For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Portret.

Portret

Vikipediya, azad ensiklopediya

Bir gəncə aid Roma-Misir tabut portreti
Moche dulusçuluq portreti, Larco Muzeyi, Lima, Peru

Portret (fr. portrait) - şəkil, fotoşəkil, heykəl və bənzəri sənət növlərində bir adamın üzünün və üz ifadəsinin çəkilməsi ilə yaradılan əsərdir. Bu əsərlərin məqsədi insanın görünüşünü, şəxsiyyətini və ruh halını əks etdirməkdir. Bu səbəblə fotoşəkilçilikdə portretlər enstantane olaraq deyil, müəyyən bir inşa daxilində adamın poza verməsiylə çəkilir. Avtoportret ümumiyyətlə, çəkilən adam rəssama ya da fotoşəkilçiyə doğru baxar və bu sayədə kişinin tamaşaçıya ən müvəffəqiyyətli şəkildə köçürülməsi təmin edilər.

Xüsusiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Krallarimperatorlar kimi əhəmiyyətli kəslərə aid olmayan ən köhnə portretlərdən bəziləri, Feyyum mumiya portreleridir. Misirin Feyyum bölgəsindəki məzarlarda, mumiyaların qoyulduğu tabutlara çəkilən bu portretlər, quru iqlim şəraiti sayəsində bu günə çatmışdır. Bunlar, müxtəlif freskler xaricində, bu günə çatmış olan tək Roma dövrü portret növüdür.

Roma heykəl sənəti daxilində portretlər, xüsusilə tərifləyici olmayan həqiqi təsvir çəkilməkdə idi. IV əsr zamanlarında, insanların görünüşləri, idealizə edilmiş formalarda çəkilməyə başladı. Avropada həqiqi portret anlayışına qayıdış, Orta Dövrün sonlarında, Burgonya və Fransada reallaşdı.

Antik sivilizasiyalar arasında portretlər çıxaran bir neçə mədəniyyətdən biri də Perudakı Moche uyqarlığıydı. Bu əsərlərdə kəslərin anatomik xüsusiyyətləri detallı şəkildə və qəti düzgünlükdə çəkilirdi. Portretləri edilən kəslər idarəçi seçmə zümrə, rahiblər, döyüşçülər və məşhur sənətçilərdi.[1] Bu kəslər, həyatlarının müxtəlif mərhələlərində çəkilirdi. Tanrıların portretləri də edilərdi. Bu əsərlərdə mövzular, saç stilləri, ilişər və üz makiyajları kimi detallara əhəmiyyət verilərdi.

Qərb sivilizasiyasına aid ən bilinən portretlərdən biri, Leonardo da Vinçinin şəxsiyyəti naməlum bir qadının portreti olan Mona Lisa əsəridir. Bilinən ən köhnə portret isə, 2006-cı ildə Fransadakı Angoulême yaxınlarında iştirak edən Vilhonneur mağarasında kəşf edilən və 27.000 illik olduğu təxmin edilən divar şəkilidir.

  1. [Donnan, Christopher B. Moche Portraits from Ancient Peru University of Texas Press, 2004. ISBN 0-292-71622-2.]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Portret
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?