Ad hoc (IPA: [at hɔk]); "Məqsəd üçün spesifik, niyyətə məxsus, məqsədəmüvafiq" mənasını verən Latın dilində ifadədir. Əsasən bir problem üçün müvəqqəti həll yolunu təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bəzən bir çatışmazlığı və ya cəlbedici həlləri vurğulamaq üçün istifadə olunur.

Məsələn, müvəqqəti olaraq yaradılan məhkəmələr və ya tədqiqat istintaq komissiyaları "ad hoc" komitələrdir.

Bir nəzəriyyənin etibarlılığını dəstəkləmək üçün nəzəriyyəyə əlavə edilən bir fərziyyədir. Öz-özlüyündə heç bir dəyəri olmasa da, bir nəzəriyyəni təkzibdən qorumaq üçün "ad hoc hipotezi" istifadə olunur.

Elmi fərziyyələrə zidd olan real məlumatların izahında da bəzən "ad hoc hipotezlər" yalnız vəziyyəti izah etmək üçün istehsal edilə bilər. Tanınmış bir nümunəsi, Albert Einşteynin Xüsusi Nisbilik Nəzəriyyəsinə əlavə etdiyi "kosmoloji sabit"idir. Nisbilik tənliklərinin göstərdiyinin əksinə olaraq, Einstein, fəzadakı sabit quruluşu izah etmək üçün tarazlıq vəziyyətini ortaya qoyan tənliyə bir sabit əlavə etmişdir. Əvvəlcə özü tərəfindən "mənim ən böyük səhvim" kimi xarakterizə olunsa da, sonradan qara enerji nəzəriyyəsi tərəfindən dəstəkləndi.

Xüsusi qrup ümumi mənasında istifadə olunur. Müəyyən bir vəzifə üçün yaradılmış bir təşkilatdır və xidmət müddəti bu vəzifənin icrası ilə məhdudlaşır. Bu cür tapşırıqlar ümumiyyətlə gözlənilməz bir vəziyyət meydana gəldikdə sürətli reaksiya göstərmək üçün fərqli siniflərin elementlərinin bir araya gəlməsi lazım olduqda ortaya çıxır. Bu cür formasiyalardan, məsələn, cəbhə xəttinin bir hissədən yarılması və ya irəli hərəkət edərkən düşmənin bir müdafiə mövqeyi tərəfindən hərəkətin dayandırılması hallarında istifadə olunur.