For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Cristianismo.

Cristianismo

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
A cruz ye o simbolo d'o cristianismo.

O cristianismo ye una relichión monoteísta fundamentada en a vida e as amostranzas de Chesús de Nazaret. Ye a mayor relichión d'a Tierra, con 2.100.000.000 practicants, lo que representa cuasi un tercio d'a población humana. Comparte con o chudaísmo o Tánakh, clamato como Antigo Testamento por os cristianos. Por ista razón ye a vegadas clamada como una relichión Abrahamanica chunto a lo chudaísmo y a l'islam.

Brancas d'o cristianismo

[editar | modificar o codigo]

As diferents brancas d'o cristianismo han amaneixito dende o mesmo orichen. A mes antiga son os ebionitas que creyeban en a fegura de Chesús sin deixar de seguir a lei y ritual propios d'o chudaísmo, por o que no aceptoron a Sant Pavlo. Tamién i habió sectas que combinaban cristianismo y gnosis.

Belunas d'as ilesias orientals tienen o suyo orichen en as luitas por o poder entre bispes, uns conseguiban imponer os suyos criterios en os Concilios, y atros no los acceptaban independizando-se y convertindo-se en hereches pa o cristianismo oficial. Pa pueblos sozmesos a los romanos a herechía ha estau un camín pa expresar o deseyo d'independencia u a independencia (nacionalismo relichioso), ye o caso d'a Ilesia Copta u d'a Ilesia Siriana. O proceso d'expansión d'o cristianismo fueras de l'Imperio Romano permitió a expansión tanto de formas de cristianismo que obedeixeban a Roma u Costantinoble, como de formas hereticas. As formas no ortodoxas u herechías permitiban a los recient convertitos desligar-sen d'o poder imperial, fer ilesias nacionals u no ser perseguitos en países enemigos de Roma: Ilesia Arriana, Ilesia Armenia, Ilesias Celtas, Ilesia Asiriana, etc...

A Rivalidat entre a hierarquía de Roma y Costantinoble produció un proceso contino de deseparación que remató en o sieglo XI.

Dende ixas envueltas d'as Cruzatas y d'a decadencia de l'Imperio Bizantín Roma ha conseguito que parte d'os fidels d'as ilesias orientals aigan aceptato l'autoridat de Roma pero mantenendo o suyo rito propio, convertindo-se en lo que se conoixe como uniatas, en oposición a las ilesias orientals que no aceptan l'autoridat papal y que se conoixen como ortodoxas.

  • Toz os maronins aceptoron a lo Papa de Roma convertindo-se en uniatas.
  • Parte d'os armenios aceptoron l'autoridat papal, sobretot en tiempos d'o Reino d'Armenia la Chica, aliato d'os cruzatos.
  • Parte d'a Ilesia Asiriana, seguidora d'o Nestorianismo aceptó a lo Papa de Roma en lo sieglo XVI orichinando a Ilesia Caldea.
  • Parte d'a minguata Ilesia Siriana aceptó a lo Papa de Roma orichinando a Ilesia Catolica Siriana.
  • Os cristianos de rito griego que aceptoron en diferents contextos historicos a lo Papa de Roma son conoixitos como greco-catolicos. En Grecia siempre han estau pocos y fuoron perseguitos. En cambio una parte sustancial d'os cristianos de rito griego aceptoron a lo Papa de Roma en l'antiga Unión Polaco-Lituana, en Transilvania (Ilesia Uniata d'Alba Iulia), y en Orient Meyo.

As crisis baixomedievals y los cambios socioeconomicos de dimpués d'a Edat Meya facioron que en cualques países d'Europa que deseyaban desligar-sen de Roma prenesen versions d'o cristianismo diferent d'o catolicismo mirando en a radiz biblica y orichinando una sucesión d'ilesias diferents a lo largo d'os sieglos.

  • Protestantismo, formato por multiples Ilesias independients, que no reconoixe a supremacía papal.
  • Restauracionismo, formato por os Testimonios de Chehová, escisión d'os Adventistas d'o seteno día y a Ilesia Mormona, entre d'atros.

Bibliografía

[editar | modificar o codigo]

Se veiga tamién

[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Cristianismo
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?