Danimarka-Norveç
Vikipediya, azad ensiklopediya
| Parçalanmış | |||||
| Danimarka-Norveç | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Danmark-Norge | |||||
|
|||||
| «Guds hjælp, Folkets kærlighed, Danmarks styrke» | |||||
 1700-cü illərdə Danimarka torpaqları |
|||||
←
 |
|||||
| Paytaxt | Kopenhagen, Oslo | ||||
| Ən böyük şəhər | Kopenhagen, Oslo | ||||
| Dilləri | Norveç dili, Danimarka dili | ||||
| Rəsmi dilləri | Danimarka dili və Alman dili | ||||
| Dövlət dini | Lüteranizm | ||||
| Ərazisi | 487,476 km2 | ||||
| Əhalisi | 1,859,000 | ||||
| İdarəetmə forması | Monarxiya | ||||
| Sülalə | Oldenburqlar | ||||
| Kral | |||||
| • 1524–1533 | I Frederik | ||||
| • 1588–1648 | IV Kristian | ||||
| • 1808–1839 | VI Frederik | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Danimarka-Norveç — hazırkı Danimarka və Norveç torpaqlarında qurulmuş uniya. Həmçinin İslandiya, Qrenlandiya və Farer adalarını da əhatə edirdi. 1536-cı ildə qurulmuş, 1814-cü ilə qədər davam etmişdir. Bu tarixdən sonra Norveç,İsveçin bir parçası olmuş; İslandiya, Qrenlandiya və Farer adaları isə Danimarkaya bağlı qalmağa davam etmişdir.
Quruluş
[redaktə | mənbəni redaktə et]Danimarka-Norveç əslində Kalmar Birliyinin qanuni varisi idi. Lakin İsveçdə baş verən üsyan Qustav Vazanın hakimiyyətə gəlməsinə və İsveçin ayrı bir dövlət yaratmasına təkan verdi. Bundan sonra dövlət Danimarka-Norveç adlanmağa başladı.
Yeddi illik Şimal müharibəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İsveç'in dövlətdən ayrılmasını qəbul edə bilməyən Kral III Kristian özünü hələ də İsveçin hökmdarı kimi görürdü. İsveçlə mütəmadi olaraq müharibə aparan dövlət 7 ildən sonra Stettin sülhünü imzaladı.
Koloniyaların yaranması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Böyük coğrafi kəşflər dövründə Danimarkanın da əsas maraqlarından biri Amerika və Hindistan oldu. Kral IV Kristian Danimarka Ost Hind Şirkətinin əsasını 1616-cı ildə qoydu.
Otuzillik müharibə
[redaktə | mənbəni redaktə et]
1618-ci ildə Avropada Katolik dövlətlərlə Protestant dövlətlər arasında müharibə başladı. Əsasən Skandinaviya dövlətləri vəMüqəddəs Roma imperiyası arasında keçən bu müharibədə məğlub tərəf olan Danimarka-Norveç protestant alman dövlətləri üzərindəki hegemonluq ümidini itirdi.
Norveçin ayrılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Napoleon müharibələri dövründə Danimarka'nın məğlubiyyəti 1814-cü ildə Norveçin İsveçə verilməsi ilə nəticələndi. Bu dövrDanimarka-Norveçin hərbi olaraq ən zəif, elmi olaraq isə Qızıl əsri adlanır. Belə ki, Hans Kristian Andersen və Kyerkeqor kimi dahilər məhz bu illər yetişmişdi.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
