аҡрын йөрөүсөләр (лат. Tardigrada, (рус. Тихоходки ) — микроскопик умыртҡаһыҙҙар төрө, быуынтыҡ аяҡлыларға яҡын. Экстремофилдар.
400 дән артыҡ төрө бар. Дымлы мүктә, үҫемлек ҡалдыҡтарында, сөсө һыуҙа, ләмле ҡомда һәм ташта, шулай уҡ ер өҫтөндәге үҫемлектәрнең һыулы элпәләрендә йәшәй. Кәүҙәләре 0,1-1,2 мм оҙонлоҡта, таҙа, әҙ сегментлы, 4 пар бүлгәләнмәгән ябай ослоҡтары бар. Төзелештәре буйынса буынтыҡ аяҡлыларға яҡын, ләкин улар ябыйыраҡ. Ҡан әйләнеше һәм газ алмашы ағзалары юҡ. Бер күҙәнәкле һыу үҫемлектәре, селәүсендәр, нематодалар һ.б. ваҡ организмдар менән туҡланалар. Аҡрын йөрөүселәрҙең ҡорһаҡ аяҡлы моллюсктар ашҡазанднарында йәшәүсе паразит формалары билдәле. Йәшерен йәшәү рәүеше алып баралар. Уңайһыҙ шарттарҙа кутикуляр ҡапламы аҫтында шар һымаҡ циста стадияһында йәки бик ныҡ һыуһыҙландырғанда ҡоро «мейескә» стадияһын барлыҡҡа килтерәләр. Был хәләттә 10 йылдан артыҡ йәшәргә һәләтле, −272°C- ҡа ҡәҙәр һыуытыуға, +150 °C -ҡа ҡәҙәр йылытыуға түҙәләр, был ваҡытта кислород ҡулланыу 600 мәртәбә кәмей. Бындай анабиотик фазаларҙы иҫәпләгәндә, улар 60 йылдан да артыҡ йәшәргә мөмкин.
Сығанаҡ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Татар энциклопедияһы. Ҡазан, 2008 2013 йыл 7 декабрь архивланған. (тат.)
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Бисеров В. И. Определительная таблица пресноводных тихоходок СССР // Зоол. журнал. 1989. Т. 67, вып. 6; Barnes R.S.K., Calow P., Olive P.J.W. The Invertebrates: a new synthesis // Blackwell Sci. USA. 1993.
Хайуандар систематикаһы | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Болоттар (Эзбиз, Ғәҙәти, Алты нурлы) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Пластинкалылар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Эуметазолар |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бәйләнеше билдәһеҙ | Тараҡлылар | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бәхәсле таксондар | Мезозои · Monoblastozoa · Lophophorata | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Иҫкергән таксондар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
