Qoçgiri üsyanı
Vikipediya, azad ensiklopediya
| Qoçgiri üsyanı | |
|---|---|
 | |
| Tarix | 17 iyun 1921 |
| Yeri | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
 | |
|---|---|
| |
Koçkiri üsyanı – 1921-ci ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisi Hökumətinə qarşı Koçgiri, Pezgavır, Maksudan, Aslanan, Kurmeşan, Parçikan, Cenbergan tayfalarının tərəfindən qaldırılmış kürd üsyanıdır.
1920-ci ilin əvvəlində Baytar Nuru, Yellicə nahiyəsində Hüseyn Abdal, Cangaben və Kurmeşan kimi tayfaların rəisləriylə birlikdə yığıncaq təşkil edərək Sevər Andlaşmasının tətbiq olunmasını və Diyarbakır, Van, Bitlis, Elazığ, Dərsim və Koçgiridən ibarət olan ərazilərdə müstəqil kürd dövləti qurulmasını qərarlaşdırmışdır.
Üsyançılar iyul ayında Pərdəyənin Çulfa Əli polis bölməsinə və Şadan tayfa rəisi Paşo da Rifahıyaya hücum etmişlər.
Türkiyə hökumətinin üsyanı diplomatik yolla həll etməsi ilə bağlı atdığı addımlar bir təşəbbüs vermədikdən sonra Türkiyə Böyük Millət Məclisi Hökumətinin təyin etdiyi Topal Osman Ağanın başçılığı altında ərazilərə ordu yeridilir və ümumilikdə üç ay davam edən üsyan tamamilə yatırılır.
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Nuri Dersimi:Kürdistan Tarihinde Dersim, Halep, 1952, (Komkar Yayınları, Köln, 1988)
- Hıdır Göktaş: Kürtler, İsyan-Tenkil, İstanbul, 1991
- Faik Bulut: Dersim Raporları, İstanbul, 2005, ISBN 975-6106-02-6
- Uğur Mumcu, Kürt – İslam Ayaklanması 1919-1925, Tekin Yayınları, İstanbul, 1991, s.33-40. ISBN 975-478-088-9
- Kadim Laçin, 'Koçgiri'siz Cumhuriyet', Mayıs 2009, www.kadimlacin.com, ISBN 9789562599
- Ebubekir Hazim Tepeyran, Hatıralar, Pera Turizm ve Ticaret A.Ş.,1998
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
