Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

khoxoz Хошууд
Rechions con comunidaz importants
China
Idiomas
Oirato
Relichión
Budismo
Pueblos relacionaus
calmucos y atros oiratos
Mapa

Os khoxoz (en mongol Хошууд, ᠬᠤᠱᠤᠳ, qoşūd) son una d'as tribus historicas d'os oiratos. Viviban en a rechión d'Urumtoi pero huei viven en Qingai en a zona d'o Kok Nur u Lago Qingai. Bellas faccions d'os khoxoz emigroron con os torguz t'as riberas d'a baixa Volga y contribuyoron a la formación d'o pueblo calmuco actual.

En tiempos de l'apocheu d'os oiratos os khoxoz emigratos ta Qingai yeran aliaus d'os choros y influiban en a politica tibetana.

En lo sieglo XVII o cinqueno grant mayestre d'os birrez amariellos trobó protección en Gushri Khan, d'a tribu Khoxot establita en Kuk Nor (Quingai). Dimpués d'una intervención armata en 1640-1641 Gushri asignó tot o Tíbet central a un Dalai Lama nombrato en 1642, pero conservando l'autoridat militar. O Dalai Lama delegó o suyo poder a un rechent. Os birrez royos son excluitos d'a vida politica y lo Dalai Lama nombra Panchen Lama a un birret amariello. O rechent consigue mantener a paz en o Tíbet dica zaguers d'o sieglo XVII.

En 1717 a elección d'un nuevo Dalai Lama, reconoixito por os Qing, provoca un conflicto entre o rechent y os khoxoz. En 1717 os Dzhungaros intervienen contra os khoxoz y prenen Lhasa, que saqueyan. En 1720 os Qing son qui prenen Lhasa y nombran a atro Dalai Lama, que en 1750 reestableix l'orden. Una comisión de l'imperio chino reorganiza o gubierno tibetán. S'estableix que un rechent gobierne mientres siga a minoría d'edat d'un Dalai Lama, que ye o cabo d'estato. L'aristocracia ye representata por ministros, dos amban, delegatos de l'emperador agüaitan.

• Jean Sellier: Atlas de los pueblos del Asia meridional y oriental. Acento Editorial.