For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Metabolismo.

Metabolismo

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Estructura d'a coencima trifosfato d'adenosina (ATP), una intermediaria principal en o metabolismo enerchetico.

O metabolismo ye o conchunto de reaccions quimicas que se desembolican adintro d'un organismo ta mantener-lo en vida. Istos procesos permiten a los organismos creixer y reproducir-se, mantener as suyas estructuras, y responder a lo suyo medio. O metabolismo gosa subdividir-se en dos categorías. O catabolismo descompone materia organica, como por eixemplo ta quitar enerchía en a respiración celular. L'anabolismo, d'atra man, emplega enerchía ta construir components d'as celulas como as proteínas y acidos nucleicos.

As reaccions quimicas d'o metabolismo s'organizan en rotas metabolicas, en que una sustancia quimica ye transformata en una atra por una secuencia d'enzimas. As enzimas son crucials ta o metabolismo, ya que permiten que os organismos faigan as reaccions deseyables pero termodinamicament desfavorables acoplatas a reaccions favorables. As enzimas tamién permiten a regulación d'as rotas metabolicas en respuesta a cambios en o medio d'a celula u sinyals d'atras celulas.

O metabolismo d'un organismo determina cualas sustancias li son nutritivas y cualas li son verenosas. Por eixemplo, bel procariota emplega sulfuro d'hidrochén como nutrient, pero iste gas ye verenoso ta os animals.[1] A velocidat d'o metabolismo, o ritmo metabolico, tamién influencia la cantidat d'alimento que ye menester ta un organismo.

Una caracteristica sorprendent d'o metabolismo ye o pareixito d'as rotas metabolicas basicas incluso entre especies muit diferents. Por eixemplo, lo conchunto d'acidos carboxilicos que son conoixitos como intermediarios d'o ciclo de Krebs son presents en toz os organismos, y existen en especies tan diversas como a eubacteria unicelular Escherichia coli y organismos multicelulars granizos como os elefants.[2] Istos pareixitos sorprendents en o metabolismo son probablement o resultato d'a gran eficiencia d'istas rotas, y d'a suya aparición primera en a historia evolutiva.[3][4]

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. (en) Friedrich C. (1998). "Physiology and genetics of sulfur-oxidizing bacteria". Adv Microb Physiol 39: 235–89. DOI:10.1016/S0065-2911(08)60018-1.
  2. (en) Smith E., Morowitz H. (2004). "Universality in intermediary metabolism". Proc Natl Acad Sci USA 101 (36): 13168–73. DOI:10.1073/pnas.0404922101.
  3. (en) Ebenhöh O., Heinrich R. (2001). "Evolutionary optimization of metabolic pathways. Theoretical reconstruction of the stoichiometry of ATP and NADH producing systems". Bull Math Biol 63 (1): 21–55. DOI:10.1006/bulm.2000.0197.
  4. (en) Meléndez-Hevia E., Waddell T., Cascante M. (1996). "The puzzle of the Krebs citric acid cycle: assembling the pieces of chemically feasible reactions, and opportunism in the design of metabolic pathways during evolution". J Mol Evol 43 (3): 293–303. DOI:10.1007/BF02338838.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Metabolismo
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?