Novruz Rizayev
Cənubi Qazaxıstan Vilayət Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədr müavini
1933 – 1937
Sədr	Levon Mirzoyan
Azərbaycan SSR Dövlət Siyasi İdarəsinin sədri
22 may 1927 – 1929
Əvvəlki	Mircəfər Bağırov
Sonrakı	Mircəfər Bağırov
Azərbaycan SSR xalq daxili işlər komissarı
22 may 1927 – 10 iyul 1929
Əvvəlki	Mircəfər Bağırov
Sonrakı	Stepan Yemelyanov
Bakı Şəhər Soveti sədrinin müavini
192? – 192?
Sədr	İvan Konuşkin
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1883 və ya 1886
Doğum yeri	Ordubad, Naxçıvan qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	30 iyul 1941(1941-07-30)
Dəfn yeri	Kommunarka poliqonu[d]
Uşağı	Kərim Rizayev

Novruz Kərim oğlu Rizayev (1883 və ya 1886, Ordubad, Naxçıvan qəzası – 30 iyul 1941) — Cənubi Qazaxıstan Vilayət Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədr müavini, Azərbaycan SSR Dövlət Siyasi İdarəsinin sədri, Azərbaycan SSR xalq daxili işlər komissarı (22.05.1927 – 10.07.1929)^[1], Bakı Şəhər Soveti sədrinin müavini.

Novruz Rizayev 1886-cı ildə Azərbaycanın Naxçıvan vilayətinin Ordubad şəhərində qulluqçu ailəsində anadan olub. 1905-ci ilin iyulundan 1917-ci ilin yanvar ayına qədər fasiləsiz olaraq Culfa-Təbriz şose yolunda müxtəlif vəzifələrdə çalışıb.

1905-ci ildən inqilabi fəaliyyətə başlayan Novruz Rizayev həmin ilin iyulundan 1917-ci ilin yanvar ayına qədər fasiləsiz olaraq Culfa-Təbriz şose yolunda müxtəlif vəzifələrdə çalışıb, məhz bu dövrdə İran Azərbaycanında baş verən proseslərdə iştirak edib və həm də çar rejiminin təqibləri ilə üzləşib.

Novruz Rizayev 1927-ci il mayın 22-dən Azərbaycan SSR Dövlət Siyasi İdarəsinə başçılıq etmişdi.

O, 1929-cu ilin oktyabrında Dövlət Siyasi İdarəsinin rəhbərliyindən kənarlaşdırılır.

Novruz Rizayevin sonradan partiya-təsərrüfat orqanlarında yenidən yüksək vəzifələrə irəli çəkilməsi təsdiqləyir. 30-cu ilin fevralında Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının razılığı ilə Rizayev Perm şəhərinə getmiş və orada Meşə Sənaye Təsərrüfatının direktoru vəzifəsində işləmişdi. 1931-ci ildə Sverdlovsk şəhərində trest müdiri təyin edilir. 1933-cü ilin fevralında Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsi tərəfindən Cənubi Qazaxıstan Vilayət İcraiyyə Komitəsinin sədr müavini vəzifəsinə göndərilir. Qazaxıstana partiya işinə onu həmin vilayətin icraiyyə komitəsinin sədri vəzifəsində çalışan Levon Mirzoyan dəvət etmişdir.

Novruz Rizayev 1937-ci il oktyabr ayının 31-də Alma-Ata şəhərində Azərbaycan SSR Xalq Daxili İşlər Komissarlığının qərarı ilə həbs edilərək Bakıya gətirilir.

1939-cu il avqustun 2-də Qazaxıstan SSR Xalq Daxili İşlər Komissarlığı qoşunlarının Hərbi tribunalının məhkəməsinin qərarına əsasən bəraət almasına baxmayaraq, 1940-cı il yanvarın 5-də təkrar həbs olunmuş və SSRİ Ali Məhkəməsinin Hərbi Kollegiyasının hökmü ilə 1941-ci il iyunun 30-da ölüm cəzasına məhkum edilmişdir. 1955-ci il mart ayının 19-da Novruz Rizayev SSRİ Ali Məhkəməsinin Hərbi Kollegiyasının Sərəncamı ilə bəraət almışdır.^[2]

Azərbaycanın xüsusi xidmət orqanlarının rəhbərləri
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918–1920)	Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı Məmmədbağır Şeyxzamanlı (1919) Nağı bəy Şeyxzamanlı (1919–1920)
Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası (1920–1991)	Xalq Komissarları Soveti yanında Fövqəladə Komissiya Semyon Pankratov (1920) Baba Əliyev (1920) Eyyub Xanbudaqov (1920–1921) Mir Cəfər Bağırov (1921–1922) Dövlət Siyasi İdarəsi Mir Cəfər Bağırov (1921–1927) Novruz Rizayev (1927–1929) Mir Cəfər Bağırov (1929–1930) Mixail Frinovski (1930–1933) Aleksey Aqrba (1933–1934) Xalq Dövlət Təhlükəsizliyi Komissarlığı Stepan Yemelyanov (1941; 1943–1946) Dövlət Təhlükəsizlik Nazirliyi Stepan Yemelyanov (1946–1953) Anatoli Quskov (1953–1954) Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi Anatoli Quskov (1954–1956) Fyodor Kopılov (1956–1959) Aleksandr Kardaşov (1959–1963) Semyon Sviqun (1963–1967) Heydər Əliyev (1967–1969) Vitali Krasilnikov (1969–1978) Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi Vitali Krasilnikov (1978–1980) Ziya Yusifzadə (1980–1988) İvan Qorelovski (1988–1989) Vaqif Hüseynov (1989–1991)
Azərbaycan Respublikası (1991-ci ildən)	Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi İlhüseyn Hüseynov (1991–1992) Fəxrəddin Təhməzov (1992–1993) Nəriman İmranov (1993–1994) Namiq Abbasov (1994–1995; 1995–2004) Eldar Mahmudov (2004–2015) Mədət Quliyev (2015) Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti Mədət Quliyev (2015–2019) Əli Nağıyev (2019-cu ildən) Xarici Kəşfiyyat Xidməti Orxan Sultanov (2015-ci ildən)

Azərbaycanın daxili işlər nazirləri
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918–1920)	Daxili işlər nazirləri (1918-1920) Fətəli xan Xoyski (1918) Behbud xan Cavanşir (1918) Xəlil bəy Xasməmmədov (1918–1919) Nəsib bəy Yusifbəyli (1919) Məmmədhəsən Hacınski (1919–1920) Mustafa bəy Vəkilov (1920)
Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası (1920–1991)	Xalq daxili işlər komissarları (1920-1929) Həmid Sultanov (1920–1921) Mircəfər Bağırov (1921–1927) Novruz Rizayev (1927–1929) Xalq daxili işlər komissarları (1936-1946) Yuvelyan Sumbatov-Topuridze (1936—1938) Mixail Rayev (1938) Stepan Yemelyanov (1939–1941) Mir Teymur Yaqubov (1941–1946) Daxili işlər nazirləri (1946-1991) Mir Teymur Yaqubov (1946–1950) Ağasəlim Atakişiyev (1950–1953) Stepan Yemelyanov (1953) Anatoli Quskov (1953–1954) Andrey Bulıqa (1954–1956) Əli Kərimov (1956–1960) Xəlil Məmmədov (1960–1965) Məmməd Əlizadə (1965–1970) Arif Heydərov (1970–1978) Cəfər Vəliyev (1978–1987) Aydın Məmmədov (1987–1990) Məhəmməd Əsədov (1990–1991)
Azərbaycan Respublikası (1991–)	Daxili işlər nazirləri (1991-) Məhəmməd Əsədov (1991) Tofiq Kərimov (1991–1992) Tahir Əliyev (1992) İsgəndər Həmidov (1992–1993) Abdulla Allahverdiyev (1993) Rövşən Cavadov (i. e. 1993) Vaqif Novruzov (1993–1994) Ramil Usubov (1994–2019) Vilayət Eyvazov (2019–h. h.)