Çex dili
Orijinal adı	čeština[1] český jazyk
Ölkə	Çexiya[2]
Regionlar	Şərqi Avropa, Mərkəzi Avropa
Danışanların ümumi sayı	10.700.000 nəf. (2019)[3]
Təsnifatı
Slavyan dilləri Qərbi Slavyan qolu
Dil kodları
QOST 7.75–97	чеш 790
ISO 639-1	cs
ISO 639-2	ces, cze
ISO 639-3	ces
Dilin strukturlarının dünya atlası	cze
Ethnologue	ces
ABS ASCL	3601
IETF	cs
Glottolog	czec1258
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Çex dili (özünü adlandırma: čeština, český jazyk tarixi adı: Bohemiya dili^[4] olmuşdur) — slavyan dillərindən biri olmaqla çexlərin dilidir.^[5][6][7] Qərbi Slavyan qrupuna aiddir; Çex-Slovak altqrupunda birləşdiyi slovak dilinə ən yaxındır. Əsasən Çex Respublikasında yayılmışdır; çex dilində danışanların kiçik qrupları həmçinin Slovakiya, Avstriya, Rusiya, Xorvatiya, bir sıra Qərbi Avropa ölkələrində, ABŞ, Kanada, Argentina, Avstraliya və digər ölkələrdə yaşayır. Çex Respublikasının rəsmi dilidir (úřední jazyk) və Avropa İttifaqının 24 rəsmi dilindən biridir (2004-cü ildən)^[8]. Çexlərin adətən kompakt məskunlaşdıqları Mərkəzi və Şərqi Avropanın bir sıra dövlətlərində (Avstriya, Bosniya və Herseqovina, Xorvatiya və Slovakiya) çex dilinin regional dil statusu almaq imkanı var.

Dünyada çex dilini ana dili kimi danışanların ümumi sayı 10,62 milyon nəfəri ötür, onlardan 10,40 milyonu Çexiyada yaşayır (2012).

Çex-Slovak qrupu Qərbi Slavyan daxilində yüksək orta əsrlər dövründə inkişaf etmişdir və Çex-Slovak dialekt kontinuumu daxilində Çex və Slovak dillərinin standartlaşdırılması erkən müasir dövrdə ortaya çıxmışdır. 18-ci əsrin sonu — 19-cu əsrin ortalarında müasir yazılı standart Çex Milli Dirçəlişi kontekstində kodlaşdırıldı. Ümumi Çex kimi tanınan əsas qeyri-standart çeşid, Praqanın xalq dilinə əsaslanır, lakin indi Çexiyanın əksər hissəsində interdialekt kimi danışılır. Ölkənin şərq hissəsində danışılan Morav dialektləri də çex dili kimi təsnif edilir, baxmayaraq ki, onların bəzi şərq variantları slovak dilinə daha yaxındır.

1. ↑ https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/cs.xml.
2. ↑ ^{1 2} ScriptSource - Czechia.
3. ↑ Ethnologue (ing.). 25, 19 Dallas, Texas: SIL International, 1951. ISSN 1946-9675
4. ↑ "Czech language". www.britannica.com. Encyclopædia Britannica. 29 November 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 January 2015.
5. ↑ Short D. Czech // The Slavonic Languages / Comrie B., Corbett G. — London, New York: Routledge, 1993. — P. 455. — 1078 p.
6. ↑ Селищев А. М. Славянское языкознание. Западнославянские языки. — М.: Государственное учебно-педагогическое издательство Наркомпроса РСФСР, 1941. — Т. 1. — С. 22. — 462 с.
7. ↑ Swan, Oscar E. A grammar of contemporary Polish (ingilis). Bloomington, Ind.: Slavica. 2002. səh. 5. ISBN 0893572969. OCLC 50064627.
8. ↑ Скорвид С. С. Западнославянские языки. Чешский язык Arxivləşdirilib 2022-01-21 at the Wayback Machine // Языки мира. Славянские языки. — М.: Academia, 2005. — С. 234–235.