For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Himalaya.

Himalaya

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Himalaya
O Himalaya dende o espacio
Cheografía
Cordelera (({cordelera))}
Sector (({sector))}
(({tpran))} (({ran))}
Maxima altaria 8.848 m, Everest
Cimas importants
Largaria 2.400 km
Amplaria 400 km
Superficie 600.000 km²
Vértiz cheodesico
Subsistemas (({subsistemas))}
Administración
Estau
País Bután
China
India
Nepal
Pakistán
'
Cheolochía
Edat 70 millons d'anyos
Materials Rocas metamorficas, plutonicas y ofioliticas
Tipo (({tipo))}
Mapa

L'Himalaya ye una cordelera situata en o continent asiatico y s'estendilla por os países de Bután, China, Nepal, Tíbet, India y Pakistán, formando un arco d'ueste a este de 2.600 kilometros y de norte a sud de 350 kilometros. O suyo nombre procede d'o sanscrito y significa val de nieus.

Ye a cordelera mas alta d'a Tierra con 14 tucas de mas de 8.000 metros d'altaria, estando lo Everest con 8.844,43 metros d'altaria, anque seguntes beluns 8.846, 8.848 m y atros 8.850 m a montanya mas alta d'a tierra,[1][2] atros "ueitomil" como lo Chogo Ri renombrato como K2 (8.611 m) y Kanchenjunga (8.598 m), tamién i son en l'Himalaya.

L'Himalaya ye o lugar a on estan os naixederos de bels d'os mas grans ríos d'Asia y d'o mundo. Entre os ríos que tienen o suyo naixedero en l'Himalaya esta o Gangas, l'Indo, o Brahmaputra, o Yamuna y o Yangtzé, en os cuals cauces viven no menos de 1300 millons de personas.

A cordelera de l'Himalaya ha influito en a cultura popular y muitas d'as suyas montanyas y rios son sagratos ta os pueblos y as relichions d'Asia d'o Sud.

Tucas de mes de 8.000 m d'altaria

Anvista aeria de l'Himalaya, O Mont Everest puede alufrar-se amán d'o centro d'a imachen.

Istas 14 tucas ueitomils son as de mes altaria de l'Himalaya y tamién as 14 tucas de mes altaria d'o mundo.

  • Everest, (Sagarmatha en nepalés y Chomolangma en tibetán), 8.844,43 m, anque seguntes beluns 8.846, 8.848 m y atros 8.850 m.[2][3]
  • K2, con 8.611 m ye a segona tuca mes alta d'o mundo.
  • Kangchenjunga, (dito tamién Kanchajunga, Kanchajanga, Kinchijunga, Kangchenjunga, Kangchen Dzö-nga, Kanchendzonga o Kangchanfanga), 8.586 m.
  • Lhotse, con 8.516 m d'altaria.
  • Makalu, con 8.462 m d'altaria.
  • Cho Oyu, con 8.201 m d'altaria.
  • Dhaulagiricon 8.167 m d'altaria.
  • Manāslu, conoixito tamién como Kutang, con 8.156 m d'altaria.
  • Nanga Parbat, conoixito tamién como Diamir, con 8.126 m d'altaria.
  • Annapurna, con 8.091 m d'altaria.
  • Gasherbrum I, conoixito tamién como K5, con 8.080 m d'altaria.
  • Broad Peak con 8.047 m d'altaria.
  • Gasherbrum II, conoixito tamién como K4, con 8.035 m d'altaria.
  • Shisha Pangma, conoixito tamién como Xixiabangma y Gosaithan, con 8.013 m d'altaria.

En a cultura popular

As dimensions que tiene tanto en longaria como en altura ha limitau o intercambio cultural y a migración humana entre o norte y o sud. Estas dificultaz han permitiu que os contactos haigan estau poco numerosos y os conflictos s'haigan privau. As diferencias son significativas si se comparan as relichions, costumbres y lenguas de China y d'a India, anque antiparte tamién i hai semellanzas per o que fa a considerar muitos puestos d'a cordelera (ríos, montanyas, etc.) como puestos sagraus pa as distintas relichions y civilizacions que han habitau a cordelera u as suyas inmediaciones.

O himalaya tamién ha estau un puesto d'inspiración y escenario de liendas, documentals, cintas, libros y poesias.

O videochuego Far Cry en a suya cuarta edición de 2014 l'acción transcorre en Kyrat, un país ficticio situau en o Himalaya.

Cine

Como buen escenario natural s'han rodau muitos documentals y cintas d'entretenedera a vegadas localizadas en un puesto emblematico u destacau d'a cordelera como puede estar o Everest.

Galería d'imachens

Bibliografía

  • (en) Aitken, Bill, Footloose in the Himalaya, Delhi, Permanent Black, 2003. ISBN 81-7824-052-1.
  • (en) Everest, the IMAX movie (1998). ISBN 0-7888-1493-1.
  • (en) Fisher, James F., Sherpas: Reflections on Change in Himalayan Nepal, 1990. Berkeley, University of California Press, 1990. ISBN 0-520-06941-2.
  • (en) Gansser, Augusto, Gruschke, Andreas, Olschak, Blanche C., Himalayas. Growing Mountains, Living Myths, Migrating Peoples, New York, Oxford: Facts On File, 1987. ISBN 0-8160-1994-0 and New Delhi: Bookwise, 1987.
  • (en)Hunt, John, Ascent of Everest, London, Hodder & Stoughton, 1956. ISBN 0-89886-361-9.
  • (en) Isserman, Maurice and Weaver, Stewart, Fallen Giants: The History of Himalayan Mountaineering from the Age of Empire to the Age of Extremes. Yale University Press, 2008. ISBN 978-0-300-11501-7.
  • (en) Ives, Jack D. and Messerli, Bruno, The Himalayan Dilemma: Reconciling Development and Conservation. London / New York, Routledge, 1989. ISBN 0-415-01157-4.
  • (en) Lall, J.S. (ed.) in association with Moddie, A.D., The Himalaya, Aspects of Change. Delhi, Oxford University Press, 1981. ISBN 0-19-561254-X.
  • (en) Palin, Michael, Himalaya, London, Weidenfeld & Nicolson Illustrated, 2004. ISBN 0-297-84371-0.
  • (en) Swami Sundaranand, Himalaya: Through the Lens of a Sadhu. Published by Tapovan Kuti Prakashan (August 2001). ISBN 81-901326-0-1.
  • (es)Gansser, Augusto, Andreas Gruschke, Blanche C. Olschak: Himalaya, el techo del mundo. Madrid: Grupo Anaya, 1991.
  • (en) John Hunt, Ascent of Everest, Hodder & Stoughton (1956) ISBN 0-89886-361-9
  • (fr) Michel Raspaud, L'Aventure himalayenne. Les enjeux des expéditions sur les plus hautes montagnes du monde, 1880-2000, Presses universitaires de Grenoble, 2003.

Referencias

Vinclos externos

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Himalaya
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?