Ñ
| Dialäkt: Züridütsch |
S Ñ bzw. ñ isch en Buechschtabe vom Latiinische Alphabet vom Spanische und einige wiitere Schpraache. Es isch es N mit Tilde. Siin Name im Schpanische isch eñe [ˈeɲe]. Es bezeichnet een palatale nasale Konsonant und wird i dr alphabetische Reihefolg zwüsched N und O iigordnet. Er befindet sich uf dr Taschtatur rechts vom Buechschtabe L, a dr Schtell, wo der sich uf ere düütsche Taschtatur s Ö befindet.
Dr Buechschtabe isch us eme n mit drübergschriebenem chliinem n entschtande, wo i dr Orthographie vom mittelalterliche Latiin als Abchürzig für dopplets n dient hät. wil sich s dopplete n vom Latiinische im Schpanische zumene palatale Nasal entwicklet hät (z. B. latiin. annus → span. año), hät s n mit Querstrich deet der Luutwert aagnaah. Ufgrund vo siim eigeschtändige Luutwert isch es mit dr Zit als selbschtändige Buechschtabe betrachtet und schliesslich au als en dertige iigordnet worde.
Er wird hüt nach em Vorbild vom Schpanische mit em gliiche Luutwert in einige wiitere Schpraache verwendet, so im Galicische, Asturische, Baskische, Quechua, Aymara, Guaraní, Mapudungun, Tagalog und Chamorro. Im Nauruische wird s Ñ für de Luut ng verwendet (lueg Biischpiil Meneng). In einige Schpraache, wie em Katalanische, wird dr schpanischi ñ-Luut dur es ny ersetzt (z. B. in Catalunya aschtatt Cataluña (Katalonie), im Portugiesische dur es nh (z. B. Espanha schtatt España oder Piranha) und im Italienische dur gn (wie in lasagne). Im Bretonische wird s Ñ selber nöd uusgschproche, nasaliert aber de voruusgehendi Vokal.
Fehlt dr Buechschtabe Ñ uf dr Taschtatur vom PC, chann er under Microsoft Windows mit druckter ALT-Taschte und 209 (Ñ) bzw. 241 (ñ) uf em Ziffereblock iitippt werde. Sött daas nöd di gwünschte Zeiche produziere (biischpiilswiis under Windows 2000 bzw. Windows XP und höher), so muess d ALT-Taschte und 0209 (Ñ) bzw. 0241 (ñ) uf em Ziffereblock iitippt werde (mit füehrender Null). Funktioniere sötted au no d Taschtekombinatione bzw. ALT und 164 (ñ) bzw. 165 (Ñ). Under Mac OS X wird dr Buechschtabe mit druckter ALT-Taschte und N, gfolgt vomene nochmalige Druck uf N (ohni ALT-Taschte) erzüügt. In LaTeX chann s Zeiche mit \~n erzüügt werde.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Ñ – Sammlig vo Multimediadateie
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Ñ“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
