Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Jacques Cartier
Jacques Cartier en un retrato de Théophile Hamel.
Información personal
Calendata de naixencia	31 d'aviento de 1491
Puesto de naixencia	Sant-Maloù
Calendata de muerte	1 de setiembre de 1557
Puesto de muerte	Sant-Maloù
Ocupación	Explorador

Jacques Cartier (31 d'aviento de 1491, Sant-Maloù, Francia - 1 de setiembre de 1557), baptizato Jakez Karter, estió lo primer explorador francés en America d'o Norte. Fació tres viaches en 1534, en 1535-1536 y en 1539-1542 pa intentar trobar o paso d'o norueste ta plegar a America y eludir o control establito por os espanyols.

Estió lo primer explorador d'o golfo de San Lorenzo, descubridor d'o río San Lorenzo realizando mapas d'ixa zona. Tamién ye a primera persona en nombrar ixe territorio como Canadá.

Describió os suyos viaches en Relations, un manuscrito que nomás ha plegau dica los nuestros días en obras publicadas u traducidas cualques anyos dimpués.

Morió por una epidemia de peste l'1 de setiembre de 1557 en a suya ciudat natal, y ye apedacato en a seu de Sant Vicent de Sant-Maloù.

Os primers anyos d'a suya vida d'a suya vida son poco conoixitos. En 1520 se casó con Catherine, filla de Jacques des Granches, conestable de Sant-Maloù, matrimonio que millora la suya categoría social.

Bels historiadors piensan que antis d'o suyo primer viache documentau ya heba plegau dica Terranoba con una campanya de pesca, ya que a rechión yera conoixita por os pescadors bascos y bretons. Atros creyen, basando-se en o suyo conoiximiento d'o portugués y con as cutianas contimparacions con as suyes memorias de viache entre os amerindios de Nueva Francia y os brasilenyos, que talment habió participato en bel viache a Brasil, ye fácil que con Giovanni da Verrazzano (encara que iste no heba explorato mas que l'America d'o Norte y no pas l'America d'o Sud).

Navegant de gran pericia, en 1532 fue presentanto a o rei de Francia por l'abat d'o monesterio d'o Mont-Saint-Michel, y en 1534 Francisco I li mandó que troba-se una rota ta comunicar Europa y Asia por o norte d'America (o clamato «paso d'o norueste»), ta eludir o control establito por os espanyols en aquel continent. Fació tres viaches ta intentar trobar o paso, en 1534, en 1535-1536 y en 1539-1542.

Morió por una epidemia de peste l'1 de setiembre de 1557 en a suya ciudat natal, y ye apedacato en a seu de Sant Vicent de Sant-Maloù.

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Jacques Cartier.