Təbii çiçək
Vikipediya, azad ensiklopediya
| Təbii çiçək | |
|---|---|
 | |
| XBT-10 | B03 |
| XBT-10-KM | B03 |
| XBT-9 | 050050 |
| XBT-9-KM | 050.9[1], 050[1] |
| DiseasesDB | 12219 |
| MedlinePlus | 001356 |
| MeSH | D012899 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təbii çiçək və ya kiçikçiçək (ing. smallpox) — Orthopoxvirus cinsinə aid olan variola virusunun (çox vaxt çiçək virusu adlanır) yaratdığı yoluxucu xəstəlik.[2][3]
İnsanlar təkcə bilavasitə əlaqə nəticəsində deyil, həmçinin üçüncü şəxslər tərəfindən də yoluxa bilərlər. Toz vasitəsilə yoluxma binaların içərisində də yayıla bilər. Çiçək törədicisi inkubasiya dövründən sonra qana keçir və bir neçə gün ərzində qanda dövran edir. Qanın viruslarla dolması çox şiddətli ümumi reaksiyaya, bədənin yüksək hərarətinə, baş ağrısına, bel ağrısına, yaddaşın depressiyasına səbəb olur. 2–3 gündən sonra bədəndə, xüsusilə boğazda və üzdə səpkilər əmələ gəlir. Bu səpkilər şişli və qızılcalı olur.
8–9-cu günlərdə suluqların irinləməsi başlanır, deşilmiş və ya mexaniki olaraq zədə (travma) almış yerlərdən çirk axır və üzün şişməsi baş verir. Selikli qişanın xoralanması nəticəsində udqunma çətinləşir. 15–16-cı günlərdə suluqlar quruyur və nazik qabıq əmələ gəlir, bunlar sonra tədricən düşməyə başlayır. Xəstəliyin qanlı forması daha təhlükəlidir. Bu zaman iç hissəsi qara qanla dolu tünd-qırmızı və qara-qırmızı rəngli çoxlu suluqlu səpki müşahidə olunur. Bu hal adətən ölümlə nəticələnir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Disease Ontology (ing.). 2016.
- ↑ Ryan KJ, Ray CG, redaktorlar Sherris Medical Microbiology (4th). McGraw Hill. 2004. 525–28. ISBN 978-0-8385-8529-0.
- ↑ Babkin, I, Babkina, I. "The Origin of the variola Virus". Viruses. 7 (3). March 2015: 1100–12. doi:10.3390/v7031100. ISSN 1999-4915. PMC 4379562. PMID 25763864.
 Xüsusi təhlükəli yoluxucu xəstəliklər | ||
|---|---|---|
 Vəba Təbii çiçək Qarayara Tulyaremiya Sarı qızdırma Quduzluq | | |
Lüğətlər və ensiklopediyalar | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
