For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Dinosauria.

Dinosauria

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Dinosauria
Tyrannosaurus rex
Tyrannosaurus rex
Estato de conservación

Extinguito de tiempos prehistoricos.
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Reptilia
Dinosauria
Owen, 1842

Os dinosauros[1] (cientificament Dinosauria; d'o griego: δεινός Deinos, "terrible" y σαύρα Saura, "engardaixo" u "reptil") son un grupo d'animals mayoritariament fosils, descendients d'os Ornithodira, que constituyen un superorden d'os Archosauria. Actualment, se creye que as aus son descendients d'os dinosauros sauropelvians. Dinosauria fue propuesto por Richard Owen en l'anyo 1842 ta clamar a los granizos y extinctos reptils que s'heban trobato por primera vegata en Gran Bretanya.

Se considera que forman un grupo natural ya que presentan una serie de sinapomorfias que els unen, como por eixemplo un femur articulato con a pelvis por meyo de condilos, dispuesta en anglo respecto d'o femur, y vueito en a pelvis. Se tracta d'a mesma disposición que se presenta en os mamiferos, y que permite que as garras posteriors sostiengan o cuerpo como un pilar.

Clasificación

[editar | modificar o codigo]

Bi ha dos órdens de dinosauros: os ornitopelvians (Ornithischia) y os sauropelvians (Saurischia), que se diferencian basicament en a forma d'a centura pelviana, en o primer caso pareixita a la d'as aus y en o segundo a la d'os atros reptils.

  • Ornithischia.
    • Ornitopodos.
    • Ceratopsidos.
  • Saurischia.
    • Teropodos.
      • Celurosauros (abarca as aus).
      • Carnosauros.
    • Prosauropodos.
    • Sauropodos.

Chacimientos de Dinosauros en Teruel

[editar | modificar o codigo]

En a era mesozoica i heba un mar y bellas islas entre o microcontinent d'a Placa Iberica y o continent u continents d'a Placa Euroasiatica. Os sedimentos d'este tiempo cheolochico en o Sistema Iberico son predominantment marins, sobretot calsineras. Sindembargo a man d'as islas u cuan baixaba o livel d'a mar local (regresions), podeban sedimentar materials marins con a fauna que i heba, os dinosauros incluitos.

En a provincia de Teruel tenemos chacimientos en Galv, Riodeva, y Penyarroya de Tastavins. O dinosauro de Riodeva Turiasaurus riodevensis ye un sauropodo y uno d'os mes grans conoixitos.

En os museus de Territorio Dinópolis se pueden veyer una amostranza d'os dinosuros en Aragón y os suyos chacimientos, o suyo museu emblema ye Dinopolis, situato en Teruel, que ye o parque paleontolochico mas gran d'Europa.

Os dinosauros en a cultura

[editar | modificar o codigo]

En a literatura

[editar | modificar o codigo]

Os dinosauros apareixen en muitas obras literarias belunas d'as que bi ha de destacar son Journey to the Center of the Earth de Jules Verne, The Lost World de Sir Arthur Conan Doyle y Jurassic Park de Michael Crichton .

Dende os prencipios de cine os dinosauros son un tema que surte a sobén en cintas como King Kong, Godzilla y as suyas secuelas, Jurassic Park.

En a televisión a mas popular serie a on surten dinosauros ye os debuixos animatos The Flintstones (Os picapiedra). Tamién bi ha atras series documentals como Walking with Dinosaurs, When Dinosaurs Roamed America y Planet Dinosaur.

Se veiga tamién

[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]
  1. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Dinosauria
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?