For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Imperio Austrohongaro.

Imperio Austrohongaro

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Imperio Austrohongaro
Österreichisch-Ungarische Monarchie
Osztrák–Magyar Monarchia
1867 — 1918
Bandera Escudo d'armas
Himno nacional: Gott erhalte Franz den Kaiser
Situación de Imperio Austrohongaro
Situación de Imperio Austrohongaro
Imperio Austrohongaro en 1913
Capital Viena y Budapest
Idioma oficial
 • Atros idiomas
Alemán, hongaro y latín
Checo, polaco, ucrainés, rumano, croata, eslovaco, serbio, esloveno, rutén y italiano
Gubierno Monarquía
 • Compromís austrohongaro 8 de chunio de 1867
 • Desaparición 31 d'octubre de 1918
Superficie
 • 1914

676,615 km²
Población
• 1914 est.
     Densidat

52.800.000 hab.
0,1 hab/km²
Chentilicio Austrohongaro/a[1]

L'Imperio Austrohongaro estió un estau federal d'Europa Centro-Oriental formau por Cisleitania y Transleitania, en a subchección d'a monarquía d'os Habsburgo. Manimenos por a suya curta duración no tenió que dos emperadors: Francisco Chusé I y Carlos I.

O 18 de febrero de 1867 se plegó a lo compromís austrohongaro. Como respuesta a lo problema d'as reivindicacions nacionals d'os hongaros. O territorio baixo sobiranía d'os Habsburgo quedaba dividiu en dos estaus: Cisleitania, con clase dirichent alemana y Transleitania, con clase dirichent hongara. Os dos estaus comparten sobirán, con o títol d'Emperador d'Austria y Rei d'Hongría, y tamién comparten tres ministerios: economía, afers exteriors y defensa. Os territorios alemans, polacos, checos, eslovenos y italianos yeran en Cisleitania y os territorios hongaros, eslovacos, croatas y vlacos yeran en Transleitania.

Cisleitania

Os alemans son o 36 % d'a población de Cisleitania y o 12 % de l'Imperio Austrohongaro. 4/5 parz son en o territorio que esvebendrá Austria, (os Alpenländer) y en os Sudetes. En Cisleitania os checos y italianos tendrán importants movimientos separatistas.

Transleitania

A dieta hongara ratificó o compromís en abril de 1867. O 8 de chunio ye coronau Francisco Chusé rei de Hongría. Encomenzará una campanya de maguiarización d'as minorías, en un estau on os hongaros no yeran que o 48 % d'a población, os eslovacos o 9,4 %, os rutens (rusins) o 2,3 %, os vlacos o 14,1 %, os serbios o 5,3 %, os croatas o 8,8 %, os alemans o 9,8 % y un 2,2 % d'atras minorías.

Hongría preba de millorar a educación ixamplando l'amostranza primaria, secundaria y superior en a capital y en as provincias. As trasformacions creyan tensions socials. A baixa nobleza monopoliza os puestos de l'administración y de l'exercito. O poder economico y as finanzas son en mans d'una burguesía en gran parte chodiga maguiarizada y a vegadas cristianizada, con igualdaz de dreitos civils en 1893.

O rechimen electoral que limita a representación en o Parlamento d'as minorías nacionals. O Compromís de 1867 no resolvió o problema d'as nacionalidaz, que heban de contentar-sen con a lei de nacionalidaz d'o 6 d'aviento de 1868, de fueras d'os croatas teneban un rechimen propio por o compromís hongaro-croata de noviembre de 1868. A lei de nacionalidaz autoriza o uso d'as luengas minoritarias a escala local, en l'administración, en as ilesias y asociacions. L'hongaro ye a luenga d'estau y l'aplicación d'a lei ye dende un punto de vista centralista y no tan tolerant como en o texto d'a lei.

Dimpués de 1867 a nobleza hongara quereba que fuese suprimida a institución d'as mugas militars, en o Banato en 1872 y en Croacia y Eslavonia en 1878.

En a decada de 1870 os habitants de Bosnia-Herzegovina y de Bulgaria se sublevaban a l'Imperio Otomán, encomenzando una crisi internacional. Por o Congreso de Berlín de chulio de 1878 Austria-Hongría ocupan Bosnia-Herzegovina y o Sanchac de Novi Pazar.

A ocupación de Bosnia-Herzegovina, que ya no chustificaba una muga militar y en 1872 fue suprimida a muga militar de Croacia y Eslavonia, quedando os serbios y croatas sin os privilechios que i teneban, con o que creixe o descontento.

Una lei d'educación de 1879 imposa a las escuelas d'as minorías un minimo d'amostranza de l'hongaro, y en 1907 encara aumentan as disposicions d'esta lei.

A primera Guerra Mundial y fragmentación de l'Imperio

O 28 de chunio se produce l'atentau de Sarajevo, o 27 de chulio Austria-Hongría declara a guerra a Serbia y o 28 de chulio encomienza a primera Guerra Mundial, en a que Austria-Hongría ye derrotada.

O día 11 de noviembre de 1918 o Emperador Carlos se refuchia en Italia. A derrota suposa un cambio total de mugas y creyación de nuevos estaus con territorios en l'antigo imperio: Checoslovaquia, Reino d'os Serbios, Croatas y Eslovenos, Polonia y perdugas territorials a mans d'os estaus güegants: Italia y Rumanía. Austria y Hongría se deseparan.

O 12 de noviembre de 1918 se proclamó a Republica de l'Austria Alemana “Deustch-Österreich”, como parte d'a Republica Alemana, manimenos o Tractau de Saint-Germain-en-Laye prohibiba que os alemans austriacos s'unisen a lo atros alemans en un mesmo estau, y se creya a Republica d'Austria, con un rechimen federal dende octubre de 1920.

Por o tractau de Trianon Hongría pierde territorios habitaus por mayorías no hongaras en as suyas marguins.

Referencias

Vinclos externos

Bibliografía

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Imperio Austrohongaro
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?