Kobyay ulusu
Vikipediya, azad ensiklopediya
| Kobyay ulusu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||
|
|||||
|
63°55′27″ şm. e. 127°28′26″ ş. u. |
|||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 20 aprel 1937 | ||||
| Sahəsi |
|
||||
| Saat qurşağı |
|
||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
| Rəsmi sayt | |||||
 |
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
.png)
Kobyay ulusu (saxa Кэбээйи улууһа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi şəhər tipli Sanqar qəsəbəsidir.
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sahəsi — 107,8 min km²-dir. Mərkəzi Saxanın şimal hissəsində yerləşir. Şimaldan Even-Bıtantay ulusu, şimal-şərqdən Verxoyansk, şərqdən Tompon ulusu, cənubdan Ust-Aldan, Nam və Qornı ulusları ilə, qərbdən Vilyoy ilə və şimal-qərbdən Jigan ulusu ilə həmsərhəddir.
Təbii şərait
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ulusun relyefi dağlıq və düzəndir: şimalda və şimal-şərqdə Verxoyansk silsiləsi, ulusun qalan hissəsi Mərkəzi Yakut ovalığı.
Yanvar ayının orta temperaturu dağlarda −36 ° C-dən, vadidə −40 ° C-yə, iyul ayı dağlarda +10 ° C-dən, vadidə +18 ° C-ə qədərdir. Yağıntının miqdarı illik olaraq düzənliklərdə 200–250 mm, dağlarda isə 500–600 mm-ə düşür.
Əsas çayları: Lena (Aldan və Linda çayları) və Vilyoy. Digər çayları: Lampu.ka (uzunluğu 299 km), Lunkubey (uzunluğu 114 km), Mundalıq (103 km uzun), Balamakan (65 km).
Düzənlikdə çoxlu göl var, ən böyüyü Niqilidir (Nidili) (sahəsi 119 km², uzunluğu 33,5 km-dir).
Ulusun ərazisində Ust-Vilyoy Milli Təbiət Parkı yerləşir.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ulusun ərazisi uzun zamanlar öncəsi evenlər, evenklər və saxalar tərəfindən məskunlaşılmışdır.
Kobyay rayonu 20 aprel 1937-ci ildə mərkəzi Kobyay kəndində olmaqla qurulmuşdur. 1959-cu ildə inzibati mərkəzi Sanqara köçürülür. 1962-ci ildə ləğv edilmiş Sakkırır rayonunun Sebyan-Kyuyolski, Seqen-Kyuyolski kənd sovetlikləri ulusa birləşdirilir.
Əhalisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Milli tərkib
Əhalinin əsas hissəsi saxalılar təşkil edir. Üstəlik burada ruslar, evenlər və digər millətlərin nümayənələri yaşayır.
2002-ci il siyahıyaalmasına görə ulusun etnik tərkibi: saxalar — 9209 nəfər (64,95%), ruslar — 3425 nəfər (24.16%), evenlər — 809 nəfər (5.71%), ukraynalılar — 235 nəfər (1.66%), evenklər — 64 nəfər (0.45%) və digər millətlər — 436 nəfər (3,07%).
Sebyan-Koyol kəndi evenlərin yığcam yaşayış yeridir.
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində (Sanqar) bölgə əhalisinin 43,67% -i yaşayır.
- Yaş tərkibi
Əhalinin orta yaşı 30-dir.
Yerli özünü idarəetmə
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kobyay ulusu ərazisinə 1 şəhər və 11 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 23 yaşayış məntəqəsi daxildir[2][3].
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Оценка численности населения на 1 января 2023 года по муниципальным районам.
- ↑ "Закон Республики Саха (Якутия) от 30 ноября 2004 года N 173-З N 353-III «Об установлении границ и о наделении статусом городского и сельского поселений муниципальных образований Республики Саха (Якутия)»". 2019-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-27.
- ↑ "Перечень населённых пунктов, входящих в состав сельских и городских поселений Республики Саха (Якутия)". 2013-07-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-27.
 | |||
|---|---|---|---|
 | İnzibati mərkəz: Yakutsk | .svg) | |
İnzibati-ərazi bölgüsü: | Uluslar: Abıy|
Aldan| Allayıaxa| Amma| Anabar| Bulun| Yuxarı Vilyoy| Verxoyansk| Yuxarı Kolıma| Vilyoy| Qornı| Jıqan| Kobyay| Lena| Meqino-Xanqalas| Mirnı| Muoma| Nam| Neryunqri| Aşağı Kolıma| Nyurba| Oymyakon| Olyokminski| Olenok| Orta Kolıma| Suntar| Taatta| Tompo| Ust-Aldan| Ust-May| Ust-Yana| Xanqalas| Çurapçı| Even-Bıtantay| | ||
| Məqalələr: | Gerb | Himn | Tarix | Əhalisi | İnzibati-ərazi bölgüsü | Bayraq | ||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
