For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Accipiter nisus.

Accipiter nisus

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Accipiter nisus
esparveret
Accipiter nisus
Estato de conservación

Seguro.
Dominio: Eukaryota
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Aves
Orden: Accipitriformes
Familia: Accipitridae
Chenero: Accipiter
Especie: A. nisus
Accipiter nisus
Linnaeus, 1758

O gabilán[1] u esparveret[1] (Accipiter nisus (L., 1758)) ye un ave rapinyadera de dimensions chicas d'a familia d'as accipitridas, cazadera en as selvas especializata en a captura de muixons mes chicoz que ella.

As suyas colors son fuscas per alto, per l'usual grisas, y blancas con rayetas negras per a tripa en as fembras, estando sobstituita la tonalidat blanca choven per una de mes royenca en os masclos de mes edat, que se concentra en as galtas y o peto. As fembras gosan arribar t'as midas mes grans, como en a mes gran parte d'as rapinyaderas, estando las midas caracteristicas d'a especie d'entre os 27 y 37 cm de lonchitut. Ye asinas a segunda rapinyadera mes chicota d'Eurasia dezaga d'os ciquilins y os esmerellons.

Se tracta d'una especie autoctona d'Eurasia y d'o norte d'Africa. Sen gosa trobar, per regular, en selvas viellas, d'as cuals ne tría as de coniferas ta fer-be o niedo. Os niedos son d'arquitectura bella cosa millor treballada que no en a resta de aves de presa, de forma arronchadeta, siempre alto en os árbols. Tapizan os niedos, que son feitos de brancas y palez, con plumas, e i meten una cobada d'entre 4 y 5 uevos que i van ficando con intervalos d'entre 3 y 4 días d'entre éls. A fembra se cluca a partir que b'haiga ficato lo tercer uevo, y se fa alimentar per o masclo mientres que dura a covata, que ye alto u baixo de 35 días.

Os pollez completan o plomache d'aligón arredol d'o día 28 de vita, y aunque s'esvolutan dende bien chicoz, prencipian a revolar-se a partir d'o día 32. A partir d'ixe punto, os aligons s'exparden per arredol de l'árbol en o que i heban feito niedo, y romanen a expensas d'os suyos prochenitors ta alimentar-se anque éls haigan de buscar en a redolada.

Como tamién pasa con o suyo familiar l'azor, o gabilán conoix denominacions populars que el quieren emparentar con os «esparvers», anque no sigan tan relacionatos con o chenero Buteo que ye el d'os verdaders esparvers. S'ha puesto documentar o nombre popular d'«esparveret»,[1] en forma deminutiva, en as localidaz de Sarller, Bisagorri, Renanué, Esdolomada y Castanesa en Ribagorza;[1] Vió, Guaso, Puértolas y Nerín en Sobrarbe;[1] Rodellar y Alquezra en o Semontano de Balbastro;[1] y Pandicosa en l'Alto Galligo.[1] Altros autors dan como cheneral en Aragón a forma «gabilán», «gabilán».[2]

Se veiga tamién

[editar | modificar o codigo]

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 (an) VIDALLER TRICAS, Rafel, Libro de As Matas y Os Animals; Dizionario aragonés d'espezies animals y bechetals; Ed. Val d'Onsera. Zaragoza 2004. ISBN 978-84-89862-35-7
  2. (es) Varios; Aves de Aragón; Atlas de especies nidificantes. Diputación General de Aragón. Zaragoza, 2001. ISBN 978-84-7753-725-0

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Accipiter nisus
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?