For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Sufrajistlər.

Sufrajistlər

Vikipediya, azad ensiklopediya

Sufrajistlər (fr. suffrage — seçmə hüququ) — qadınların seçki hüququ hərəkatının üzvləri. Həm də səsvermələr siyasi və iqtisadi həyatda ümumiyyətlə qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyə qarşı çıxdı. Radikal hərəkətlərdən istifadə edərək mübarizəni aparmağı mümkün hesab etdilər.

Bu termin, xüsusən, 1903-cü ildə Emmelin Pankhörst tərəfindən qurulmuş və birbaşa fəaliyyətə və vətəndaş itaətsizliyinə yönəlmiş yalnız qadınlar hərəkatı olan İngilis Qadınlarının Sosial və Siyasi Birliyinin (WSPU) üzvlərinə aiddir[1][2]. 1906-cı ildə Daily Mail qəzetinin bir müxbiri, qadın müdafiəçilərini kiçiltmək üçün seçki hüququ tərəfdarı olan «suffragist» terminindən götürülmüş «suffragette», sözün əsl mənasında, "səsvermə" terminini ortaya qoydu. Aktivistlər bu yeni addan istifadə etməyə başladılar, hətta onu WSPU tərəfindən nəşr olunan bir qəzetin adı olaraq istifadə etməyə başladılar.

XIX əsrin sonlarında qadınlar bir neçə ölkədə səs vermək hüququ qazanmışdılar. 1893-cü ildə Yeni Zelandiya 21 yaşdan yuxarı bütün qadınlara səs vermək hüququ verən ilk özünüidarə edən ölkə oldu. [3] 1903-cü ildə İngiltərədəki qadınların səs vermək hüququndan məhrum edildikdə, Pankhörst, qadınların "işin öhdəsindən gəlməsi" lazım olduğuna qərar verdi. WSPU şüarı “əməllər deyil, sözlər” idi [4]. Sufrajistlər siyasətçiləri təqib etdi, parlamentə basqın etdi, polislə qarşıdurma zamanı hücuma məruz qaldı və cinsi təcavüzə məruz qaldı, zəncirlə zəncirləndi, pəncərələri qırdı, poçt qutularını və boş binaları atəşə verdi, kilsələrə və əmlaka zərər vermək üçün bomba atdı, qəzəb və lağa qoyuldu. Həbsxanada olduqları zaman aclıq aksiyasına başladılar və hökumət buna zorla qidalandıraraq cavab verdi. Zorla bəslənən ilk səs ləqəbi Evelin Hilda Burkitt idi. 1913-cü ildə bir yarışda kral atının qabağında qaçan səs lövhəsi Emili Devisonun ölümü bütün dünyaya xəbər verdi. WSPU kampaniyası seçki hüququ hərəkatı daxilində müxtəlif səviyyələrdə dəstəkləndi. Ayrılan qruplar quruldu və WSPU-nun özündə də bütün üzvlər birbaşa hərəkəti dəstəkləmədilər.[5]

  1. Holton, Sandra Stanley. "Challenging Masculinism: personal history and microhistory in feminist studies of the women's suffrage movement". Women's History Review. 20 (5). November 2011: (829–841), 832. doi:10.1080/09612025.2011.622533.
  2. Strachey, Ray (1928). The Cause: A Short History of the Women’s Movement in Great Britain, p. 302.
  3. Harper, Ida Husted. History of Woman Suffrage, volume 6 (National American Woman Suffrage Association, 1922) p. 752.
  4. Pankhurst, Christabel (1959). Unshackled: The Story of How We Won the Vote. London: Hutchison, p. 43.
  5. Holton, 2011. səh. 832

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Sufrajistlər
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?