Абдуллин Илгиз Ғәли улы
| Абдуллин Илгиз Ғәли улы | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР Рәсәй |
| Тыуған көнө | 14 июль 1940 |
| Тыуған урыны | Өфө, РСФСР, СССР |
| Вафат булған көнө | 18 июль 2008 (68 йәш) |
| Вафат булған урыны | Өфө, Рәсәй |
| Һөнәр төрө | ғалим |
| Эш урыны | ӨДНТУ |
| Уҡыу йорто | Өфө дәүләт авиация техник университеты |
| Ғилми дәрәжә | техник фәндәр докторы[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
  |
Абдуллин Илгиз Ғәли улы (14 июль 1940 йыл — 18 июль 2008 йыл) — СССР һәм Рәсәй ғалимы һәм инженеры, техник фәндәре докторы (1989), профессор (1990).
Металл конструкцияларҙың коррозия-механик ныҡлығы буйынса 230-ҙан ашыу фәнни хеҙмәт авторы, шул иҫәптән монографиялары[1], 14 уйлап табыу патенты бар[2].
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1940 йылдың 14 июлендә Өфөлә тыуған.
1957 йылда Өфөнөң 10-сы урта мәктәбен көмөш миҙал менән тамамлай, шул уҡ йылда Өфө авиация институтының (хәҙер Өфө дәүләт авиация техник университеты), «Авиация двигателдәре» факультетына уҡырға инә һәм уны 1962 йылда тамамлай. Өфө юғары уҡыу йортон тамамлағас, СССР Авиасәнәғәт министрлығының Өфө «Гидромеханика» тәжрибә-конструкторлыҡ бюроһында эшлә башлай. Бында Йәш белгестәр советы, шулай уҡ комсомол һәм профсоюз бюроһы ағзаһы итеп һайлана.[3]
1972 йылда Өфө нефть институтының аспирантураһын тамамлай. 1973 йылда «Исследование влияния напряженного состояния карбоната кальция на его стойкость в кислых растворах» темаһына кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай.[4]1969-2008 йылда Өфө нефть институты эшкә килә (ӨНИ, хәҙер Өфө дәүләт нефть техник университеты): кесе ғилми хеҙмәткәр, өлкән ғилми хеҙмәткәр, ғилми эштәр буйынса урынбаҫар, кафедра мөдире (1975 йыл), доцент (1977 йылдың апреленән). 1980 йылдан коррозиянан һаҡлау һәм материаловедение кафедраһы мөдире булып эшләй, был вазифала Мәскәүгә эшкә күскән Э. М. Гутманды алмаштыра[5][6].
Абдуллин 1994 йылда бер үк ваҡытта Өҫтәмә һөнәри белем биреү институты директоры була. 1980 йылдан шулай уҡ ғалимдары металдарҙы коррозиянан һаҡлау буйынса республика ведомство-ара комитеты секретары була. Уҡыу эшен ғилми-тикшеренеү эше менән аралаштыра, кафедрала башҡарылған дәүләт бюджеты һәм ғилми-тикшеренеү эштәренең етәксеһе булып тора. 1994, 1997, 1998 йылдарҙа ғалим Австрия, Венгрия, Ҡытай һәм Англияла стажировка үтә. 1981 йылдан 2004 йылға тиклем уның етәкселеге аҫтында 10 кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлана.
Илгиз Ғәли улы 1989 йылда «Повышение долговечности напряженных нефтегазовых трубопроводов в условиях воздействия грунтовых и транспортируемых активных сред» темаһына докторлыҡ диссертацияһы яҡлай, 1990 йылда уға профессор дәрәжәһе бирелә, ә 2000 йылдан — Фәндәр академияһының ғәмәли ағзаһы була. Абдуллин Илгиз Ғәли улының ғилми эшмәкәрләге нефть һәм газ транспорт үткәргес торба һалыу системаларының һәм нефть химияһы, нефть эшкәртеүҙең башҡа объекттарының, шулай уҡ сәнәғәттең машина төҙөү тармаҡтарында коррозияға ныҡлығын һәм коррозия-механик сыҙамлығын тәьмин итеүҙең практикаһы һәм теорияһы менән бәйле. .
2008 йылдың 18 июлендә Өфөлә вафат була.
СССР-ҙың юғары белем биреү отличнигы (1983), Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1998), миҙалдар менән бүләкләнгән. Шулай уҡ «Социалистик ярышта еңеүсе» (1975) һәм СССР Юғары уҡыу йорттар министрлығының «Эшендәге яҡшы уңыштары өсөн» билдәләре менән бүләкләнгән.[3]
Сығанаҡтар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Татарский энциклопедический словарь. — Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1998.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Абдуллин Ильгиз Галеевич 2019 йыл 28 ноябрь архивланған.
- ↑ Изобретатель Абдуллин Ильгиз Галеевич
- ↑ 3,0 3,1 Хисамитов Урал Скатович. Становление и развитие научно—исследовательских работ по защите металлов от коррозии в высших учебных заведениях 2019 йыл 5 декабрь архивланған.
- ↑ Диссертация кандидата технических наук
- ↑ Хисамитов Урал Скатович. Становление и развитие научно—исследовательских работ по защите металлов от коррозии в высших учебных заведениях
- ↑ Эммануил Маркович Гутман
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- АБДУЛЛИН Ильгиз Галеевич 2019 йыл 5 декабрь архивланған.
- Абдуллин Ильгиз Галеевич
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
