For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Amariello.

Amariello

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Amariello
Cordenadas de color
HTML #FFFF00
RGB (r, g, b) (255, 255, 0)
CMYK (c, m, y, k) (0, 0, 100, 0)
HSV (h, s, v) (60°, 100%, 100%)

L'amariello ye una color; ye a color d'a luz en un ran entre os 565 y os 580 nanometros, encara que en realidat ye a mezcla d'as colors verde y roya, que a o uello humán s'adhiben ta formar a color amariella. A suya color complementaria ye l'azul.

Etimolochía

[editar | modificar o codigo]

Bi ha diferents hipotesis sobre a etimolochía d'a palabra amariello. A mes común la fa derivar d'o latín AMARUS ("triste", "amargo"), con o sufixo -ELLU (que en aragonés esdeviene -iello). D'esta traza a color amariella se relacionaría con a muerte y con as malautías luengas. L'aragonés s'alinia en este aspecto con as luengas iberorromanicas galaicoportugués ((a)marelo), astur-leyonés (mariellu) y castellano (amarillo), a diferencia d'as luengas galorromanicas occitán (auriòl, jaune) y francés (jaune), y o catalán (groc, d'o latín CROCUS, "zafrán").

En aragonés medieval trobamos a palabra amariello con regularidat tanto en textos comercials como literarios, con a curiosa excepción d'o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo" en o que leyemos tanto amariello como jaune. Actualment en aragonés cheneral no se pronuncia lo diftongo -ie- en o sufixo -iello esta palabra, ni sisquiera en parlas conservaderas d'a pronunciación d'este sufixo como o chistabín[1] y benasqués[2], que por a suya situación nordoriental extrema podioron tener atras denominacions en o periodo medieval. Manimenos as normas ortograficas de l'Academia de l'Aragonés recomiendan d'escribir a forma historica d'este sufixo[3].

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. (es) Fernando Blas Gabarda, Fernando Romanos Hernando: Diccionario Aragonés: chistabín-castellano. (Bal de Chistau). Gara d'Edizions, 2008.
  2. (es) Ángel Ballarín Cornel: Diccionario del Benasqués. Institución Fernando el Católico, Zaragoza, segunda edición 1978.
  3. (an) Academia de l'Aragonés Propuesta ortografica de l'Academia de l'Aragonés. EDACAR, 7. Zaragoza, 2010. p 63
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Amariello
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?